Pandemi sürecinde başlayan ve sonrasında da hız kesmeyen kira artışları, yüzde 25 kira zam sınırlamasına rağmen durmadı. 2022 yılında Borçlar Kanunu'na eklenen ve iki yıl boyunca uygulanan yüzde 25 kira zam sınırı, 1 Temmuz 2023'te yürürlükten kalksa da, konut kiralarındaki sert yükselişin önüne geçemediği belirlendi. Yüzde 25 ile sınırlandırılan kira artışlarına rağmen, birçok şehirde ev sahiplerinin bu sınırı aşarak kirayı artırdığı ve kiracıların büyük zorluk yaşadığı ifade edildi.
Pandemiyle birlikte başlayan konut kiralarındaki artış, son dört yılda yüzde 570'e ulaşarak rekor kırdı. Enflasyonun yüzde 433 artmasına rağmen kiralardaki bu keskin yükseliş, milyonlarca kiracıyı zor durumda bıraktı. Üniversite öğrencileri, evlenen çiftler, iş amaçlı taşınanlar gibi farklı kesimlerin konut ihtiyacı, artan nüfus ve sınırlı konut arzı, kiraları adeta uçurdu.
Gayrimenkul uzmanları, kiraların önümüzdeki dönemde de artmaya devam edeceğini öngörüyor.
"BU DA ÇOĞU KİŞİNİN KİRACI PİYASASINDAN ÇIKMASI ZOR"
Dünya Gazetesi'nin haberine göre gayrimenkul uzmanları, yaklaşık 8 milyon kiracı olduğunu ve her yıl piyasaya 250 bin yeni kiracının katıldığını, ancak konut erişim zorluğunun ev sahibi olmayı zorlaştırdığına işaret ederek, “Bu da çoğu kişinin kiracı piyasasından çıkmasının zor olduğu anlamına geliyor” dedi.
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konut kiralarındaki yüksek artış hızının azalmaya başlayacağını, ancak satılık konut fiyatlarında bir süre daha reel düşüşün beklenebileceğini söyledi. Maya, “Pandemiden itibaren konut 2020- 2022 yılları arasında konut fiyatları oldukça yüksek artış hızına sahip oldu.
Hızlı yükselen fiyatlarla birlikte eskiden 20-25 yıla uzayan amortisman süreleri 15-16 yıla kadar düştü. Bence bu, geçtiğimiz iki yıldaki gibi kiraların artmayacağına yönelik öncü bir gösterge. Pandemiyle birlikte başlayan kira artışlarının sakinleyeceğini düşünüyorum. Çünkü satış rakamları da sakinledi. Kiralar birkaç ay daha enflasyonun üstünde gelebilir, sonrasında 2025 itibariyle enflasyon oranına yakınsamaya başlayacaktır” diye konuştu.
"HER YIL BU PİYASA YÜZDE 3 BÜYÜYOR, YANİ 250 BİN KİRACI DAHA HAVUZA DAHİL OLUYOR"
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman, son 4 yılda enflasyonun yüzde 433, kiraların yüzde 570 arttığına işaret ederek, “Bu sürede kiralar reel olarak yüzde 26 artmış” dedi. Türkiye’de 8 milyon hanenin kiracı olduğunu söyleyen Büyükduman, “Her yıl kiralıklara talep üniversite öğrencilerinin ev talebi, evlilikler gibi nedenlerle artış gösteriyor. Her yıl bu piyasa yüzde 3 büyüyor, yani 250 bin kiracı daha havuza dahil oluyor.
"TALEP GÜÇLENİYORSA ORADA FİYATLAR HIZLI ŞEKİLDE ARTACAK DEMEKTİR"
Konut fiyatları erişilebilir düzeyde değil, taksit ödemeleri de yüksek. Kiraya ayırdığınız bütçeniz yüzde 20 yerine, yüzde 40’a çıkmışsa bir ev almak için birikim yapmak zorlaşıyor demektir. Talep güçleniyorsa orada fiyatlar hızlı şekilde artacak demektir. Yani kira rayiçlerinin yukarı yönlü olacağını söyleyebiliriz kuvvetle muhtemelen. Kira artışlarını enflasyonun biraz üzerinde öngörüyorum. Aylık enflasyonun 1-2 puan üzerinde kira artışları bundan sonra muhtemeldir” dedi.
