Döviz mevduatlarında zorunlu karşılık oranlarını 2 puan artıran Merkez Bankası, TL zorunlu karşılıkların döviz olarak tesis edilmesi opsiyonunda sunduğu oranı yüzde 20'den yüzde 10'a düşürdü. Sabaha karşı Resmi Gazete'de yayımlanan bu karar ne anlama geliyor? Burada murat edilen nedir? Kararlar ekonomiye nasıl yansıyacak? İşte tüm bu kritik soruları ekonomi uzmanı İbrahim M. Turhan KARAR'a yorumladı.
HAVA ASAL
Vatandaşlar ve şirketler mevduatlarının çoğunu TL yerine döviz ve altında tutmayı tercih ederken Merkez Bankası’ndan (TCMB) bu duruma müdahale amacını taşıyan bir hamle geldi.
Bu sabah Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânını (Rezerv Opsiyon Mekanizması - ROM) azami oranı yüzde 20’den yüzde 10’a düşürdü. Bir de döviz mevduatlarında zorunlu karşılık oranlarını 2 puan artırdı.
Ekonominin yönünü etkileyecek bu kararı Borsa İstanbul eski Yönetim Kurulu Başkanı ve eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısı olan ekonomist İbrahim M. Turhan şöyle yorumladı:
Karar: Merkez Bankası'nın TL zorunlu karşılıkların döviz olarak tesis edilmesi ile ilgili karar ne anlama geliyor?
İbrahim M. Turhan: Alınan kara sokaktaki vatandaşı ilk etapta etkilemeyecek. Bu karar Merkez Bankası ile bankalar arasındaki işlemleri etkileyecek bir hamle. Merkez Bankası, elinde sokaktaki insanında hayatını etkileyecek çok güçlü araçlar varken onları kullanmıyor. TCMB'si TL'deki değer kaybını, enflasyonu direkt etkileyecek çok daha güçlü araçlar varken Cumhurbaşkanı'nın müdahalesi ile bunları kullanmıyor.
MERKEZ BANKASI KARARI İÇİN TIKLAYIN
MERKEZ BANKASI ARKADAN DOLANIYOR
Elindeki araçları kullanamayan MB, TL zorunlu karşılıkların döviz olarak tesis edilmesi ile ilgili yeni düzenlemeler yaparak günü kurtarmaya çalışıyor. Bunların hiçbir etkisi olmaz demek doğru değil ama soruna çözüm bu değil. Merkez direkt müdahale yerine arkadan dolanarak aynı sonucu almaya çalışıyor. Bu durumda 'etkisiz silah' istenen etkiyi yaratmayacaktır.
TÜRK LİRASI'NA GÜVEN OLUŞSUN DERKEN AKSİ BİR SONUÇ ELDE EDİLECEK
Türk Lirası'na yeniden istikrar kazandıracak, enflasyonun hızını kesecek güçlü hamleleri yapamayan MB, çok daha etkisiz araçlarla müdahale etmeye çalışıyor. Bunun yapılması ile piyasalarda şöyle bir algı oluşuyor: 'Merkez Bankası asıl silahı olan faiz artırımını kullanamadığı için yan yollara sapıyor. MB Türk Lirası'nı savunması gerektiği zaman bunu yapamayacak' bugün yayımlanan kararların verdiği mesaj budur. Yani TL'nin direkt savunulamadığı bir ekonomik ortamda siz olsanız yatırım yapar mısınız?
Karar: Merkez'in yan yolları dolanmasının sonucu ne olur?
ENFLASYON ARTMAYA DEVAM EDECEK
Yılın ilk üç ayında yani Naci Ağbal döneminde faiz arttırımı sonrası Türk Lirası değer kazandı, TL'ye güven arttı, döviz talebi azaldı, enflasyon hız kaybetti. O dönemde bankaların, yatırımcı kuruluşların ve aracı kurumların raporlarında yıl sonunda enflasyon 10 ile 12 arasında olur deniyordu.
Şimdi bu dönemde elinde parası olan yabancı yatırımcılar, sermaye sahipleri 'bu Türk Lirası'nın ne olacağı belli değil çünkü bu Türk Lirası'sını gerektiği zaman savunacak, enflasyon ile etkili mücadele edecek, gerekirse faizi arttıracak bir Merkez Bankası yok ortada' diye düşünüyor. O zamanda enflasyon beklentisi yukarıya doğru çıkıyor. Şu an enflasyon beklentisi yüzde 18'lere çıktı. Dolar bu dönemde TL karşısında yükselişine devam ediyor. Sonuç bu oluyor.
