En düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya yükseltilmesi ile prim/maaş dengesi tartışmalara açıldı. 8.8 milyon kişinin emekli aylığı eşitlenirken muhalefet kanadı "Ne kadar prim öderseniz o kadar maaş almanız lazım. Şu anda her 3 emekliden 2’si aynı maaşı alacak. 3 bin 600 gün prim ödeyen de 9 bin gün prim ödeyende aynı maaşı alacak. Asgari ücretin 2 misli prim ödeyen de asgari ücret üzerinden prim ödeyen de aynı maaşı alacak. Bunda bir adalet görüyor musunuz?" şeklinde tepki gösterdi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 5 bin 500 TL olan emekli alt sınır aylığı tutarının 2023 Nisan ödeme döneminden itibaren yüzde 36,36 artışla 7 bin 500 TL'ye yükseltileceğini duyurmuştu.
Bakanlık, 7 bin 500 liraya yükseltilen en düşük emekli aylığının nisandan itibaren dosya bazında geçerli olacağını ve düzenlemeden 8,8 milyon emeklinin yararlanacağını bildirmiş; bayram ikramiyelerinin de 2 bin liraya yükseltildi söyleyerek, düzenlemeden EYT kapsamında emekli olacaklar da dahil olmak üzere 15,6 milyon emeklinin yararlanacağını duyurmuştu.
Maaş artışına ilişkin kanun teklifi TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda kabul edildi. Teklif bu hafta Genel Kurul’da da görüşüldükten sonra yasalaşacak. Böylece, mart ayında emeklilik başvurusu yapan EYT’liler de dahil olmak üzere en düşük emekli aylığı nisan ayından itibaren 7.500 TL olarak ödenmeye başlanacak ve tüm emeklilere nisan ayında 2.000 TL bayram ikramiyesi verilecek.
PRİM MAAŞ DENGESİ TARTIŞMASI
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, teklifin komisyondaki görüşmeleri sırasında emeklilik sistemi de masaya yatırıldı. AK Partili Salih Cora, EYT’den emekli olacaklar ile birlikte 3 milyon 762 bin kişinin emekli aylığının 6.500 liranın, 8 milyon 139 bin kişinin aylığının 7 bin liranın, 8 milyon 796 bin kişinin aylığının 7 bin 500 liranın, 9 milyon 898 bin kişinin aylığının da 8 bin liranın altında olduğunu söyledi.
Emekli aylıklarının prime esas kazanç ve çalışma süresine göre hesaplandığına dikkat çeken Cora, ocak ve temmuz aylarında da enflasyon oranında artırıldığını anımsattı. Cora, yasayla birlikte 5 bin 500 lira olan aylıkların 7 bin 500 liraya çıkacağını, bugün itibarıyla 7 bin 500 lira olan aylıklarda ise bir değişiklik olmayacağını vurguladı. Cora, temmuz ayında yapılacak enflasyon zammının kök aylıklara yansıtılacağını, örneğin kök aylık 4 bin lira ise yüzde 40 zam varsayımıyla 5 bin 600 lira olacağını, ama bu kişinin 7 bin 500 lira almaya devam edeceğini belirtti. Bugün itibarıyla en düşük SSK emekli aylığının 6 bin 093 TL olduğunu kaydeden Cora, temmuz zammının yüzde 40 olduğu düşünüldüğünde bu kişilerin kök aylığının 8 bin 530 liraya yükseleceğini, bu kapsamdaki bir emeklinin eline geçecek aylığın 7 bin 500 liradan 8 bin 530 liraya çıkacağını ifade etti.
8.8 MİLYON KİŞİNİN MAAŞI EŞİTLENDİ
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, ocak ayında en düşük emekli aylığı 5.500 TL’ye çıkartılırken yaptığı açıklamada, 1 milyon 192 bin kişinin emekli aylığının 4 bin 500 TL’nin, 1 milyon 917 bin kişinin aylığının 5 bin TL’nin altında olduğunu, 5 bin 500 TL emekli aylığı kapsamındaki kişi sayısının 2 milyon 721 bin kişi olacağını söyledi.
En düşük emekli aylığının 7 bin 500 TL’ye çıkartılmasıyla, EYT’liler ile birlikte 15.6 milyonu bulacak emeklilerin yarıdan fazlasını oluşturan 8.8 milyon kişinin emekli aylığı eşitlenecek.
'HESAPSIZ KİTAPSIZ BİR DÜZENLEME'
En düşük emekli aylığı artırılırken 7 bin 500 TL ve üzerindeki aylıkların artırılmaması, “Emeklilikte prim – maaş dengesi bozuluyor” tartışmasına yol açtı.
CHP’li Bülent Kuşoğlu, düzenlemelere karşı çıkmadıklarını ama bu şekilde yapılması, zamansız getirilmesi, hesapsız kitapsız bir şekilde olmasının ülkeye ihanet olduğunu, yanlış olduğunu söyledi. Kuşoğlu şöyle konuştu:
“Sosyal güvenlik sistemi prim esaslıdır. Aktüeryal bir hesaba dayanması lazım. Yani ne kadar prim öderseniz o kadar maaş almanız lazım. Bizde emeklilik sistemi iyice bozuldu. Nasıl ücret sistemi asgari ücrete yaklaştıysa… Şu anda Türkiye’nin yüzde 60’ı asgari ücret alıyor görünüyor. Emekli aylıkları da bu hale geldi, ortalaması 7 bin 500 liraya yaklaştı.
Devlet tabii ki muhtacına yardım eder ama sosyal güvenlik sistemiyle değil. Yardım sosyal güvenlik sistemiyle yapılmaz, sosyal yardım sistemiyle yapılır. Sosyal güvenlikle sosyal yardım sistemi farklıdır. Bunları birbirine karıştırdınız mı sistem bozulur, devlet bozulur.”
'BU ADALETLİ DEĞİL'
HDP’li Garo Paylan ise “Sayın Elitaş, gençliğinizde sosyalistlere, komünistlere bir eleştiriniz vardı, ‘siz eşitlik istiyorsunuz ama yoksullukta eşitlik istiyorsunuz’ diye. Vallahi siz dediklerinizi o anlamda yapmış oldunuz. Evet yurttaşlarımızı eşitliyorsunuz ama yoksullukta eşitlediniz” diye konuştu. Paylan sözlerini şöyle sürdürdü:
En düşük emekli maaşını 7.500 lira yaparak her 3 emekliden 2’sini eşitlemiş oldunuz. Şu anda her 3 emekliden 2’si, hatta 4 emekliden 3’ü aynı maaşı alacaklar. 3.600 gün prim ödeyen de 9000 gün prim ödeyende aynı maaşı alacak. Daha yüksek, yani asgari ücretin 2 misli prim ödeyen de asgari ücret üzerinden prim ödeyen de aynı maaşı alacak. Bunda bir adalet görüyor musunuz? En düşük emekli aylığının yükseltilmesini istiyoruz, en az asgari ücret kadar olmalı ama daha fazla prim ödeyen de mutlaka daha fazla maaş almalı. Onların maaşları daha yüksek seviyelerde olmalı ki bugünkü gençlere, ‘Ey gençler, ey çalışanlar daha yüksek prim öderseniz, işverenleriniz primlerinizi gerçek anlamda gösterirse ileride daha yüksek maaş alabilirsiniz’ diyebilelim. Maalesef böyle bir umudu siz bitirdiniz.
