Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremlerin ardından büyük yıkım yaşanan Hatay'da sıkıntıların sonu gelmiyor. Hatay'ın Antakya ilçesinde 17 Ekim-15 Kasım 2023 tarihleri arasında yürütülen toz (ince partikül madde PM2.5) ölçümlerinde vatandaşların hâlâ limitlerin çok üzerinde toz soluduğu ortaya çıktı. Kaygı yaratacak boyutta ulaşan toz kirliliğinin etkisinin 10 yıllara yayılacağı ve bölge halkının gelecekteki sağlığını da derinden etkileyeceği belirtildi.
BERFU KARGI
6 Şubat depremlerinden en çok etkilenen iller arasında yer alan büyük kayıpların ve yıkımın yaşandığı Hatay'da enkaz kaldırma çalışmaları devam ediyor.
Molozların taşındığı yer ve usülleri ile ilgili haberler gündeme gelmeye devam ederken, Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP), Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Hatay Tabip Odası işbirliği ile 17 Ekim-15 Kasım 2023 tarihleri arasında Hatay Antakya’da hava kalitesi izleme çalışması yürüttü.
KILAVUZ DEĞERİN TAM DÖRT KATI
Bir ay boyunca kesintisiz yürütülen toz (ince partikül madde PM2.5) ölçümlerinde Hataylıların hâlâ limitlerin çok üzerinde toz soluduğu ortaya çıktı. Yapılan açıklamada 30 günlük ölçüm sonuçlarının ortalaması metreküpte 20 mikrogram (20 µg/m3) olarak belirlendiği ve söz konusu değerin DSÖ’nün insan sağlığı için tanımladığı metreküpte 5 mikrogramlık (5 µg/m3) yıllık kılavuz değerin tam dört katına denk geldiği belirtildi.
Toz kirliliğinin 30 günün 20’sinde DSÖ’nün 24 saatlik kılavuz değeri olan 15 µg/m3 ’ün üzerinde olduğu belirtilen açıklamada bu 24 saatlik kılavuz değerin bir yılda 3-4 defadan fazla aşılmaması gerektiği ifade edildi.
'YÖNTEMLER TOZ KİRLİLİĞİNİN KALICI OLMASINA NEDEN OLUYOR'
Depremin üzerinde bir yıl geçmesine rağmen toz kirliliğine ilişkin bir gelişme yaşanmadığı belirtilen açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Hatay’da hâlâ yıkılan binalardan kaynaklı molozların mevzuata, bilimsel yol ve yöntemlere göre ve usulüne uygun şekilde kaldırılmadığı gözlenmektedir. Özellikle molozlardan demirin ayrıştırılması için yürütülen çalışmalar çok yüksek toz salımına yol açmaktadır. Bu ayrıştırma yaşam alanları ile iç içe devam etmektedir.
Uygun olmayan alanlarda, uygun olmayan şekilde istiflenen molozlar şehrin üstünde sürekli bir toz bulutu oluşturarak toz kirliliğinin kalıcı olmasına neden olmaktadır."
'HASTANEDE YATIŞ SÜRELERİ UZADI'
Söz konusu kirliliğin en çok bebek, çocuk, gebe kadın ya da yaşlı, kronik hastalığı olan yurttaşları etkilediği, her yaştan bireylerde akut solunum yolu enfeksiyonlarındaki belirgin artış dışında, astım, bronşit gibi kronik hava yolu hastalığı olanların acillere başvurularının ve hastanede yatış sürelerinin uzadığı bilgisi aktarıldı.
Açıklamada, toz kirliliğini kaygı yaratacak boyutta olduğu belirtildi ve uzun vadede toz solunması pnömokonyoz, mezotelyoma ve akciğer kanseri gibi çok ciddi hastalıklara yol açtığının altı çizildi. Ayrıca bugün solunan bu tozun etkisi 10 yıllara yayılacak ve bölge halkının gelecekteki sağlığını da derinden etkileyeceği de vurgulandı.
'M2.5 İÇİN BİR LİMİT DEĞER TANIMLANMAMIŞ'
Türkiye’de yürürlükte olan “Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği”nde yer alan yasal boşluğu değinilen açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"Yönetmelikte PM2.5 için bir limit değer tanımlanmış durumda değildir. Saha çalışmasında ölçümü yapılan ince partikül madde PM2.5’in başta akciğer kanseri olmak üzere pek çok kanser türü için risk faktörü olduğu bilimsel bir gerçektir.
PM2.5 için hiç vakit kaybetmeden ulusal limit değerler belirlenmeli ve uygulamaya konmalıdır. Ayrıca “Sanayiden Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”ne inşaat ve enkaz kaldırma sektörleri için de partikül madde sınır değerleri getirilmeli ve bu sınır değerler istisnasız olarak uygulanmalıdır."
