Anadolu'daki 11 ilde on binlerce insanın ölümüne neden olan Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, Türkiye'deki binaların kalitesizliği konuşulmaya başlandı. Bina kolon ve kirişlerinde asla deniz kumu kullanılmaması gerektiğini belirten Prof. Dr. Nihat Kabay, bir binanın deniz kumundan yapılıp yapılmadığının nasıl anlaşılacağını canlı yayında paylaştı. İşte detaylar...
Kahramanmaraş'ta 6 Ocak 2023 Pazartesi günü saat 04.17'de 7.7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Merkez üssü Pazarcık ilçesi olan depremde şu ana kadar 40 bin 689 kişi hayatını kaybetti, 108 bin 68 kişi yaralandı. Suriye'den Ankara'ya kadar birçok bölgede hissedilen zelzelenin ardından artçı sarsıntıların yanı sıra saat 13.25'te Ekinözü merkezli 7.5 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), depremden etkilenen illerden 216 bin 347 afetzedenin başka illere tahliye edildiğini bildirdi.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşanan depremlerden sonra binalarda kullanılan beton kalitesi tekrar gündeme geldi. CNN Türk'te açıklamalar yapan Prof. Dr. Nihat Kabay "Beton; çimento, agregalar ve kumdan oluşan bir malzemedir. İyi beton da bunların iyi kalitede kullanılmasıdır. Ama betonun iyi olmasını sağlayan şey beton atıldıktan sonra bir süre kürlenmesidir. Bu işlem ile beton ıslatılarak dayanıklılığı arttırılır" dedi.
"BETON DÖKÜLDÜKTEN SONRA EN AZ BİR HAFTA SULANMALI"
Kabay, beton ve iyi beton arasındaki farkı şu şekilde anlattı:
"Beton; çimento, agregalar ve kumdan oluşan bir malzemedir. İyi beton da bunların iyi kalitede kullanılmasıdır. Betonlar santrallerde üretilir inşaatlara da getirilerek kalıplara dökülür. Kalıp iyi tutmuyorsa o kalıp tekrar yapılıp beton tekrar atılır.
Bu sağlamlığı içindir. Daha sonrasında beton kürlemesi yapılmalıdır. Bu da betonun atıldıktan ve kalıptan çıkarıldıktan sonra en az 1 hafta boyunca sulanması gerektiğidir. Beton sulanmazsa çatlaklıklar oluşur.
Betonun iskeletini agregalar oluşturur, çimento bu yapıyı sarar. Agregaların iyi olduğunu ise içinde deniz kabuğu olmamasında anlayabiliriz. İyi kayaçlardan oluşması gerekir. Çimento ise bu yapıyı saran maddedir. Bu ikisinin belli bir oranda kaynaşma gerekir.
"MİMAR SİNAN'IN YÖNTEMİNİ DAHA YENİ UYGULUYORUZ"
Betonun belli bir kıvama sahip olması gerekir. Beton akışkan olmalıdır. Bunun için ya harcın içindeki suyu arttıracaksınız ki biz bunu tasvip etmiyoruz. Bu betonun dayanıklılığını azaltır. Bunun için belli kimyasalları ekleyebiliyoruz ama bunda da dikkatli olmak gerekir fazla kullanılması iyi betonu kötü beton haline getirir.
İzolatörlerde zemin yapı etkileşimini azaltması temel amaç. Bu sistem her binada uygun mudur, olmayabilir. Her yapıya uygun olmayabilir bunun hesaplamasını uzman isimler tarafından yapılır. Mimar Sinan geçmişte bu sistemi yapılarında çok ilkel halini kullandı. Çok eski bir konu biz yeni konuşuyoruz şu an. Ama dediğim gibi bu sisteminde iyi değerlendirilmesi gerekiyor.
DENİZ KUMU KULLANIP KULLANILMADIĞI NASIL ANLAŞILIR?
Beton, bina sağlamlığına tek başına etken değil aslında, zemin önemli, yapı tasarımı önemli. Marmara Bölgesi'nde özellikle nemli olan yerlerde bodrum katlarında bu nemden dolayı çatlaklar ve demirlerde paslar oluşur. Burada da diğer önemli bir konu betonda deniz kumu kullanıldı mı sorusudur.
Malzeme olarak deniz kumu kullanıldı mı? Kullanılan deniz kumu elendi mi? Bunlara dikkat etmek gerekiyor. Deniz kumu elenerek kullanılmalı, içinde deniz kabuğu olmamalı. Aynı şekilde kumun tuz oranına dikkat edilmeli bu kolon demirlerinde paslanmaya neden olur, dayanıklılığı etkiler."
