İran’ın 2 milyon Afgan göçmeni sınır dışı edeceği konusunu Meclis gündemine taşıyan CHP'li Murat Bakan, Türkiye'nin ciddi bir göç riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Bakan, İçişleri Bakanı’na kolluk kuvvetlerinin hazırlıklarını, Dışişleri Bakanı’na İran’la yapılan diplomatik görüşmeleri ve Milli Savunma Bakanı’na sınır güvenliği tedbirlerini sordu. Ayrıca, Türkiye’nin bu süreçte İran ile göç yönetimi konusunda ortak bir politika geliştirip geliştirmeyeceğini de gündeme getirdi.
İran İçişleri Bakanı İskender Mumini, geçtiğimiz günlerde yaptığı bir açıklamada Mart 2025'e kadar ülkedeki düzensiz göçmenlerden yaklaşık 2 milyonunu sınır dışı etmeyi planlandıklarını açıklamıştı.
İran 2 milyon düzensiz göçmeni sınır dışı edecek
Bu açıklamaların ardından Türkiye’nin karşı karşıya kalabileceği yeni bir göç dalgasına dikkat çeken CHP Genel Başkan Yardımcısı Murat Bakan, bu konuda hükümete sorular yöneltti.
Bakan, özellikle İran üzerinden gelebilecek Afgan göçüne karşı alınacak tedbirleri Meclis gündemine taşıdı ve İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’a yazılı soru önergeleri verdi.
Bakan’ın açıklamalarında, İran'ın Afgan mültecileri sınır dışı etmeye başlamasıyla birlikte Türkiye'yi büyük bir göç baskısının beklediği vurgulandı. Murat Bakan, İran'ın resmi ve gayri resmi rakamlarına göre milyonlarca Afgan'ın sınır dışı edilmesinin Türkiye'nin sınır güvenliği ve göç yönetimi üzerinde ciddi bir risk oluşturacağını belirtti.
CHP'li Bakan, İran-Türkiye sınırında önleyici tedbirlerin yeterli olup olmadığı ve Türkiye'nin bu göç dalgasını karşılayacak hazırlıkları üzerine sorular yöneltti.
'YENİ BİR AFGAN GÖÇÜNÜ KALDIRAMAYIZ'
Bakan, Türkiye’nin yeni bir büyük göç dalgasına karşı dirençsiz olduğunu vurgulayarak, "2021’de olduğu gibi yüz binlerce Afgan mülteci, İran sınırından geçebilir. İran sınırındaki güvenlik zaafiyeti, ülkemize yönelik büyük bir göç baskısı yaratacak. Türkiye, zaten mevcut göçmen nüfusuyla ciddi bir yük altında. Yeni bir göç dalgasını kaldırmamız mümkün değil" dedi.
Bakan, şunları kaydetti:
Birinci önergemiz; Ali Yerlikaya'ya göç politikaları ona bağlı olduğu için. Bununla ilgili, Afgan göçmenler geldiğinde, yasadışı göçmenler geldiğinde kolluk kuvvetleriyle ilgili ne gibi tedbir alacaksın ve kolluk kuvvetlerini teyakkuza geçirdin mi?
Dışişleri Bakanı’na kaynağında bu göçü durdurmak için İran Dışişleri Bakanı ile gerekli diplomatik temasları yaptın mı? Hakan Fidan’a soruyoruz.
Üçüncü sorumuz Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler’e. Yaşar Güler’in de sınır güvenliği noktasında en üst derecede alarma geçirmesi lazım Türk Silahlı Kuvvetleri’ni. Türkiye yeni bir göç dalgasını daha kaldıramaz. Zaten ülkemizdeki yani 3 milyonu resmi rakamlara gayri resmi rakamlara göre ne kadar olduğunu bilmiyoruz. Geçici koruma altında olanlar, ikamet izniyle oturanlar, yasa dışı düzensiz göçmenler. Yeni bir göç dalgasını Türkiye Cumhuriyeti kaldıramaz. Buradan yetkilileri uyarıyoruz; gerekli adımları atın, Türkiye’yi bu risklerle karşı karşıya bırakmayın."
'GÖÇ DALGASINA KARŞI NASIL BİR ÖNLEM ALINMASI PLANLANMAKTADIR?'
CHP’li Bakan, İçişleri Bakanı Yerlikaya'ya şu soruları yöneltti:
"Söz konusu gelişme titizlikle takip edilmekte midir? İran'dan gelebilecek göç dalgasına karşı nasıl bir önlem alınması planlanmaktadır?
İran'dan sınır dışı edilmesi beklenen 2 milyon düzensiz göçmen içinde Türkiye'ye yönelebilecek grupların takibi nasıl yapılacaktır? Söz konusu göçmenlerin Türkiye sınırına ulaşmadan durdurulması için alınan sınır güvenliği tedbirleri nelerdir?
Sınır bölgelerinde yer alan valilikler, güvenlik güçleri ve göç idaresi birimlerinin koordinasyonu nasıl sağlanacaktır? Türkiye'nin üzerinde her geçen gün artan göç baskısının iç güvenlik açısından risk analizi yapılmış mıdır? Yapıldıysa hangi sonuçlara ulaşılmıştır? İran ile sınır güvenliği ve göç krizi konularında işbirliği veya bilgi paylaşımı yapılmış mıdır? Yapılmadıysa yapılacak mıdır?"
'SINIRDA ASKERÎ GÜVENLİK AÇISINDAN ALINAN TEDBİRLER NELERDİR?'
CHP’li Bakan Milli Savunma Bakanı Güler'in yanıtlamasını istediği sorular ise şöyle:
"Söz konusu gelişme titizlikle takip edilmekte midir? Türkiye-İran sınırında askerî güvenlik açısından alınan tedbirler nelerdir? Sınır güvenliği artırılacak mıdır? Türkiye-İran sınırında muhtemel bir göçmen akını karşısında önleyici müdahale planı mevcut mudur?
İran'dan ülkemize yönelebilecek göç dalgasına karşı nasıl bir önlem alınması planlanmaktadır? Türkiye-İran sınırındaki gözetleme sistemleri, drone ve diğer güvenlik teknolojilerinin yeterliliği konusunda bir değerlendirme yapılmış mıdır?
Sınıra yığılması muhtemel olan göçmenlerin engellenmesi için, askerî birlikler ne gibi eğitim ve hazırlık süreçlerinden geçmektedir? Olası göç dalgası karşısında sınır karakolları ve askeri birliklerin desteklenmesi ve ikmal kapasitelerin artırılması düşünülmekte midir?
'İRAN İLE İKİLİ ANLAŞMA YAPILMASI DÜŞÜNÜLMEKTE MİDİR?'
Bakan, Dışişleri Bakanı Fidan'a ise şu soruları yöneltti:
"İran'ın düzensiz göçmenleri sınır dışı etme kararına ilişkin diplomatik iletişim kurulmuş mudur? Kurulmuş ise hangi sonuçlara ulaşılmıştır? Diplomatik iletişim kurulmadıysa kurulacak mıdır? İran'dan ülkemize yönelebilecek göç dalgasına karşı nasıl bir önlem alınması planlanmaktadır?
İran'dan sınır dışı edilmesi beklenen 2 milyon düzensiz göçmen içinde Türkiye'ye yönelebilecek kişi ve grupların takibi nasıl yapılacaktır? Türkiye, İran ile göç krizi ve yönetimi konusunda ortak politika geliştirme sürecine dahil olacak mıdır?
İran'ın söz konusu kararının yaratacağı göç hareketinin Türkiye'ye etkilerini azaltmak amacıyla uluslararası düzeyde hangi girişimlerde bulunmayı planlıyorsunuz? Türkiye-İran sınırındaki göçmen krizini önlemek için komşu ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği mekanizmaları devreye alınacak mıdır? İran ile göçmen sorunları üzerine bir diplomatik müzakere veya ikili anlaşma yapılması düşünülmekte midir?"
