Spectrum House tarafından yapılan Kasım 2024 tarihli araştırmaya göre, seçmenlerin büyük çoğunluğu, belediyelere yönelik kayyum atamalarını olumsuz karşılıyor. Kayyum uygulamalarının Kürt halkının iradesini hiçe saydığını düşünen seçmenlerin yüzde 74,2’si bu durumu "yanlış" buluyor.
Spectrum House, Kürt seçmenin DEM Partili belediyelere yönelik kayyum atamalarına ilişkin görüşlerini araştırdı.
Spectrum House'un Kasım 2024'te yayımladığı "Kürt Seçmen Kayyum Atamaları İle İlgili Algı, Tutum ve Beklentiler" raporu, kayyum uygulamalarının Kürt seçmenler üzerindeki etkilerini, bu uygulamalara dair algı ve tutumları kapsamlı bir biçimde analiz ediyor. Türkiye genelinde, özellikle Kürt nüfusun yoğun yaşadığı illerde 1.725 kişiyle gerçekleştirilen saha çalışması, Kürt seçmenlerin kayyum atamalarına yönelik bakış açısını, hükümet ve muhalefet partilerinin bu konuya yaklaşımlarına ilişkin değerlendirmelerini ve kayyum uygulamalarının gelecekteki toplumsal sonuçlarına dair beklentilerini gözler önüne seriyor.
KÜRT SEÇMENİN YÜZDE 64,8'İ BİLGİ SAHİBİ
Araştırmanın sonuçlarına göre, Kürt seçmenlerin %64,8’i kayyum atamaları hakkında bilgi sahibi olduğunu belirtmiş durumda. Bu oran, kayyum atamalarının Kürt toplumu içinde yaygın bir farkındalığa sahip olduğunu gösteriyor. Bilgi sahibi olan katılımcılar arasında, kayyum atamalarını "yanlış bulanların" oranının yüksek olması, bu farkındalığın eleştirisel bir bakış açısını beraberinde getirdiğini ortaya koyuyor. Toplumda bilgisi olanların %42’si “biraz bilgim var”, %22,8’i ise “çok bilgi sahibiyim” şeklinde kendini ifade ederken, bilgi sahibi olmadığını belirtenlerin oranı %23,2 seviyesinde kaldı. Bu bulgu, toplumun önemli bir kısmının bu uygulamalardan haberdar olduğunu ve bu bilgi seviyesinin kayyumlara dair eleştirilerle yakından ilişkili olduğunu gösteriyor.
EZİCİ ÇOĞUNLUK YANLIŞ BULUYOR
Kısa Dalga'da yer alan habere göre, Kayyum uygulamalarına yönelik genel tutum incelendiğinde, katılımcıların %74,2’si kayyum atamalarını "yanlış" bulduğunu belirtirken, yalnızca %11,8’i bu uygulamaları “doğru” bulduğunu ifade etti. Bu veriler, Kürt seçmenlerin büyük çoğunluğunun kayyum atamalarına olumsuz yaklaştığını, seçme ve seçilme haklarının kısıtlanmasını adalet ve demokrasiye aykırı bulduğunu ortaya koyuyor. Bu tutum, halkın iradesine ve yerel yönetimlerin özerkliğine yönelik güçlü bir talebin ifadesi olarak okunabilir. Kürt seçmenler, kayyum uygulamalarının kendilerinin demokratik temsil hakkına yönelik bir ihlal olduğunu düşünerek, bu uygulamaların sona ermesi gerektiğini savunuyor.
SİYASİ PARTİ SEÇMENLERİ NE DİYOR?
Seçmenlerin siyasi partilere göre dağılımlarına bakıldığında ise, DEM Parti seçmenlerinin %92,9’u, kayyum atamalarını “yanlış” buluyor. Diğer taraftan, muhalefet partilerinin bir kısmının, özellikle CHP’nin %66,5’i ve YRP’nin %58,8’i de kayyumları olumsuz değerlendiriyor. İktidar partisi AKP’ye oy veren seçmenlerin ise %31,6’sı kayyum atamalarını doğru bulurken, MHP seçmenlerinin %50’si bu uygulamayı desteklediğini belirtti. Bu bulgu, kayyum atamaları konusunda partiler arasında net bir ayrım olduğunu gösteriyor ve Kürt seçmenlerin kayyumlara dair olumsuz tavırlarının, en çok destek aldıkları partinin tutumlarıyla uyumlu olduğunu ortaya koyuyor.
KÜRT SEÇMEN NEZDİNDE İNANDIRICI DEĞİL
Kayyum atamalarının Kürt meselesine etkisine yönelik olarak, katılımcıların %61,5’i, bu uygulamaların Kürt halkının iradesini yok saymak amacıyla yapıldığını düşünüyor. Buna karşın, sadece %5,7'lik bir kesim kayyum atamalarının yolsuzluk, güvenlik ve terörle mücadele gibi gerekçelere dayandığını ikna edici buluyor. Bu veri, kayyum atamalarının gerekçelerinin Kürt seçmenler nezdinde büyük oranda inandırıcı bulunmadığını ve kayyum uygulamalarının güvenlik kaygıları yerine siyasi bir müdahale olarak algılandığını gösteriyor. Katılımcıların %79,1’i ise kayyum uygulamalarının Kürt meselesinin çözümünü zorlaştıracağı görüşünü bildiriyor. Bu oran, kayyum atamalarının Kürt meselesine dair çözüm süreçlerini olumsuz etkilediğini düşünenlerin toplumun çoğunluğunu oluşturduğunu ve bu durumun uzun vadede barış ve istikrar açısından riskler taşıdığını ortaya koyuyor.
ÇOĞUNLUK "KAYYUM UYGULAMALARI SÜRECEK" DİYOR
Kayyum uygulamalarının devam edip etmeyeceğine ilişkin soruya ise katılımcıların %66,4’ü hükümetin kayyum atamalarını sürdüreceğini düşündüğünü belirtirken, %18,3’ü ise bu uygulamanın devam etmeyeceğini düşünüyor. Bu oran, Kürt seçmenlerin büyük bir kısmının kayyum atamalarının sona ereceğine dair umutsuz olduğunu, bu nedenle çözüm süreçlerine dair beklentilerinin zayıf olduğunu yansıtıyor. Aynı zamanda, bu devam beklentisi, seçmenlerin mevcut yönetimin irade beyanlarına karşı duyduğu güvensizliği de açıkça gösteriyor.
"TEPKİLER YETERSİZ"
DEM Parti’nin kayyum atamalarına karşı tutumu ise seçmenlerin yalnızca %35,4’ü tarafından “yeterli” bulunuyor. Bu oran, Kürt seçmenlerin kendilerini temsil eden partinin kayyumlar karşısındaki duruşunu yeterince güçlü bulmadığını ve bu konuda daha etkili bir tutum beklediklerini ortaya koyuyor. Özellikle Kürt illerinde yaşayan katılımcılar, DEM Parti’nin bu konuda daha etkili bir mücadele sergilemesi gerektiğini vurgularken, Türk illerindeki katılımcılar ise DEM Parti’nin kayyumlara karşı zayıf bir tepki verdiğini belirtiyor. Bu değerlendirme, Kürt seçmenlerin kendi partilerinin bu konuda daha kararlı adımlar atmasını beklediklerini gösteriyor.
CHP’nin kayyum atamaları karşısındaki tutumu ise katılımcıların yalnızca %19,1’i tarafından “yeterli” olarak değerlendiriliyor. Kürt seçmenlerin büyük çoğunluğu, ana muhalefet partisinin kayyum meselesinde daha etkin bir duruş sergilemesi gerektiğini düşünüyor. CHP'nin yeterince güçlü bir muhalefet yapmadığına dair bu algı, Kürt seçmenlerin muhalefetin bir bütün olarak daha güçlü bir direnç göstermesi beklentisinin altını çiziyor. Araştırmaya göre, katılımcıların %36,5’i, bütün muhalefet partilerinin birlikte hareket etmesi durumunda kayyum atamalarının durdurulabileceğini düşünüyor. Bu bulgu, Kürt seçmenlerin yalnızca kendi partilerine değil, genel muhalefete de bu konuda ortak bir tavır geliştirmeleri için çağrı yaptığına işaret ediyor.
