Kahramanmaraş depremlerinin ardından annesi ve babasına ulaşılamayan çok sayıda çocuk, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesindeki yurtlarda koruma altına alındı. Tarihçi İlber Ortaylı, öksüz ve yetim kalan çocukların hızlı bir şekilde yurtlardan alınarak koruyucu ailelerin yanına yerleştirilmesi çağrısında bulundu. Peki, koruyucu aile başvurusu nasıl yapılır? Kimler koruyucu aile olabilir? Koruyucu aile başvuru şartları neler? İşte detaylar...
Kafa Dergisi'nin Youtube kanalındaki 'Cahille Sohbeti Kestim' programında konuşan tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Kahramanmaraş merkezli depremlerde birçok çocuğun ailesini yitirdiğine değinerek, anne-babasız çocukların yetiştirme yurtlarına verilmesine karşı olduğunu söyledi.
Koruyucu aile veya evlat edinme yoluyla çocukların bakımının sağlanması gerektiğini söyleyen Ortaylı, şunları söyledi:
"En feci olay bir sürü bebeklerimiz çocuklarımız sağ çıktılar. Bunların pek nadirinin annesi babası da onlarla beraber. Bunlar anne babasız çıktılar. Aralarında kimliği belirsiz olanlar var bebeklerden.
Diyorlar ki, 'Araştırma yöntemleri teknik donanım buna müsait, zamanla tespit ederiz.' Ama her halükarda bu çocukların ağır şoktan geçtikleri ve bizim yetiştirme yurtlarına bırakılamayacağı açık, bunu söylüyorum.
Hiç kalkıp bana maval okumasın kimse. 'Bizim yurdumuz çok iyidir, cennetin parçasıdır' diyeni dinlemem. Çok doğru konuşsun herkes. Çocuk yurtlarında bu bebelerin bulunmasına karşıyım. Çok kısa zamanda koruyucu ailelerin veya doğrudan doğruya evlat edinenlerin tespit edilmesi gerekiyor."
KORUYUCU AİLE BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Korunma ve bakım ihtiyacı belirlenen depremzede çocuklar için koruyucu aile olmak isteyenler e-Devlet üzerinden başvuruda bulunabiliyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından korunma ve bakım ihtiyacı ortaya çıkan çocuklara koruyucu aile olmak isteyenlerin izleyeceği sürece ilişkin bir açıklama yapmıştı. Bu açıklamaya göre başvurular e-Devlet'in www.turkiye.gov.tr/ashb-koruyucu-aile-ilk-gorusme-talebi internet sitesi üzerinden veya deprem bölgesinin dışında ikamet edenler için ilin aile ve sosyal hizmetler il müdürlüklerine şahsen başvurarak yapılabiliyor.
Bakanlık şu bilgilendirmeyi yapmıştı:
"Deprem bölgesinde korunma ve bakım ihtiyacı tespit edilen çocukların durumları meslek elemanlarımız tarafından titizlikle değerlendirilmekte, sırada bulunan ve mevcut koruyucu ailelerimizin yanlarına yerleştirme işlemleri sürdürülmektedir. Yeni başvuruda bulunacak koruyucu aile adaylarımız e-Devlet üzerinden veya deprem bölgesinin dışında ikamet ettikleri ilin aile ve sosyal hizmetler il müdürlüklerimize şahsen başvurabilirler. Vatandaşlarımıza çocuklarımız için koruyucu aile olma talepleri konusunda göstermiş oldukları hassasiyet nedeniyle teşekkür ederiz."
KORUYUCU AİLE NEDİR?
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, internet sitesinden koruyucu aile kavramı ve merak edilen soruları şöyle yanıtlıyor:
"Koruyucu aile; çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan çocuklarımızın kendi aile ortamlarında eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, hissettikleri toplumsal sorumluluğu gösterebilen uygun aile ya da kişilerdir."
Koruyucu Aile hizmetiyle korunma ve bakım altında bulunan çocuğun, karmaşık ve sorunlu olan dönemini örselenmeden geçirmesi ve normal hayatını devam ettirmesi hedefleniyor. Koruyucu aile, kurumla işbirliği içinde; çocuğa, öz ailesi, okulu ve çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur.
KİMLER KORUYUCU AİLE OLABİLİR?
Koruyucu aile; çeşitli nedenlerle öz ailesi yanında bakımları bir süre için sağlanamayan çocuklarımızın kendi aile ortamlarında eğitim, bakım ve yetiştirilme sorumluluğunu kısa veya uzun süreli olarak, ücretli veya gönüllü statüde devlet denetiminde paylaşan, hissettikleri toplumsal sorumluluğu gösterebilen uygun aile ya da kişilerdir.
Evli ya da bekar herkes aşağıdaki koşulları sağladığı takdirde koruyucu anne, baba ya da aile statüsüne kavuşabilir:
* T.C. vatandaşı iseniz
* Sürekli Türkiye'de ikamet ediyorsanız
* 25-65 Yaşları arasındaysanız
* En az ilkokul mezunu iseniz
* Düzenli bir gelire sahipseniz
* Çocuğun biyolojik anne-babası ya da vasisi değilseniz
KORUYUCU AİLE BAŞVURUSUNDA İSTENEN BELGELER
* Öğrenim durumunu gösterir belgenin onaylı örneği
* İş, gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösteren belgenin onaylı örneği
* Adli sicil belgesi
* Koruyucu aile olacak kişiler ve varsa birlikte yaşadığı kişilerin fiziksel engeli, ruhsal rahatsızlığı ve bulaşıcı hastalığının olmadığını gösteren sağlık kurulu raporu
KENDİ ÇOCUĞUM VARKEN KORUYUCU AİLE OLABİLİR MİYİM?
Evet, kendi çocuğunuz olsa dahi koruyucu aile olabilirsiniz.
ÇOCUK BENDE NE KADAR SÜREYLE KALACAK?
Çocuğun korunma altına alınma nedenine bağlı olarak öngörülen hizmet uygulama planı kapsamında değişkenlik gösterecektir. Uzun yıllar sizinle kalabileceği gibi belirli bir süreden sonra biyolojik ailesine döndürülme ihtimali de bulunmaktadır. Biyolojik ailesine döndürülme sürecinde çocuğun yüksek yararı göz önünde bulundurulur.
Uygulamada genellikle çocukların koruyucu ailelerin yanında reşit oldukları reşit olduktan sonra da koruyucu aileleriyle birlikte yaşamaya devam ettikleri yaygın olarak görülmektedir.
EVLAT EDİNME VE KORUYUCU AİLE ARASINDAKİ FARK NEDİR?
Evlat edinme çocuğun velayet haklarının evlat edinene mahkeme kararı ile devredilmesidir. Koruyucu aile çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile paylaşılırken çocuğun velayeti biyolojik ailesinde kalır.
