Bu iş için ilan çok ama Türkiye’de bu işi yapan yok. Türkiye’de aylık geliri epey yüksek olan mesleklerin başında gelen bu mesleği yapacak 150 bin kişi aranıyor. İşte, yüksek gelirine rağmen kimsenin çalışmadığı o meslek…
Türkiye’deki hayvancılık sektöründe verim ve kaliteyi artırmak amacıyla uygulanan yeni destekleme modeli, çoban ihtiyacını önemli ölçüde artırdı. 2024’ün ikinci çeyreğine ait İŞKUR Açık İş İstatistikleri Araştırması sonuçlarına göre, hayvancılık sektörü 150 bin çoban açığı ile dikkat çekerken, bu ihtiyaç diğer sektörlerdeki açıkları geride bırakmış durumda.
SEKTÖRDEKİ ÇOBAN AÇIĞI
İŞKUR’un verilerine göre, imalat sektörü 99 bin 991, toptan ve perakende ticaret sektörü 62 bin 489, konaklama ve yiyecek hizmeti sektörleri ise 35 bin 908 açık iş pozisyonu ile dikkat çekiyor. Ancak, hayvancılık sektörü 150 bin çoban ihtiyacı ile en yüksek açık iş pozisyonuna sahip sektör olarak öne çıkıyor.
EĞİTİM VE ÖĞRETMEN AÇIĞI
Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, geçen yıl eylül ayında Türkiye genelinde 68 bin öğretmen açığı bulunduğunu açıklamıştı. Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı Talip Geylan ise bu açığın kapatılması için 2024 yılında en az 92 bin öğretmen ataması yapılması gerektiğini belirtmişti. Buna rağmen, hayvancılık sektörü öğretmen açığını bile geride bırakarak en fazla elemana ihtiyaç duyulan sektör oldu.
YABANCI ÇOBAN İSTİHDAMI
Çoban sıkıntısının çözülmesi için çeşitli istihdam destekleri ve eğitim programları uygulanıyor. Ancak, çoban bulmakta zorlanan işletme sahipleri, başta Afganlar olmak üzere yabancı çobanlarla bu açığı kapatmaya çalışıyor. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye’de aktif olarak faaliyet gösteren 400 bin küçükbaş hayvancılık işletmesi bulunduğunu ve yabancıların istihdamına engel bir durumun bulunmadığını belirtti. Bakanlıklar arası iş birliğiyle yabancı çobanların çalışmasına yönelik çalışmalar devam ediyor.
ÇOBAN SORUNUNUN BOYUTLARI
Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Başkanı Nihat Çelik, Türkiye’de mevcutta yaklaşık 50 bin çobanın çalıştığını ve sektörde sürdürülebilirliğin sağlanması için 150 bin çoban gerektiğini ifade etti. Çelik, çoban sorununun devam ettiğini belirterek, yerli çobanlığın özendirilmesi ve yabancı çobanların yasal mevzuat çerçevesinde önlerinin açılması gerektiğini vurguladı.
DESTEKLEME MODELLERİ VE EĞİTİMLER
Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, sürü yöneticisi istihdam desteği kapsamında bugüne kadar 71 binden fazla işletmeye yaklaşık 660 milyon lira destek ödemesi yapıldığını duyurdu. 2014 yılında başlatılan bu uygulama, yaklaşık 10 yıldır devam ediyor ve çoban başına verilen destek miktarı 2021 yılında 6 bin lira iken, 2022 yılında 12 bin liraya, 2023 yılında ise 30 bin liraya çıkarıldı. Ayrıca, 400 bin aktif küçükbaş hayvancılık işletmesinin ehil sürü yöneticisi ihtiyacını karşılamak amacıyla 50 binin üzerinde sürü yöneticisine sertifika verildi.
Türkiye’deki çoban açığı ve bu sorunun çözümüne yönelik yapılan çalışmalar, hayvancılık sektöründeki sürdürülebilirliği sağlamak ve verimi artırmak için kritik önem taşıyor. Yabancı iş gücünün yanı sıra yerli çobanların teşvik edilmesi, sektörün geleceği açısından büyük önem arz ediyor.
