Otomobil ve hafif ticari araç satışları son yılların en sert virajlarından birini dönüyor. Yılın başında 2025 döneminde pazarın 700 bin seviyesinde olması beklenirken şimdi daha ilk 10 ayda 947 bin adetlere ulaştı. Geçen yıl gerçekleşen 1.2 milyon adedin üzerindeki pazar için son 2 ayda en az 250 bin adetlik satışa ulaşılması gerekiyor. Önceki yıllara baktığımızda son iki ayda bu adetler zor. Fakat 1 milyon adedin üstü kesin.
ALİ YILDIRIM
Türkiye’de Ocak-Ekim 2024 döneminde bir önceki yıla göre daralmaya devam ediyor. Yılın ilk 10 ayında satışlar yüzde 1,2 azalarak 947 bin 166 adede geriledi. Pazarda son birkaç aydır büyüme yerini daralmaya bırakırken, son çeyrekte de beklenen rakamlara ulaşılamadı.
Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, ekim ayında otomobil ve hafif ticari araç pazarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 azalarak 97 bin 274 adet oldu. Otomobil satışları ekimde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,4 azalarak 75 bin 662 olurken, hafif ticari araç pazarı yüzde 15,2 artarak 21 bin 612’ye yükseldi. Son çeyreğe rağmen pazarda istenilen seviyeye gelinemedi.
Toplam pazar hemen hemen 1 milyon adet seviyelerine ulaştı. Geçen yıla göre daralma muhtemel olacak. Önceki sene 1 milyon 232 bin 635 adet olarak gerçekleşmişti. Kalan son 2 ayda 285 bin 469 adetlik satışa imza atılması gerekiyor. Kalan son iki ayda en az 140 biner adetlik satış yapılması gerekiyor. Geçen seneye paralel bir pazar görülüyor fakat daralma kaçınılmaz olacak. Ama bir milyon adetlik pazara kesin ulaşılacak. Uzmanlar ise iç pazarda yaşanan vergi artışlarının ve kredi daralmalarının etkisinin yüksek olduğunu dile getirdi.
Özellikle matrah sisteminin birkaç yıldır güncellenmemesi satışlar üzerindeki olumsuz etkisi sürüyor. Eğer kredi kanalları açılır, matrah sistemi güncellenirse pazarın daha hızlı büyümesi önünde hiçbir engel bulunmuyor. Öte yandan otomobil ve hafif ticari araç pazarı, 10 yıllık ekim ayı ortalama satışlara göre yüzde 40,1 arttı. 10 yıllık ekim ayı ortalama satışlara göre, otomobil pazarı yüzde 41 artış gösterirken hafif ticari araç pazarı da yüzde 37,1 arttı.
DÜŞÜK VERGİLİ MODELLERE TALEP SÜRÜYOR
Pazarın yüzde 86,3’ünü vergi oranları düşük olan A, B ve C segmentlerindeki araçlar oluşturdu. C segmenti otomobiller 415 bin 671 adetle yüzde 55,4 pay, B segmenti otomobiller 228 bin 142 adetle yüzde 30,4 pay aldı. Gövde tiplerine göre değerlendirildiğinde ise en çok tercih edilen gövde tipi yüzde 56,2 pay ve 422 bin 374 satışla SUV otomobiller oldu. SUV otomobilleri, yüzde 25,8 pay ve 193 bin 540 satış ile sedan, yüzde 16,8 pay ve 126 bin 477 adet satışla H/B otomobiller takip etti.
DİZELİN PAYI YÜZDE 10’A KADAR GERİLEDİ
Satışlardan benzinli otomobiller 471 bin 900 ile yüzde 62,8 pay, hibrit otomobiller 126 bin 977 ile yüzde 16,9 pay, dizel otomobiller 77 bin 113 ile yüzde 10,3 pay, elektrikli otomobiller 69 bin 744 ile yüzde 9,3 pay ve otogazlı otomobiller 5 bin 201 ile yüzde 0,7 pay aldı. 160 kW altındaki elektrikli otomobil satışları yüzde 76,4 artarak yüzde 7,6 paya, 160 kW üstü elektrikli otomobil satışları yüzde 23,3 azalarak yüzde 1,7 paya sahip oldu.
MATRAH ARTIŞI ŞART KREDİLİ ALIM DÜŞÜK
Matrah artışının çok önemli olduğuna değinen sektör temsilcileri krediler üzerindeki daralmaya da dikkat çekti. Bugün bakıldığında satışların yüzde 20 seviyesinde kredi kullanılıyor. Geri kalanı ise peşin isteniyor. Bu tabi birçok tüketici tarafında mümkün değil. Öte yandan kullanılan kredilerin de faiz oranları oldukça yüksek. Bu yüzden yeni bir araç almanın maliyeti her geçen gün artış gösteriyor. Bu yüzden pazarın büyümesinin önünde engel gittikçe büyüyor. Bu maliyetlerden dolayı filolar da son çeyrekte pazarı canlandıramıyor.
LİSTEYE YERLİLER GİRDİ BYD EKİMİ PAS GEÇTİ
Yılın ilk 10 ayına baktığımızda en çok satış yapan markaların başında Renault, Volkswagen ve Ford geldi. Ekim 2024’te de aylık bazda Renault Clio, Fiat Egea sedan ve Togg T10X oldu. Listenin ilk üçünü yerli modeller oluşturdu. Marka bazında bakıldığında da ilk üçte ekim ayında Renault, Volkswagen ve Ford geldi. Kısa bir süre önce yatırım kararı açıklayan BYD ise bu süreçte yani ekim ayında satış gerçekleştirmedi. Marka yatırım kararı sonrası teşvik kararı bekliyor. Bu yüzden bu ay satış tarafında bir güncelleme yapılmadı.
