Tapu sahipleri dikkat! Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından mülk sahiplerini yakından ilgilendiren kritik bir karar alındı. Tapu tescili artık eskisi gibi kesin değil! O madde değiştirildi. İşte tapu sahiplerini ilgilendiren o kritik karar ve detayları...
BURAK AKDOĞAN
Anayasa Mahkemesi (AYM), kamulaştırma süreçlerinde mülk sahiplerinin haklarını doğrudan etkileyen çok önemli bir karara imza attı. Yüksek Mahkeme, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesinin 14. fıkrasını "mülkiyet hakkı ihlali" gerekçesiyle iptal etti. Bu karar, idarelerin kamulaştırma işlemlerine karşı açılan davalarda dengeleri değiştirebilir.
ESKİ SİSTEM NASILDI? MÜLK SAHİBİ DAVA AÇSA BİLE TESCİL YAPILABİLİYORDU!
Mevcut sistemde, bir kamu idaresi bir mülkü kamulaştırmak istediğinde ve mülk sahibiyle anlaşamadığında, Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak hem bedelin belirlenmesini hem de tapunun kendi adına tescil edilmesini istiyordu. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin verdiği bu tescil kararı "kesin" nitelikteydi.
Sorun şuradaydı: Mülk sahibi, kamulaştırma işleminin kendisine (usulsüzlük, kamu yararı yokluğu vb. nedenlerle) itiraz etmek için İdare Mahkemesi'nde ayrı bir dava açmış olsa bile, Asliye Hukuk Mahkemesi, İdare Mahkemesi'nden sadece "yürütmeyi durdurma" kararı çıkarsa bekliyordu. Eğer yürütmeyi durdurma kararı yoksa, İdare Mahkemesi'ndeki dava devam etmesine rağmen Asliye Hukuk Mahkemesi tapuyu idare adına tescil edebiliyordu.
AYM "MÜLKİYET HAKKI İHLALİ" DEDİ!
Anayasa Mahkemesi, yaptığı incelemede tam da bu noktaya dikkat çekti. Sadece "yürütmeyi durdurma" kararı verilmesi şartına bağlı olarak idari yargı sonucunun beklenmesinin, mülk sahibinin haklarını yeterince korumadığına ve mülkiyet hakkını ihlal ettiğine karar verdi.
YENİ DURUM NE ANLAMA GELİYOR? İDARİ YARGI KARARI DAHA ETKİLİ!
AYM'nin bu iptal kararıyla birlikte artık durum değişti:
İptal Kararı Herkesi Etkiler: Eğer İdare Mahkemesi, bir kamulaştırma işlemini iptal ederse, bu karar sadece davayı açan mülk sahibi için değil, aynı durumda olan ve dava açmamış diğer mülk sahipleri için de sonuç doğuracak.
Tescil Kararının Kesinliği Kalktı: En önemlisi, İdare Mahkemesi'nin kamulaştırma işlemini iptal etmesi durumunda, Asliye Hukuk Mahkemesi'nin daha önce verdiği (veya vereceği) tapu tescili kararı artık "kesin" olmayacak. İdari yargının iptal kararı esas alınacak.
Bu karar, kamulaştırma süreçlerinde idare karşısında mülk sahiplerinin hukuki güvencelerini artıran ve idari yargı kararlarının Asliye Hukuk Mahkemesi'ndeki davalara etkisini güçlendiren kritik bir adım olarak görülüyor. Kamulaştırma tehlikesiyle karşı karşıya olan veya davası süren mülk sahipleri için bu gelişme büyük önem taşıyor.
