Hükümet Uzak Doğulu otomotiv markalarına bir dizi önlem alıyor. Son dönemde BYD ile gündeme gelen şarj edilebilir hibrit araçlara verilen ÖTV muafiyetinden neredeyse tüm Çinli üreticiler yararlanıyordu. Fakat 2023’ün son çeyreğinde duyurulan tebliğe yapılan ekle birlikte bu araçların da önü kesildi. Artık şarj edilebilir hibrit araç ithalatı yapmak isteyen Uzak Doğulu üreticiler de servis ve TSE standartlarını karşılaması gerekecek. BYD yatırım teşiviğini alınca bundan muaf olacak.
ALİ YILDIRIM
Otomotiv sektöründe Çin hakimiyeti gittikçe kendini göstermeye başladı. Özellikle Türkiye pazarına agresif bir şekilde giriş yapan Çinli üreticiler, iç pazarda dengeleri değiştirdi. Kısa sürede satış rakamlarında ilk sıralara çıkan Uzak Doğulu markalar Türkiye’deki yerli üreticilerle bile rekabete başladı.
Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hükümet otomotivde Çin salgınını frenlemek için bir dizi tedbiri de beraberinde getirdi. İlk etapta gümrük birliği ve serbest ticaret anlaşması (STA) olmayan ülkelerden ithal edilen elektrikli araçlar için tebliğ yayınlandı. Geçen yılın son çeyreğinde devreye alınan tebliğde, bakanlık kısa süre önce elektrikli araç ithalatı yapan distribütörlere 7 bölgede 20 servis şartı getirmişti. Aynı zamanda TSE şartı da aramıştı.
Sektör temsilcileri TSE tarafının daha hala müfredatının bile belli olmadığını belirtti. Hemen bunun akabinde sanayicilerin çağırısı üzerine içten yanmalı araçlara ek vergi getirildi. Fiyatlar yüzde 10-15 seviyesinde yükseldi. Ardından BYD’nin yatırımı üzerine gündeme gelen şarj edilebilir hibrit araçlara getirilen teşvik sonrasında bunun için bir anlamda ‘üretim yoksa servis şartı var’ denildi. Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Bazı Elektrikli Araçların İthaline İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, önceki gece Resmi Gazete’de yayımlandı. Tebliğle elektrikli otomobil ithalatı ve satışında tüketiciyi koruyan düzenlemenin kapsamı genişletildi.
Buna göre, eşya taşıyan elektrikli araçlar ile haricen şarj edilebilir elektrikli araçları ithal edenlerin 7 bölgede 20 servis istasyonu kurması gerekecek. Araç üreticisinin Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisinin olması, her marka için çağrı merkezi kurulması ve Türk Standardları Enstitüsünden belgelendirme şartlarını yerine getirmesi de istenecek. Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması kapsamı menşeli olmayan söz konusu araçların ithalinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı veya yetki verilen kurum veya kuruluşça düzenlenen “izin belgesi” aranacak.
30 GÜN SÜRE TANINDI
Uygulamaya yeni dahil edilen araçların ithalatında mağduriyet yaşanmaması için 30 günlük geçiş süresi tanındı. Öte yandan Bakanlık yetkilileri, piyasaya güvenli ürün arzı ve ürünlerin yaşam döngüsü içinde takibi ve tüketicinin korunması doğrultusunda düzenleyici ithalat politikalarının etkin şekilde hayata geçirilmeye devam edileceğini bildirdi.
MİNİK ARAÇLAR VE TİCARİLER DE ARTIK TEBLİĞ KAPSAMINDA
Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğde dikkat çeken kararlar arasında küçük elektrikli modeller ve ticari araçlar da vardı. M ve N sınıfı araçlara da dikkat çekildi. Hatta bunlara L6 ve L7 adı verilen araçlar da kapsama sokuldu. Bu versiyonlarda da TSE ve servis şartının artık arandığının altı çizildi. M sınıfı ağırlıklı olarak motorlu bisikletleri kapsıyor. Bir anlamda Moped tipi minik araçlar. Bu araçların hızı saatte 45 km hızı geçmez. N sınıfı da yük taşınabilen araçlar. Burada 3,5 tondan 12 tonu aşan versiyonlar bulunuyor. Yani ticari araçlardan bahsediliyor. L6 da 350 kg ağırlığında olan 50 cc motor ve 45 km/s geçmeyen araçları kapsıyor. L7 de bu versiyonun yük taşımak için yapılan versiyonu olarak kayıtlarda geçiyor. Yani bu tebliğle sadece plugin hibrit araçlar değil hafif ticari ve minik ulaşım araçları da kapsam dahilinde olmuş.
İLK HAMLEYİ MG YAPMIŞTI SIRADA CHERY VARDI
İçten yanmalı şarj edilebilir (plugin hybrid) araçlara gelen teşvikle birlikte markalar tek tek planlarını yapmaya başlamıştı. Özellikle Uzak Doğulu üreticiler seriyi devreye alarak 2 milyon lira seviyesinde birçok modeli Türkiye’de iç pazara ithal edeceklerdi. Bunun için elini çabuk tutan ilk markalardan biri MG oldu. Kısa bir süre önce tanıttığı MG HS’nin plugin hybrid versiyonu için ön sipariş toplamaya başlamıştı. Fakat şimdi ilk getirdiği modelleri satabilmek için şimdilik 30 günü var. Chery de plugin hibrit modellerini satışa sunmak için mesai harcıyordu. Bu kapsamda o plan da devre dışına alınmış gibi duruyor.
BYD’NİN TEK AVANTAJI TEŞVİK BELGESİ
Kısa bir süre önce Çinli otomotiv devi BYD Türkiye’ye fabrika yatırımı yapacağını duyurdu. Bu konuda markaya yatırım teşviği için bir dizi imtiyaz da verildi. Bunların başında da şarj edilebilir araçlara gelen ÖTV teşviği oldu. Yeni gelen tebliğle birlikte aslında BYD bir anlamda buna çalım atmış olacak. Eğer diğer markalar servis ve TSE yükümlülüğünü yerine getirmezse düşük ÖTV’den tek yararlanan marka olacak. Fakat marka yatırım teşviği belgesini hala almadı. Belgeyi aldığı andan itibaren bu tebliğden muaf hale gelecek. Elektrikli araç ithalatında da markanın önü böylece açılacak.
