Yaz mevsiminin gelmesiyle o işin kapısı açıldı! Yapanı bulunmuyor! Aylık 45 bin TL kazandırıyor, günlük 1500 TL yevmiye alıyorlar. Artık bu işi yapan kalmadı, bilene de para yağdırıyorlar...
Yozgat'ta yeşil mercimek hasadı sezonu başladı ve tırpan işçilerinin zorlu mesaileri de bununla birlikte başladı. Türkiye'nin yeşil mercimek üretiminde ön sıralarda yer alan Yozgat'ta, çiftçiler hem modern makinelerle hem de geleneksel yöntemlerle hasat yapıyor. Ancak tırpanla hasat yapan işçilerin sayısı her geçen gün azalıyor. Yevmiyeleri günlük 1,500 liraya, aylık ise 45 bin liraya kadar çıkan bu işçilerin yeşil mercimek hasadı, onların geçim kaynağı haline gelmiş durumda.
TIRPAN İŞÇİLİĞİ AZALIYOR
Yozgat'ın merkeze bağlı Çalatlı köyünde, 30 dereceyi bulan sıcak havada sabahın erken saatlerinde işe başlayan tırpan işçileri, bereketli topraklarda rızıklarını çıkarıyor. Teknolojinin gelişmesi ve makineli tarımın yaygınlaşmasıyla birlikte tırpan işçiliği azaldı. Ancak, tırpan işçiliği hala önemli bir yer tutuyor. Makineyle hasat hem daha pahalı oluyor hem de ürün kaybı daha fazla yaşanıyor. Bu nedenle birçok çiftçi, geleneksel yöntemi tercih ediyor.
TATİLDEN DÖNÜP TIRPANA DEVAM
Ali Osman Akyol, tırpan işçisi bulamadıkları için tatilde olduğu Antalya'dan Yozgat'a dönmek zorunda kaldığını belirterek şöyle konuştu: “Aşağı yukarı 16 yaşından beri reçberlik yapıyorum, tırpan işiyle uğraşıyorum. Yozgat’a Antalya’dan tatildeyken geri döndüm. Arkadaşlar çağırdı. Çalışacak adam bulamıyorlardı, bana dediler ben de geldim, çalışıyorum. 40 yıldır tırpan işiyle uğraşıyorum, günlük bin 500 liraya çalışıyorum, geçen yıl yevmiyemiz 800 liraydı. Yazıpınar köyünden hariç pek tırpancı kalmadı, herkes yaşlandı. Biz 3 kişi kaldık. Herhalde bu gidişle tırpancılık bitecek. Makineyle biçme hem pahalı oluyor hem de ürün kaybı daha çok oluyor. Tırpan daha iyi. Güneş altında çalışmak kolay olmuyor ama mecbur çalışıyoruz”
TIRPAN İŞÇİSİ BULMAK ZOR
Yazıpınar köyünden gelen Hıfzı Erdoğan, 15 yaşından beri tırpan işçiliği yaptığını ve bu işin artık zor bulunduğunu belirterek “Aşırı sıcaklarda çok zor oluyor ama ekmek parası mecbur yapıyoruz. Yevmiyemiz bin 500 lira, tırpancı yetişmiyor, bilenler de yaşlandı, tırpancı bulmak zor. Makinenin masrafı çok oluyor, onun için geleneksel yöntemi seçiyorlar” şeklinde konuştu.
TIRPANCILAR OLMAZSA ÜRÜN TARLADA KALACAK
Çalatlı köyünde 64 yaşındaki çiftçi Bünyamin Ayverdi de tırpan işçilerinin önemine vurgu yaptı. 20 dönüm yerden 5-6 ton mercimek beklediğini söyleyen Ayverdi, “Belki daha az da olabilir, çünkü bu yıl mercimek hastalandı, rüzgar ve sıcak mercimeği kuruttu. Bu yüzden verim düşebilir. Geçen yıl ki üretimi bu yıl bulamayız. Tırpancı bulmakta da zorlanıyoruz, geçen yıl 4 kişi getirmiştim, bu yıl 3 tane zor buldum. Onlar da eksiliyor, geçen yıl 800 lira günlük yevmiye verdim, bu yıl bin 600 lira yevmiye veriyorum. Onlar da olmazsa ürün tamamen tarlada kalacak, makine ile biçtirmeye gücüm imkanım yok. Bu adamlar bitene kadar mercimek ekmeye devam edeceğim” ifadelerini kullandı.