Meteoroloji uzmanı Kerem Ökten, geçtiğimiz günlerde yaptığı paylaşımda güneş patlamaları ve lekelerinin arttığına dikkat çekti. Paylaşımında, "Güneş patlamaları ve lekeleri artışta. Güneşte hiç patlama ve leke olmayınca negatif Nao'dan dolayı Avrupa ve Abd soğuk ve karlı oluyor. Normallerde patlama ve leke miktarı (Nötr Nao) Türkiye için daha karlı bir kış demek. Elbette aşırı patlama ve leke miktarı hepsi için kötü" ifadelerine yer verdi.
Meteoroloji uzmanı Kerem Ökten, gelecek dönem için tahminlerde bulunmaya devam ediyor. Ökten sosyal medya platformu Twitter hesabından geçtiğimiz gün yaptığı paylaşımda güneş patlamaları ve lekelerinin arttığına dikkat çekti. Güneşte hiç patlama ve leke olmaması durumunda negatif Kuzey Atlantik Osilasyonu (NAO) etkisinin Avrupa ve ABD'yi soğuk ve karlı hale getireceğini ifade etti.
Ancak, normallerde patlama ve leke miktarının (Nötr NAO) Türkiye için daha karlı bir kış anlamına geldiğini belirtiyor. Öte yandan aşırı patlama ve leke miktarının herkes için olumsuz sonuçlar doğurabileceğine değindi.
GÜNEŞ FIRTINASI NEDİR?
Güneş fırtınası, Güneş'teki manyetik aktivitelerin sonucunda ortaya çıkan büyük enerji patlamalarıdır. Güneş fırtınaları, Güneş'in yüzeyindeki manyetik alanların çatışması ve yeniden yapılanması sonucu meydana gelir. Bu olaylarda, Güneş'ten yüzeyine çok büyük miktarda enerji ve parçacık yayılır. Bu parçacık ve enerji akışı, uzaya doğru hareket eder ve Dünya'ya ulaşabilir.
Güneş fırtınaları, Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime girerek manyetik fırtınalara yol açabilir. Bu durumda manyetik kuzey ve güney kutuplarında güzel aurora (kuzey ışıkları) oluşabilir. Ancak, güçlü manyetik fırtınalar elektrik şebekelerine ve haberleşme altyapısına zarar verebilir, hatta kesintilere yol açabilir.
Güneş fırtınaları, radyo dalgalarının yeryüzünden uzaya iletimini engelleyerek radyo iletişiminde geçici kesintilere neden olabilir.
Uzaydaki elektronik sistemler, güneş fırtınalarından kaynaklanan yüksek enerjili parçacıkların etkisi altında kalabilir ve bu, uzay araçlarının işleyişini olumsuz etkileyebilir.
Güneş fırtınaları, Dünya'nın yüzeyine elektriksel akımların doğrudan veya dolaylı olarak ulaşmasına neden olabilir. Bu da güç hatları ve transformatörlerde zararlara yol açabilir.
Uydu tabanlı iletişim ve navigasyon sistemleri, güçlü güneş fırtınalarından etkilenebilir ve hizmetlerinde kesintilere neden olabilir.
Bazı araştırmalara göre, güneş fırtınalarının insan sağlığı üzerinde de etkileri olabilir. Özellikle uzun süre maruz kalındığında, güçlü manyetik alanların insan vücudu üzerinde etkileri incelenmektedir.
Güneş fırtınaları, genellikle güneş döngüsü olarak bilinen 11 yıllık periyotlarla ilişkilidir. Bu döngü sırasında, güneş lekeleri ve patlamaları artar ve azalır. Güneş fırtınalarının etkilerini anlamak ve olası zararları en aza indirmek için bilim insanları ve teknoloji uzmanları, bu olayları yakından takip etmekte ve uygun önlemler almaktadır.
NAO NEDİR? ETKİLERİ NELERDİR?
Kuzey Atlantik Salınımı (North Atlantic Oscillation - NAO), Kuzey Atlas Okyanusu'nda meydana gelen bir hava durumu fenomenidir. Güneş ışınlarının kutuplara açısı daraldığında, kutuplarda düşük ısı enerjisi ile deniz seviyesinde yüksek basınç alanları oluşurken, ekvatoral bölgelerde ise yüksek ısı enerjisiyle deniz alçak basınç alanları görülür.
NAO endeksi, pozitif ve negatif halleriyle Atlantik kıyısındaki ülkeleri doğrudan etkileyebilirken, Türkiye, Yunanistan ve Ukrayna gibi ülkeler ise dolaylı olarak etkilenebilir. Bu etki kış mevsiminde daha belirgin hale gelirken, yaz mevsiminde minimum düzeyde olur.
Pozitif NAO durumunda, Azor ve İzlanda bölgelerinin normalden yüksek basınçlı olmasıyla ilişkilidir. Bu durumda Türkiye ve Akdeniz çanağı daha çok yüksek basınçlı sistemlerin etkisi altında kalır ve yağışlı günlerin sayısı azalır. Türkiye'nin konumundan dolayı kuzeyden soğuk hava dalgalarının etkisi artar, dolayısıyla sıcaklık normalden düşük ve yağış normalden az olabilir. Ancak, Kuzey Avrupa normalden ılık ve yağışlı bir dönem geçirir.
Negatif NAO durumunda ise, alçak basınçların etkisiyle Türkiye bol lodoslu ve bol yağmurlu sistemlerin altında kalır. Kış mevsiminde Ankara, Konya gibi İç Anadolu kentlerinde bile sıcaklık mevsim normallerinin üzerinde olabilir ve yağış miktarı artabilir. Kuzey Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nin doğu kıyısı ise kutupsal soğuk hava dalgalarının etkisi altında kalır.
