Anayasa Mahkemesi (AYM), rektörlerin cumhurbaşkanı tarafından atanmasının anayasaya aykırı olduğuna hükmetti. CHP’nin yaptığı başvuru sonucu AYM, 703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (KHK) bazı maddelerini iptal etti. Karar, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Anayasa Mahkemesi (AYM), üniversite rektörlerinin Cumhurbaşkanı tarafından atanmasına olanak tanıyan Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ve ilgili yasa hükmünü iptal etti. Bu tarihi karar, üniversitelerin özerkliği ve akademik özgürlükler konusunda uzun süredir devam eden tartışmalara yeni bir boyut kazandırdı.
YÖK'ÜN YETKİLERİ KISITLANDI, ATAMA ŞARTLARI DEĞİŞTİ
AYM'nin iptal kararına konu olan düzenleme, Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) rektör atama sürecindeki rolünü önemli ölçüde kısıtlarken, rektör olarak atanabilmek için gerekli şartları da değiştirmişti. Kararın gerekçesinde, bu değişikliklerin üniversite özerkliğine aykırı olduğu vurgulandı.
ÜNİVERSİTE ÖZERKLİĞİ VE AKADEMİK ÖZGÜRLÜKLER MERKEZDE
AYM'nin kararı, üniversitelerin özerk yapılarının korunması ve akademik özgürlüklerin güvence altına alınması açısından büyük önem taşıyor. Kararın ardından, üniversitelerde yönetim süreçlerinin nasıl şekilleneceği ve rektör atamalarının hangi kriterlere göre yapılacağı merak konusu oldu.
KARARIN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 12 AY SONRA
AYM, iptal kararının yaratacağı olası hukuksal boşluğu göz önünde bulundurarak, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından itibaren 12 ay sonra yürürlüğe gireceğini belirtti. Bu süre zarfında, ilgili mevzuatta gerekli düzenlemelerin yapılması ve yeni bir rektör atama sisteminin oluşturulması bekleniyor.
AYM’nin kararında şu ifadelere yer verildi:
“Dava konusu kuralla YÖK’ün rektör atama sürecinde; devlet üniversiteleri yönünden aday gösterme, vakıf üniversiteleri yönünden mütevelli heyetinin teklifine olumlu görüş verme şeklindeki rolüne son verilmek suretiyle rektör atama usulü değiştirilmiş ayrıca atanma şartları, görev süresi gibi rektör atanmasına ilişkin hükümler madde metninden çıkarılmıştır.”
703 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Bazı Kurallarının İptalihttps://t.co/kLBguxhbXr pic.twitter.com/H10WbNrxYw
— Anayasa Mahkemesi (@AYMBASKANLIGI) June 4, 2024
Kararda ayrıca “Devlet üniversitelerine rektör atanma şartlarında değişiklik öngören kural, Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Dördüncü Bölümü’nde yer alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin düzenleme içerdiğinden Anayasa’nın mülga 91. maddesi uyarınca KHK ile düzenlenemeyecek yasak alanda kalmaktadır” ifadeleri kullanıldı.
AYM kararında, söz konusu iptal kararının ve diğer bazı iptallerin 12 ay sonra yürürlüğe gireceği de hüküm altına alındı:
“İptal edilmeleri nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden Anayasa’nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı Kanun’un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince bu maddelere, fıkralara, bentlere, ibarelere ve kısma ilişkin iptal hükümlerinin kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak on iki ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür.”
