Afrika ülkesi Kongo’da başlayıp 7 ayda 500’den fazla can alan, Kovid’den daha öldürücü Maymun Çiçeği salgını için DSÖ en yüksek alarm ilan etti. Türkiye’de ise öğrenci ve göçmen olarak büyük bir Afrikalı nüfusu bulunmasına rağmen Sağlık Bakanı ‘Alarma gerek yok’ açıklaması yaptı. THY’nin Kongo’ya yaptığı günlük seferlerin de sürdüğü belirtildi.
Dünya yine salgın teyakkuzunda... Kongo’da başlayan Maymun Çiçeği salgını hızla komşu ülkelere yayıldı. Dünya Sağlık Örgütü, en az 524 kişinin ölümüne yol açan salgın için 196 ülkede bağlayıcı olan ‘küresel acil durum’ ilan etti. Uzmanlar “Kovid’den daha öldürücü” uyarısı yaparken binlerce Afrikalı öğrencinin üniversite kaydı için geleceği, kaçakların bulunduğu Türkiye’de yine aynı ‘umursamaz’ yaklaşımın devrede olması endişe yarattı.
‘KRİTİK SÜREÇTE EN BÜYÜK TEHLİKE GERÇEKLERİ GİZLEMEK’
Sağlık Bakanlığı, Kovid öncesindeki gibi yine “Alarm söz konusu değil” açıklaması yaptı. Enfeksiyon uzmanı Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, kritik süreçte en büyük tehlikenin gerçeği gizlemek olduğunu belirterek “Uyarıya rağmen önlem almazsanız fırtına gelince kaçacak yer bulamazsınız” dedi. Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da önlem çağrısında bulundu. CHP’li Burhanettin Bulut ise Sağlık Bakanlığına bir eylem planı olup olmadığını sordu.
SALGININ MERKEZİ KONGO'DAN HER GÜN UÇAK KALKIYOR
Vakaların yüzde 96’sının görüldüğü Kongo’ya THY uçuşlarının devam etmesi gündem haline geldi. Sosyal medyada ‘Salgını taşıyoruz’ paylaşımları yapıldı. Koronavirüs’te de DSÖ’nün pandemi ilanına rağmen Umre seferlerinin sürdürüldüğü hatırlatılarak “Bu kez aynı hataya düşülmesin” denildi.
MAYMUN ÇİÇEĞİNE TEDBİR 'ALARM YOK' SEVİYESİNDE
Dünya Sağlık Örgütü, Kongo’da ortaya çıkan ve dünyaya hızla yayılmaya başlayan Maymun Çiçeği (mpox) virüsü için en yüksek seviyede ‘küresel acil durum’ ilan etti. Uyarı sonrası dikkatler Sağlık Bakanlığı’na çevrildi. Olayı takip ettiklerini belirten Bakan Memişoğlu’un “Şu anda herhangi bir alarm durumumuz söz konusu değil” demesi Kovid’de geç alınan tedbirleri akla getirdi. Sosyal medyadan Afrika ülkeleriyle uçuşların sürdüğüne dikkat çekilirken uzmanlar “Uyarıya rağmen önleminizi almazsanız fırtına geldiğinde kaçacak yer bulmak güç olabilir” dedi.
Kaymun Çiçeği virüsü Kovid-19 gibi zoonotik bir hastalık. Yani ilk olarak hayvanlardan insanlara bulaştı. Maymun çiçeği ilk 1970’te şimdiki Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bir insanda görüldü. Sonraki yıllarda Orta ve Batı Afrika’daki bölgelerde insanlar arasında maymun çiçeği salgınları ortaya çıktı. DSÖ’ye göre hastalığın belirtileri genellikle iki ila dört haftalık bir süre boyunca devam ediyor ve sonrasında kendiliğinden geçiyor. Ancak ciddi vakalar da meydana gelebiliyor. DSÖ, bugüne dek hastalığa yakalananların yaklaşık yüzde 3 ila yüzde 6’sının hayatını kaybettiğini kaydetti. Kovid’in aksine küçük çocuklar arasında ölüm riski daha yüksek.
ABD, AVUTRALYA VE AVRUPA’YA SIÇRADI: Maymun çiçeği virüsünün 14 ülkede 100’den fazla kişide tespit edilmesinin ardından yeni bir salgın riskine dair endişeler de arttı. Virüs şimdiye dek ABD, Kanada, Birleşik Krallık, Portekiz, İspanya, İtalya, İsveç, Belçika, Fransa, Avustralya, Almanya, İsrail, İsviçre ve Hollanda’da görüldü. Toplamda 100’den fazla vakanın tedavi altına alındığı bildirildi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) de Kongo’da ortaya çıkıp Afrika’yı etkisi altına alan maymun çiçeği (Monkeypox / Mpox) virüsü salgını nedeniyle en yüksek seviyede ‘küresel acil durum’ ilan etti. Acil durum ilanı, hükümetlerin ve uluslararası örgütlerin hastalığın yayılmasını engellemek için çabalarını artırmaları anlamında DSÖ’ye bazı yetkiler veriyor. DSÖ, bazı şehirler ve bölgeler için seyahat uyarısı yapabiliyor.
BAKAN: VAKA YOK TEDBİRE DE GEREK YOK: Dün sosyal medya kullanıcıları arasında virüsün Türkiye’de de görüldüğüne dair bazı iddialar yayıldı. Ancak Sağlık Bakanlığı Türkiye’de en azından şimdilik maymun çiçeği virüsünün görülmediğini ifade etti. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun “Maymun çiçeği ve Kovid ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz. Ancak şu anda herhangi bir alarm durumumuz söz konusu değil. Eczanelerde ilaç sorunu yok. Konunun ilaç markası üzerinden değil etken maddesi üzerinden değerlendirilmesi gerekir” dedi. Bakanlığın yazılı açıklamasında ise “M çiçeği hastalığı vakasına Türkiye’de 2024 yılında rastlanmamıştır. Ülkemizde henüz herhangi bir kısıtlama veya ek tedbir ihtiyacı bulunmamaktadır” ifadesi kullanıldı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksaz Şahbaz ise bu açıklamaya “Sayın Bakan, önceki Sağlık Bakanının Covid-19 sürecinde yaptığı açıklamaları unutmuş olabilir. O dönemde de ‘herhangi bir alarm durumumuz yok’ denmişti, sonuç olarak ülkemiz büyük bir sağlık krizine girmişti” uyarısı yaptı.
TÜRKİYE’DE VAKALAR GÖRÜLDÜ: Ancak ‘Vaka yok diyen’ Bakan Memuşoğlu’nun aksine ölümle sonuçlanabilen Maymun Çiçeği virüsünün Türkiye’de görüldüğü belirtildi. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Önder Ergönül Türkiye’de birkaç vakanın görüldüğünü söyleyerek “Belli hastanelerde tek tük vakalar görüldü ama korkacak bir düzeye ulaşmış değil. Vakaların olduğunu biliyoruz” dedi. Ergönül, virüsün iki türü olduğunu ve yayılma potansiyeli taşıyan türün şu anda etkili olduğunu belirtti. Türkiye’de ise şu ana kadar yalnızca birkaç vaka görüldüğünü ve bu durumun korkulacak bir seviyede olmadığını ifade etti. Sağlık Bakanlığı ile yakın temasta olduklarını ve vakaları dikkatle izlediklerini vurguladı.
AFRİKA’DAN UÇUŞLAR SÜRÜYOR BİNLERCE ÖĞRENCİ DE BİR KAÇ GÜN İÇİNDE GELECEK
Memişoğlu’nun yok dediği, uzmanların var dediği vakaların hangi boyutta olduğu bilinmezken, salgının yayıldığı ülkelerden Türkiye’ye hareketliliğin kısıtlanması gerektiği görüşü öne çıktı. Ancak sosyal medyada Kongo ve çevresindeki ülkelerden Türkiye’ye uçuşların sürdüğüne dair paylaşımlar yapılırken bir önlem alınıp alınmadığı konusunda endişeler dile getirildi. Muhalefet ise Afrika’dan gelecek binlerce öğrenciyi hatırlattı. Konuyla ilişkili resmi sosyal medya hesabından paylaşım yapan Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ “Ülkemizde değişik Afrika ülkelerinden 2 milyona yakın insan yaşıyor. Umarım Sağlık Bakanlığı gereken önlemleri alır” dedi. CHP’li Şahbaz ayrıca “Ülkemizde üniversiteler açıldığında Afrika ülkelerinden binlerce öğrenci gelecek. Bu durum, virüsün Türkiye’ye yayılma riskini artırabilir. İktidarın bu konuda ne tür önlemler aldığını ve almayı düşündüğünü bilmek istiyoruz” ifadesini kullandı. Eski CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin ise resmi X hesabından yaptığı paylaşımda, vaka sayısı ve ölü sayısını hatırlatarak üniversitelere Afrika ülkelerinden gelecek öğrencilere dikkat çekti. Tekin, “Gereken önlemler alındı mı?” diye sordu. Öte yandan bu uyarılar yapılırken Öğrenci Seçme, ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), Türkiye Yurt Dışından Öğrenci Kabul Sınavı (2024 TR-YÖS/2) başvurularının yarın başlayacağını duyurdu.
TEDBİR ALINMAZSA FIRTINA KOPAR
Uzmanlar ise Kovid’de geç alınan tedbirlere dikkat çekerek uyarıyor. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nde görev yapan Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, önlem çağrısında bulundu. X (Twitter) hesabından mesajlar paylaşan Esin Davutoğlu Şenol, hastalığın üç değişik aşısı bulunduğunu belirterek “İngiltere ve ABD 2O22 den beri uyguluyor ve öneriyor” dedi. Maymun çiçeği virüsünün kontrolden çıkma yolunda olduğunu ve tedbir alınması gerektiğini söyleyen Şenol, şöyle devam etti: “Potansiyel tehdit olan bir şey için- tarama, hasta kişileri tedavi etme ve izole etmek, önleme yoluna gitmezseniz, fırtına ihtimali uyarısına rağmen önleminizi almazsanız fırtına geldiğinde kaçacak yer bulmak güç olabilir.”
VİRÜS NASIL BULAŞIYOR?
Virüsün neden olduğu vücut döküntüleri, bu döküntülere dokunmak, bulaşmış giysi, çarşaf, havlu gibi eşyaları kullanmak ve vücut sıvılarıyla temas etmek gibi yollarla bulaşabiliyor. İlk belirtiler virüs kapıldıktan 5 ila 21 gün içinde ortaya çıkarken, virüs genellikle yüksek ateş, baş, sırt ve kas ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, yorgunluk, üşüme, titreme ve ciltte su çiçeğine benzeyen kabarcıklar şeklinde kendini gösteriyor. Özel bir tedavi yöntemi olmayan hastalığın tedavisi antiviral ilaçlarla yapılıyor. Vakaların büyük bir kısmı hastalığı hafif geçiriyor ve birkaç hafta içinde sağlığına kavuşuyor. Orta Afrika’da hızla yayılan virüste şimdiye kadar 14 binden fazla vaka bildirilirken 524 kişi hayatını kaybetti.
