Gazeteciliğin, kâğıttan internet sitesine yolculuğunun serencamı – 2

ÖZER ELİKOĞLU / BASIN İLAN KURUMU KONTROL MÜDÜR YARDIMCISI

Kurum, gazetelerin ve dergilerin her geçen gün okur kaybettiği ve bu kitlenin haber takibini internet dünyasından yapmaya başladığına dair tespitler doğrultusunda, 2010 yılı itibarıyla basılı medya camiası çalışanlarının yeni mecraya uyumunu sağlamak için bilinçlen(dir)me çalışmalarına da hareketlilik kazandırdı.

GAZETECİLİĞİN YENİ YOLU

BİK’in basın mensuplarına sosyal tesis olarak hizmet vermiş olan Bayramoğlu Tatil Köyü’nde 23 Mayıs – 4 Haziran 2010 tarihleri arasında 81 ilde resmî ilan yayımlayan gazetelerin temsilcilerine yönelik düzenlenen “Basın Mensupları Eğitim Semineri” resmî ilanların ülke çapında Kurum aracılığıyla yayımlanması, basılı yayınların kalitesinin yükseltilmesi ve dijital alanın öneminin idrak edilmesi mesajını verdi.
Basında çalışanların mesleki gelişiminin artırılması, habercilerin sosyal ve ekonomik açıdan daha iyi şartlarda çalıştırılması ve basın özgürlüğünün önündeki engellerin kaldırılması gibi hedeflerin yanı sıra internet haberciliğinin geleceği konusunda farkındalık oluşturmak ve çaba göstermek amacıyla 1 Kasım 2010 tarihinde aylık periyotlarda Basın Hayatı dergisi yayımlanmaya başlandı.

Sadece muhatapları değil, kendisi de o güne kadar resmî ilan ile sınırlı bir alanda görüntü veren BİK, 4 Kasım 2010 tarihinde gerçekleştirilen 1. Reklam Sempozyumu’na katılarak, reklamla ilgili yeni konsept ve mecralar konusunda belirleyici olmak için reklam dünyası aktörleriyle ilk kez bir araya geldi. Bu fikir geliştirilerek “Türk Basını Reklamcısıyla Buluşuyor – Geleceğin Medyasına Hazırlık Projesi” adıyla 7 bölge 44 şehri kapsayan toplantılar düzenlendi. 17 Kasım 2011 tarihinde İstanbul’da sonuncusunun gerçekleştirildiği toplantıların ana fikri şuydu: “Kurum olarak, bu sürece katkıda bulunmak istiyoruz. Bu süreç içerisinde internet medyasının sorunlarından tutun da, basının diğer bütün sorunlarına el atılıyor. Basın çalışanlarının maaşlarının düşük olması, sigorta sorunlarının çözülmesi konusunda daha iyi noktalara gelecek. Bu çalışmaları gerçekleştirmeye gayret ediyoruz. Bunlar hayal değil, olacak.” Yine 10 ilde “Haberin Sesleri Anadolu’da” etkinliği düzenlendi.
BİK ve İnternet Medya ve Bilişim Federasyonu (İMEF) tarafından 28 Mayıs 2012 tarihinde Rize’de gerçekleştirilen “İnternet ve Yeni Medya Konferansı”nda internet hukuku, ekonomisi ve haberciliği üzerine eğitim verildi. Dönemin Genel Müdürü Mehmet Atalay, basın derken artık sadece yazılıyı kastetmediklerini, geleceğin medyası olarak kabul edilen internete kayıtsız kalınmamasını, bir süredir internet medyasının hukuki zemine oturtulması, tanımlanması, çalışanlarının gazeteci olarak kabul edilmesi için kanun çalışması olduğunu, BİK’in de yönetmelik çalışması yapacağını, internet medyası için aralarında tıklanma ve çalışan personel sayısının da olacağı bazı kriterlere bakılacağını söyledi.

“Marka Şehirler” ana başlığı altında “Medya ve İletişimde Tecrübe Paylaşım Günleri” adıyla konferans dizisi düzenlenerek, gazetecilik alanında rol modeli olmuş / meşhur kişiler ile o bölgedeki medya temsilcilerinin bir araya gelmelerine öncülük edildi. Atalay Konya, Erzurum ve Van’dan sonra 7 Şubat 2014 tarihinde dördüncüsünün düzenlendiği Artvin’de etkinliğin amacını şu sözlerle anlattı: “… Artvin’in yaylaları tanıtılsın, turistler buraya gelsin ama sadece Artvin değil, Uzungöl’ü ile Ayder Yaylası’yla bütün bu coğrafyayı bir bütün olarak değerlendirmek lazım. Bütün bunları yapmak için de meslektaşlarımıza büyük görevler düşüyor. Artvin’deki güzellikleri iyi fotoğraflayıp Türkiye’ye mal edecek olan güçlü bir yayıncılık gerekiyor. İyi gazeteler gerekiyor. İşte onların sayısını çoğaltmaya çalışıyoruz. Bu vesileyle buradayız.”

Kurumun Türkiye çapında teşkilatlanma hedefi çerçevesinde görev alanına yeni dâhil olan Bolu, Hatay, Mardin, Van ve Zonguldak’ta 2013 - 2015 döneminde Kontrol (Hizmetleri) Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen denetimler sırasında talep ve ihtiyaca binaen imkânlar ölçüsünde yan uğraş olarak seminerler de verildi. Sabahtan öğleye kadar sayfa tasarımı, öğle sonrasında ise haber yazımı konularında verilen teorik bilgiler, her akşam farklı bir gazetede ertesi günkü sayının birlikte hazırlandığı seminerlerde, aktif olarak çalışan ve alanında uzman seviyedeki gazeteciler uygulamalı eğitim verilmesinde büyük pay sahibi oldu. Bu seminerlerin açtığı ufuk ve BİK’in kendi iç işleyişinin dijital açıdan belli bir noktaya ulaştığı 2015 yılından itibaren eğitim çalışmalarına ağırlık verilmeye başlanılması sonucunda, 2016 yılında asli uğraşı mesleki geliştirme odaklı etkinlikler düzenlemek olan Proje Birimi kuruldu.

Bayramoğlu’nda 2015 – 2018 yılları arasında dört yıl arka arkaya düzenlenen seminerlerde, katılım gösteren 555 gazete temsilcisine gazetecilik ve mevzuat konusundaki bilgilendirmenin yanı sıra dijital dönüşümün artık göz ardı edilemeyeceği ve bir zaruret halini aldığı vurgulandı.

UCU AÇIK EĞİTİM DÖNEMİ

İnternet medyasına dair dönüşümün salt Kurum personelinin yaptığı bilgilendirmeyle gerçekleştirilmesinin mümkün olamayacağından hareketle, 2016 yılı itibarıyla ucu açık bir eğitim süreci başlatıldı. Hatta konuyu daha iyi etüt edebilmek amacıyla analizler yapılarak raporlar hazırlandı. “Yerel Yazılı Basının Dijital Reklam Piyasasına Entegrasyonu” projesiyle internet dünyasındaki reklam pastasının dağılımı, niteliği, ziyaretçi trafiği ve bu ziyaretçilerin profili, internet sayfasının teknik standartları ve kamu kurumlarının hibe desteğinden yararlanmaları konusunda gazete yetkilileri bilgilendirildi. “Yerel Medyada İnternet Haber Sitelerinin İyileştirilmesi” projesi ile herhangi bir profesyonel bilgi birikimi gerekmeden basit işlemlerle ücretsiz internet sitesi hazırlama konusunda yerel gazete yetkilileri ile serbest piyasadaki yazılımcıların bir araya gelmeleri sağlandı. “Yerel Yazılı Basın İhtiyaç Analizi” ile sektörde nitelikli personel eksikliği ortaya çıkarıldı. “Dijital Mevkute Platformu Fizibilite Etüdü” ve “Türkiye’de Resmî İlanların Yayın Mecrasının Yazılı Basından Dijital Mecraya Dönüşümü Fizibilite Raporu” hazırlanarak ilan mevzuatının geleceğine yönelik çıkarımlar yapıldı.

Sektörün mevcut durumu, gelişme yönü, rekabet potansiyeli ile ulusal ve küresel kıyaslamasının yapılması amacıyla yaptırılan “İstanbul Bölgesi Yazılı Basın Sektörünün Mevcut Durumu ve Değer Zinciri Araştırması” sonucunda, yazılı basın ekonomisini gerçekleştiren değer zincirinin bütün üyelerinin dijital teknolojilerin baskın etkisiyle dönüşüm yaşadığı ancak bu sürece ilişkin farkındalığın düşük olduğu ve sektörün bu yönde kapasitesinin geliştirilmesi gerektiği ortaya koyuldu. Söz konusu araştırmaya göre; “yeni teknolojik uyuma açığız” diyenlerin oranı yüzde 29, “içerik üretiminde yeni teknolojileri yoğunlukla kullanıyoruz” diyenlerin oranı yüzde 49, “dijital reklamcılık piyasası gelişirse basıma dayalı gazetecilikten vazgeçeriz” diyenlerin içinde kararsızların oranı yüzde 31, geleneksel yayıncılık yerine dijital yayıncılığa geçmeye hazır olanların oranı yüzde 45, dijital teknolojilere uyum için eğitim desteğine ihtiyaç duyanların oranı yüzde 62.
Hepsi bir kenara, “okur kitlesi daha fazla dijital (web, mobil vs.) içeriği tercih ediyor” diyenlerin oranı yüzde 97. Bu tespit bile başlı başına haberleşme konusunda internetin hâkimiyeti ele geçirdiğinin delili değil mi?

İhtiyaç analizinin sonucu olan nitelikli personel eksikliğini gidermek amacıyla medya sektöründe iş arayanlara ve üniversite öğrencilerine yönelik olarak İŞKUR ile 20 Ekim 2016 tarihinde protokol yapılarak ve programdan yararlananların özellikle resmî ilan yayımı ile alâkalı gazetelerde çalışabilmesine olanak sağlamak üzere 10 Haziran 2016 tarihinde İŞKUR İşbaşı Eğitim Tebliği çıkarıldı. Bu program dâhilinde 12 Nisan – 20 Mayıs 2016 tarihinde İstanbul’da başlatılan “Yeni Nesil Gazetecilik Eğitim ve İstihdam Projesi” 12 ilde 17 program şeklinde ifa edilerek, bu proje ile 328 kişinin sektörde istihdamı sağlandı. 1 Ağustos 2018 tarihinde Erzurum’da düzenlenen toplantıda konuşan ve yerel basının dönüşüme ayak uydurmasının kaçınılmaz olduğunun altını çizerek, katkı sağlayacağı düşüncesiyle bu projenin hazırlandığını söyleyen dönemin Genel Müdürü Yakup Karaca, 4-5 Eylül 2018 tarihlerinde Samsun’da düzenlenen “İnternet Haberciliğinin Geliştirilmesi Eğitimi” sırasında, internet gazeteciliğini bir rakip olarak değil; dizgiciliğin hurufattan entertipe, entertipten bilgisayara, baskının da tipodan ofsete geçişi gibi gazeteciliğin bir dönüşümü olarak kabul edilmesi gerektiğini, teknolojik altyapısı sağlam, profesyonellerin görev yaptığı, kaliteli içerik üretiminin gerçekleştirildiği günlük belirli ve süreli takipçisi olan, sayfa gösterim sayıları yüksek web siteleri yapılmasının hedeflendiğini, yazılı basın gazeteciliğinde kazanılan tecrübenin, bilgi ve birikimin dijital medyaya taşınacağını belirtti.

Gazetelerin internet haber sitelerine dair yapılan çalışmalar hakkında Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) ile 8 Şubat 2018 tarihinde görüş alışverişinde bulunuldu.

Yayımlanmaya başlandığı 2010 yılı itibarıyla iç sayfalarında internet gazeteciliğine dair birçok içeriğe yer verilen Basın Hayatı dergisinin Mart/2011 ayına ait 5’inci sayısında “Radyo – Televizyon ve İnternete Resmî ilan müjdesi – Resmî İlanlar Konuşacak”, Ağustos/2011 ayına ait 10’uncu sayısında “Sosyal Medyada Herkes Muhabir; Gazeteciliğin Yeni Serüveni”, Mayıs-Haziran/2014 aylarına ait 29’uncu sayısında “Reklamcılığın Yeni Çağı”, Temmuz-Ağustos/2014 aylarına ait 30’uncu sayısında “Dijital Mecrada Kullanıcı Röntgeni Çekmek – ‘Tık’tan İçeru Ölçümleme”, Kasım-Aralık/2014 aylarına ait 32’nci sayısında “Dünden Bugüne İletişim Savaşları”, Temmuz-Ağustos/2016 aylarına ait 37’nci sayısında “Basın ve Reklam”, Kasım-Aralık/2016 aylarına ait 39’uncu sayısında “Medya Kitleleri Manipüle Eder mi?”, Ocak-Şubat-2017 aylarına ait 40’ıncı sayısında “Dijital Ölçümleme Ne Aşamada?”, Mayıs-Haziran/2018 aylarına ait 48’inci sayısında “Haber Doğrulama (Fact-Checking) Ölüyor mu?”, Temmuz-Ağustos-Eylül/2018 aylarına ilişkin 49’uncu sayısında ise “Çevrimiçi Gazetecilik ve İstihdam – İş Kaybı mı? Mesleki Dönüşüm mü?” konuları kapaktan vitrine çıkarıldı.
3 Ekim 2019 tarihinde Kurum Genel Müdürlüğünde Marmara Bölgesinde faaliyet yürüten internet siteleri temsilcilerine yönelik düzenlenen “Çevrimiçi Gazetecilik İstişare ve Değerlendirme Toplantısı”nda internet ve dijitalleşme sürecine yönelik hazırlıklar kapsamında mevcut durum değerlendirilerek sektörün ihtiyaç duyduğu yasal düzenlemeler konuşuldu. O tarihte Kurumun Genel Müdürü olan Rıdvan Duran, sektörü muhafaza etme ve geleceğe taşıma noktasında çeşitli adımlar atma niyetinde olduklarını belirterek, internet medyasıyla hazırlanan mevzuatın fikir alış verişleri sayesinde daha işlevsel olacağını ifade etti.

2020 yılında dünyayı etkisi altına alan ve insanlığı yaklaşık bir sene evlerine hapseden Covid-19 pandemisi sebebiyle, herhangi bir etkinlik yapılamadı ancak basın sektörünün devamını sağlamaya yönelik adımlar atıldı.

KORONA GÜNLERİNDE UZAKTAN EĞİTİM

4 Mart 2021 tarihinde Konya’da yapılan “Yerel Basında İnternet Haberciliğinin Geliştirilmesi” eğitiminde, ana akım medyanın kılcal damarlarını yerel basının oluşturduğu söylenirken, çevrimiçi haberciliğin her ne kadar geleneksel habercilik hizmeti sunan yerel basın için tehdit gibi görülse de pek çok avantaj ve fırsatı beraberinde getirdiği vurgulandı. 6 Şubat 2021 tarihi itibarıyla gazetelerin çalışanlarına yönelik “Dijitalleşme ve Sosyal Medya Yönetimi” konulu online (çevrimiçi) düzenlenen eğitimde, Google’ın News, Analytics, Search Console, Trends ve Ads gibi araçların kullanımı, web siteleri için trafiğin önemi, arama motorları ve sosyal medya yönetimi, haber yazımını kolaylaştıran dijital uygulamalar, web araçlarının kullanımı, mobil duyarlı tasarım, güçlü yazılım konusunda bilgilendirmede bulunularak, eğitimin içeriğe dair bölümünde, yerel gazetelerin özellikle kendi bölgeleriyle ilgili haber yapmalarının büyük sitelerden farklılaşacağı ve rekabet üstünlüğünü elde edeceği belirtildi.
Bursa’da düzenlenen “Çevrimiçi Gazetecilik İstişare ve Değerlendirme Toplantısı” kapanış konuşmasını yapan Duran, “Yüzlerce yıldır her meramını kâğıt üstünde dile getirip, iletişim kuran insanoğlu kalem yerine parmağını, sesini, gözünü kullanmaya başladı. Kâğıt hayatımızdakini yerini nereye kadar koruyacak?” şeklindeki ‘cevaba mahal vermeyen’ sorusu artık akıllı teknolojinin hayatımızdaki yerini hatırlatırken, yazılı basının reklam pastasının yüzde 30 gerilediğini, internet mecrasının ise yüzde 10 artış gösterdiğini belirterek, “Yazılı basın internet mecrasına adapte olmalı, bu treni kaçırmamalı.” dedi.
3 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da düzenlenen “Yeni Medya Okulu” programında, dijital dönüşüm ve yeni medya ile birlikte gazetecilikle ilgisi olmayan ancak milyonlarca takipçisi olan hesapların çok ilgi gördüğü, kötü haberin iyi olanı, yalan haberin doğru olanı baskıladığı popülist bir dönemin yaşandığı belirtilerek, eğitimlerin amacının gazetecilik kültürünün internet medyasına taşınması olduğu ve gazetelerin editoryal alt yapılarını hazırlayıp içerik üretirse diğer internet siteleriyle rahatlıkla rekabet edebileceği ifade edildi.

İNTERNET YASASINA DOĞRU

Bahsedilen eğitim faaliyetlerinin 2022 yılı itibarıyla durağan bir döneme girmesinin başlıca sebebi, internet haber siteleri ile ilgili yasa taslağının mecliste görüşülmesinden kaynaklıdır. Kurum, 2022 yılı ilkbahar aylarında internet haber sitelerinin süreli yayın kapsamına alınmasına dair taslak metnin Meclis komisyonlarında görüşülmesi üzerine mevzuatında bu durumu düzenlemek adına hazırlıklarına başladı. Ancak çalışmanın komisyonlarda görüşüldüğü sırada sosyal medya ile alâkalı hükümlerine yönelik eleştiriler sebebiyle, kanun taslağı sevk edilmeden TBMM tatile girdi ve ekim ayına sarktı.

Tam da bu dönemde BİK tarafından basının gelişimi, mevzuat düzenlemeleri, dijital dönüşüm süreçleri ve kurumsal iş birliklerinin güçlendirilmesi gündemiyle “Gazete Sahipleri ve Temsilcileri Bölge Toplantıları” düzenleme kararı alındı. Bütün il ve ilçeleri kapsayacak şekilde organize edilen toplantılar 12 – 29 Eylül 2022 tarihleri arasında Adana, Ankara, Bursa, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Konya, Malatya, Samsun, Trabzon, Van olmak üzere 11 ilde gerçekleştirildi.

İKİ KOLA AYRILMAK

Toplantılara katılan Genel Müdür Cavit Erkılınç, Kurumun 1961 yılında resmî ilanlar yoluyla gazeteleri sübvanse etmek üzere kurulduğunu, masrafları üstlenme ve kâr ettirme görevi olmadığını, kamu kurumlarının görünürlüğü her gün azalan gazeteler yerine kendi internet sitelerinde ilana çıkmak istediklerini, bakanlıkların ciddi bir yatırımla internet platformu oluşturduklarını, gazetelerin kurtuluşunun bu yasanın Meclisten geçmesine bağlı olduğunu, yasa çıkarsa gazetelerin kapatılacağına ilişkin dezenformasyon yapıldığını oysa yasalara göre ilanların gazetede yayımlanacağını, tebligat ilanlarında her yıl belirgin miktarda düştüğünü, icra ilanlarının ise tamamen gitmek üzere olduğunu bu gidişin başka kurumlara da örnek olmasının korku yarattığını, gazetelerin kaderinin internet sitelerinden ayrı olmadığını, yasanın gittikçe azalan ilanları iddia edilenin aksine güvence altına alacağını ve resmî ilan kavramının yeniden hayat bulacağını, gazetelerin tecrübesi ile internetin avantajlarının bir sinerji yaratacağını, günde 70 – 80 milyon tık alan site olduğunu, her biri birer meslek okulu olan gazetelerin bu duruma sevinmesi gerektiğini, yasa çıktıktan sonra en kısa sürede mevzuat çalışmalarının tamamlanacağını, hem gazetelerin hem de gazetelere ait internet haber sitelerinin şartları taşıması halinde ilan yayımlayacağını, bu sebeple yasanın gazeteciler için köprüden önceki son çıkış olduğunu ifade etti.

HATTAT – MATBAA: ÜÇ ASIRLIK LOBİ

Erkılınç, 26 Eylül 2023 tarihinde Adana’da düzenlenen toplantıda,“Düzenleme internet medyasını yasal zemine oturttu, daha önceki toplantılarda gazete temsilcilerinin ‘keşke daha önce Anadolu’ya çıkıp gerçekleri anlatsaydınız, bizi yanıltmışlar, kandırmışlar’ dediler. Sahada bu derece dezenformasyon yapıldığını hissedemedik, bölge toplantılarını yasanın ardından gerçekleştirmeyi düşündük, yasa ekim ayına ertelenince kolları sıvadık, Kurumu ilgilendiren maddeleri paydaşlara anlatmaya karar verdik. Son dönemeçte yol kazası yaşanmasını istemedik. Toplantı yapılacağını duyurmamızın ardından ‘gazeteme dokunma’ adı altında karşı kampanya girişimi başladı. İştirak eden yaklaşık 10 gazete de gerçeği gördükten sonra desteğini çekti. Hazırlayanın kim olduğuna dair hiçbir bilginin yer almadığı, internet sitelerinin süreli yayın sayılmasına engel olmak isteyen iki farklı bildiri metni var. Yazıların arkasından bir matbaacı çıktı, bu yasanın çıkmaması halinde gazeteler de Kurum da küçük kıyameti yaşayacak. Gazetelerin kaderini matbaa lobilerinin belirlemesine rıza gösterilmemeli. Üç asır önce hattatlar ne yapmışsa şimdi aynısını matbaacılar yapmaya çalışıyor. Buna kaderin cilvesi mi yoksa tarih tekerrürden ibaret mi denileceğini bilemedim.” dedi.

Van’da düzenlenen toplantıda sözlerine “Sizin dertleriniz, bizim diyeceklerimiz var. Buluşmak, konuşmak, istişare etmek üzere buradayız.” diyerek başlayan Genel Müdür Yardımcısı Mesut Onat, 61 yılın en büyük şahidinin gazete camiası olduğunu, aktarılacak her mevzunun dikkate alındığını, yanlış hesabın Bağdat’tan döndüğü gibi hukuki düzenlemelerin de engellemelere rağmen suyun akıp yatağını bulması misali yerini bulacağını, taşra teşkilatlarıyla bu kadar iç içe az kamu kurumu olduğunu ve bu marifetle karşılıklı güçlü bir bağ kurulduğunu söyleyerek“Ekim ayında Meclis Genel Kurulu’na gelecek Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin önemi düzenlenen toplantılar sayesinde daha iyi anlaşıldı, bu yasa ya çıkmalı ya da çıkmalı.” değerlendirmesinde bulundu.

DAHA İYİ BİR BASIN İÇİN ÜLKENİN DÖRT BİR YANINDA

Bu makaleyi hazırlarken, sayıca bir hayli fazla olan etkinliklerden tek tek bahsetmek yerine, insicamı bozmadan örneklemeler sunarak gayeyi anlatmaya çaba gösterdim.
Eğitimlerin hiçbir yazılı talep olmadan ve çoğu kez görülen lüzum üzerine gerçekleştirilmesinin arka planında, kuşkusuz ki, daha iyi bir basın düşüncesi hâkimdir. Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), Kalkınma Ajansları, Avrupa Birliği (AB), üniversiteler, dernekler, cemiyetler ile müşterek çalışmalar yapıldı. Anlatılanlara bakıldığında, BİK’in son yıllarda yenilikçi bir tavır gösterdiği ve bu istikamette paydaşlarına yol gösterici olmaya çalıştığı, bu etkinliklerin gerçekleştirilmesi için maddi açıdan da hiçbir fedakârlıktan kaçınmadığı malumdur. Öyle ki, 13 yıllık zaman zarfında 81 ilin hepsine muhatap, defaatle birbirinden farklı konularda yaklaşık 200 etkinlik gerçekleştirildi. İnternet medyası ile doğrudan alâkalı olmayan mevzuat bilgilendirmeleri, geleneksel gazetecilik ve kültürel etkinlikler bu yazının kapsamına dâhil edilmedi.

Ezcümle, ilk yazıda bahsedilen hukuki düzenlemeler ve işbu yazıya konu bilgilendirmeler Kurumun internete bakışını ortaya koyarak, 7418 sayılı Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile birlikte değerlendirildiğinde, internet haber siteleri için yola döşenen taşlar olarak düşünülmelidir.