TCMB'nin zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gittiğinine dair kararları Resmi Gazete'de yayımlandı. Merkez Bankası'nın bu kararı mevduatlarını dövizde tutan vatandaşların ve şirketlerin Türk Lirası'na dönüşü teşvik etmeyi amaçlıyor. Ama ekonomistler bu durumun ters tepebileceğini vurguluyor ve daha önce yapılan bu türlü uygulamaların istenen sonuçlarıda vermediğini belirtiyor.
Tüm bankaların döviz mevduatının bir kısmını zorunlu karşılık düzenleme ile Merkez Bankası'nda tutuyor. Dövizde zorunlu karşılık düzenlemesinde amaç oluşabilecek olağanüstü durumlara karşı ülke ekonomisinin güvence altına alınmasıdır. TCMB, bugün Resmi gazetede yayımlanan zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırıldığını ve Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkanı azami oranını yüzde 20'den yüzde 10'a düşürdüğünü duyurdu. Bu durumu yorumlayan ekonomistler ise mevduatlarının yarısından çoğunu döviz ve altında tutan vatandaşların ve şirketlerin TL'ye geçişi teşvik etmek için duruma müdahale etmesi olarak yorumlandı.
Gecen hafta Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, döviz mevduatlarından Türk Lirası mevduatlarına geçişi teşvik etmek için bankalara zorunlu karşılıklarda düzenlemeye gidilebilineceğinin sinyallerini vermişti.
UZMAN İSİMLERDEN İŞE YARAMAZ UYARISI
Kavcıoğlu'nun açıklamasını yorumlayan Ekonomistler Platformu Başkanı ve Karar Gazetesi yazarı Oğuz Demir 'planın geçici bir çözüm olacağının altını çizerek 6 ay sonra belki de dolarda 11'leri konuşacağız' dedi.
'UZMAN İSİMLERDEN KRİTİK DOLAR UYARISI' İÇİN TIKLAYIN
TCMB eski başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi öğretim görevlisi Hakan Kara ise 'Enflasyonla mücadelede samimi olmazsanız vatandaş dövizden TL'ye geçmez.Son 40 yıllık tecrübe net. Ne zaman enflasyon boşlansa döviz mevduatın payı artmış' dedi
"200 BAZ PUAN ARTTIRILDI"
Yapılan değişiklikler ile ilk aşamada Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin 13,2 milyar TL, döviz cinsinden zorunlu karşılık tesislerinin yaklaşık 2,7 milyar dolar artması bekleniyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkanı azami oranını yüzde 20'den yüzde 10'a düşürdü, döviz cinsinden mevduat ve katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranlarını da tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırdı.
UYGULAMAYA İLİŞKİN AYRINTILAR
TCMB, uygulamaya ilişkin ayrıntıları 6 maddede sıraladı:
1. Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı, tesisi 6 Ağustos 2021 tarihinde başlayacak olan 19 Temmuz 2021 yükümlülük döneminden itibaren geçerli olmak üzere yüzde 20'den yüzde 10'a düşürülmüştür. Söz konusu imkân, tesisi 1 Ekim 2021 tarihinde başlayacak olan 17 Eylül 2021 yükümlülük döneminden itibaren yüzde 0'a indirilerek sonlandırılacaktır.
2. Döviz cinsinden mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranları, tesisi 6 Ağustos 2021 tarihinde başlayacak olan 19 Temmuz 2021 yükümlülük döneminden geçerli olacak şekilde tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmıştır.
3. 25 Haziran 2021 tarihinde mevcut olan zorunlu karşılığa tabi mevduat/katılım fonu dikkate alınarak;
a. Yabancı para mevduat/katılım fonundan 1 ay ve daha uzun vadeli Türk lirası mevduat/katılım fonuna dönüşen tutar vadeli Türk lirası hesabında kaldığı sürece zorunlu karşılık yükümlülüğünden muaf tutulacaktır.
b. Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıkların, madde (3.a)'daki tutarın Türk lirası mevduat/katılım fonuna uygulanan en yüksek zorunlu karşılık oranı ile çarpılmasıyla bulunan tutar kadar olan kısmına yüzde 19 oranında faiz/nema ödenecektir.
4. Madde (3.b)'de belirtilen tutar dışında kalan Türk lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde her iki koşulun aynı anda sağlanması şartıyla kademeli olarak ilave faiz/nema uygulanacaktır.
Gösterge 1: Yükümlülük hesaplama tarihinde yabancı para mevduat/katılım fonunun toplam mevduat/katılım fonuna oranı
Gösterge 2: 25 Haziran 2021 tarihinden yükümlülük hesaplama tarihine kadar yabancı para mevduat/katılım fonundan 1 ay ve daha uzun vadeli Türk lirası mevduat/katılım fonuna dönüşen ve vadeli Türk lirası hesabında kalmaya devam eden tutarın, 25 Haziran 2021 tarihindeki yabancı para mevduat/katılım fonu tutarına oranı
5. Türev işlemler vasıtasıyla yabancı para mevduat/katılım fonu azalışı ile yurt dışına çıkarılan veya yurt dışından gelen yabancı para mevduat/katılım fonu azalışı/artışı hesaplamalarda dikkate alınmayacaktır.
6. Uygulama kapsamında ihtiyaç duyulan veriler 19 Temmuz 2021 tarihli zorunlu karşılık yükümlülük döneminden itibaren raporlanacaktır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar konusunda Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatında detaylı bilgilendirme yapılacaktır
KAVCIOĞLU DAHA ÖNCE AÇIKLAMIŞTI
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun Türkiye Bankalar Birliği yetkilileriyle yaptığı toplantıda 'döviz mevduatlarından Türk Lirası mevduatlarına geçişi teşvik etmek için bankalara zorunlu karşılıklarda düzenlemeye gidilebilineceği' konuşuldu.
BU KARAR İŞE YARAMAZ DOLARDA 11'LERİ GÖRÜRÜZ
Ekonomistler Platformu Başkanı ve Karar Gazetesi yazarı Oğuz Demir Merkez Bankası'nın döviz planını değerlendirdi. Demir yaptığı değerlendirmede:
Kısa vadede döviz hesaplarında bir miktar çözülme olabilir. Fakat bu kalıcı bir çözüm olmaz. Geçici çözümlerle de bu sorunu asla çözemezler. Çok küçük bir iyileşme olur ama bu da öyle bizim canımızı kurtaracak bir iyileşme olmaz. Peki bu durumda bizi ne bekliyor dersek dolar 5 liralar seviyesindeyken 8 lira 9 lira olacak diyorlardı ya oldu işte bakın. Belki de 6 ay sonra 11 liraları konuşacağız.Bu işin bir sonu var gibi düşünüyorlar ama yok. Geçici çözümler geçici iyileşmeleri getiriyor ama asıl trendi değiştirmiyor bu trend aynen devam ediyor. Şu anki adımlara bakarak doların yukarı doğru gidişinin devam edeceğini söyleyebiliriz.
