Merkez Bankası Başkanı Karahan, yılın ikinci enflasyon raporu toplantısında yaptığı konuşmada, 2024 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 38'e yükseldiğini duyurdu. Böylelikle, ilk enflasyon raporunda belirtilen yüzde 36'lık tahmine göre 2 puanlık bir artış kaydedildi. Karahan, fiyatlama davranışları ve enflasyon beklentilerini yakından takip ettiklerini vurguladı. Ayrıca, enflasyonun hedeflenen seviyelere gerileyene kadar sıkı para politikası duruşlarını korumaya kararlı olduklarını belirtti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Merkez Bankası İdare Merkezi'nde bilgilendirme toplantısı düzenleyerek yılın ikinci enflasyon raporunu açıkladı. Karahan, 2024 yıl sonu enflasyon tahminini 2 puanlık bir artışla yüzde 38'e yükseldiğini açıkladı. "Enflasyon 2025 sonu beklentisi yüzde 14, 2026 yüzde 9" olarak açıklayan Karahan, verileri yakından takip ettiklerini belirterek enflasyonun hedeflenen seviyelere gerileyene kadar sıkı para politikası duruşlarını korumaya kararlı olduklarını söyledi.
Öte yandan Karahan, "Enflasyonun zirveyi mayısta yüzde 75-76 civarında olacağını öngörüyoruz." dedi.
Karahan, TCMB'nin asgari ücret zammı konusunda bir tavsiye vermediğini belirterek "Ücretlerin yüksek enflasyonda erimesi söz konusu. Yapmamız gereken fiyat istikrarını sağlamak. Böylece kalıcı refah artışı olacak" diye konuştu.
Karahan'ın konuşmasından satır başları şöyle:
Merkez Bankamızın temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmektir. Fiyatlama davranışlarını ve enflasyon beklentilerini yakından takip ediyoruz. Enflasyon hedeflerimizle uyumlu seviyelere gerileyene kadar sıkı para politikası duruşumuzu korumakta kararlıyız. Enflasyon beklentilerinde kalıcı bir bozulmaya kesinlikle izin vermeyeceğiz. Küresel büyümede 2024 yılında sınırlı bir artış öngörülmektedir. Emtia fiyatlarında son dönemde genele yayılan bir artış gözlenmektedir. Jeopolitik gerilimlerle değerli metallerin fiyatları yükselmiştir. Jeopolitik gelişmeler ve sıkı politika öne çıkan küresel risk faktörleridir. Küresel enflasyon hedeflerin üzerinde seyretmeye devam etmektedir, merkez bankaları parasal sıkılığı korumaktadır.
"GELİŞMİŞ ÜLKELERDE GEÇ FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİLERİ KUVVETLENDİ"
Gelişmiş ülke merkez bankalarının daha geç ve daha yavaş faiz indirimine gideceği beklentileri kuvvetlenmiştir. Son dönemde gelişmekte olan ülkelerden portföy çıkışları gözlenmiştir. Yurt içi talepte direnç sürerken bazı normalleşme işaretleri mevcuttur. Net ihracatın büyümeye negatif katkısı azaldı. Parasal sıkılaştırmanın iç talebe etkilerini çeşitli göstergeler üzerinden yakından takip etmekteyiz. Arz koşulları talep koşullarına kıyasla daha ılımlı bir seyir izlemektedir. Çıktı açığının ilk çeyrekte bir miktar arttığı tahmin edilmektedir. PMI verileri ikinci çeyrekte üretimde ılımlı bir zayıflamaya işaret ediyor.
"TALEP ENFLASYONİST OLARAK SÜRÜYOR"
Toplam talep koşulları enflasyonist düzeyde seyretmektedir. Çıktı açığı dezenflasyonist sürecinin önemli bir bileşeni olacak. Cari işlemler dengesindeki iyileşme devam ediyor. Sıkı para politikası talebi dengeleyecek. Yılın ikinci yarısında, parasal aktarımın gecikmeli etkisiyle iç talepte zayıflama olacağını, cari dengede iyileşmenin devam edeceğini öngörüyoruz. Tüketici enflasyonu öngörülen tahmin aralığının üzerinde gerçekleşmiştir. Enflasyon göstergeleri ana eğilimde gerilemeye işaret etmektedir. Enflasyon Nisan'da yüzde 69,38 ile tahmin aralığının 0,9 puan üzerinde tamamladı. Öngörülerimizin aksine yılın ilk çeyreğinde toplam talep koşulları güçlü seyretmiş, kredi koşullarında artış gerçekleşmiştir. Reel ücret artışları talebi destekledi. Ana eğilimdeki yüksek seyirde hizmet fiyatlarının rolü belirgindir. Son dönemde hizmetler grubundaki fiyat artışlarının diğer gruplara kıyasla daha güçlü seyrettiğini görüyoruz. Hizmet enflasyonu aylık bazda yavaşlamakla birlikte yüksek bir seyir izlemektedir. Gelişmiş ülkelerde de hizmet enflasyonu manşet enflasyonun üzerindedir.
"KONUT FİYATLARINDAKİ YAVAŞLAMA KİRA ARTIŞINI SINIRLAYABİLİR"
Konut piyasasındaki gelişmeleri öncü gösterge olarak yakından takip ediyoruz. Konut piyasasındaki gelişmeleri öncü gösterge olarak yakından takip ediyoruz. Konut fiyatlarındaki artış eğilimi yavaşlamaktadır. Konut fiyatlarının artış eğilimi tüketici fiyatlarındaki artış eğiliminin altında seyretmektedir. Konut fiyatlarındaki yavaşlamanın ilerleyen dönemde gecikmeli olarak kira artışını sınırlayabileceğini değerlendiriyoruz. Dayanıklı tüketim mallarında fiyat artışlarının yavaşlaması beklenmektedir. Parasal sıkılaştırmanın beklentiler üzerindeki etkisi yakından takip edilmektedir. Enflasyon beklentilerinin tahmin aralığına yakınsaması, dezenflasyon açısından kritik önemdedir. Kararlarımızın enflasyon beklentilerinde iyileşme sağlayacağını, piyasa beklentileri ile ara hedefimiz arasındaki farkın kapanacağını öngörüyoruz.
"TL MEVDUATA GEÇİŞ HIZLANDI"
Parasal duruş belirgin şekilde sıkılaştırılmıştır. Parasal aktarım mekanizmasını destekleyen ve güçlendiren adımlar atılmıştır. Likidite gelişmelerini yakından takip ederek, sterilizasyon araçlarını gerektiğinde etkin bir şekilde kullanacağız. Parasal sıkılaştırma finans piyasalarına hızlı ve güçlü bir şekilde yansıyor. Kredi faizlerinin geldiği seviye iç talebin yavaşlamasına destek verecek. Tüketici kredi büyümesi zayıflamaktadır. Son verilen yabancı para mevduatından TL mevduatına geçişin hızlandığını gösteriyor. Parasal politika duruşumuz ve makroihtiyati çerçeve mevduat faizlerinin TL'ye geçişi destekleyecek seviyelerde kalmasını ve tasarrufların artmasını sağlayacak. TL mevduat payı artmaya devam etmektedir. Son dönemde yabancı para kredilerinin arttığını gözlemliyoruz. Son sekiz ayda TL mevduatın payı yüzde 32'den yüzde 44'e çıkarken, KKM'nin payı yüzde 26'dan yüzde 14'e geriledi.
"RİSK PRİMİNDE İYİLEŞME VAR"
Risk priminde iyileşme kaydedilmiştir. Risk primlerindeki iyileşme portföy girişlerini destekledi. Parasal sıkılaştırma süreci rezervlere olumlu yansımaktadır. Portföy girişleri DİBS piyasasına yoğunlaşırken offshore swaplara da yansımıştır. Swap hariç net rezervlere bugün itibarıyla baktığımızda son iki haftada 18 milyar dolarlık bir ek iyileşme görmekteyiz. TCMB'nin 2024 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 86,4 dolar (Önceki 83,6 dolar). 2025 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %15,0 (Önceki %15,0). 2025 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 82,3 dolar (Önceki 81,2 dolar). 2024 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %35,5 (Önceki %34,6).
2024 ENFLASYON TAHMİNİ YÜKSELDİ
Enflasyonun 2024 yıl sonunda %38,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %36,0). Enflasyonun 2025 yıl sonunda %14,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %14,0). Enflasyonun 2026 yıl sonunda %9,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %9,0). Enflasyonun orta vadede %5 hedefine yakınsayarak istikrar kazanacağını tahmin ediyoruz. Enflasyon Mayıs ayında zirveye ulaşacaktır. Yılın geri kalanında enflasyonun istikrarlı olarak gerileyeceği dezenflasyon dönemine gireceğiz. Enflasyonun ana eğilimindeki gerileme 2025 yılında da devam edecektir. 2024 yılı tahmin güncellemesinde başlangıç koşullarının etkisi belirleyici olmuştur. Ortalama aylık enflasyonun üçüncü çeyrekte yüzde 2,5 civarında olacağını, son çeyrekte yüzde 1,5'in bir miktar altına gerileyeceğini düşünüyoruz.
SORU-CEVAP
Talebi dengeleyerek enflasyonu düşürmek istiyoruz, bunu da aksiyona döktük ama kamu maliyesinden gelecek destek de önemli. Yönetilen yönlendirilen fiyatların belirlenmesi hususu da önemli, harcamalarla ilgili tasarruf tedbirleri hazırlanıyor, İkinci devrede ve 2025 yılındaki dezenflasyon sürecinde bundan destek alacağımızı düşünüyoruz.
"ENFLASYONDA ZİRVE YÜZDE 76 CİVARINDA OLABİLİR"
Enflasyonda zirveyi Mayıs ayında göreceğiz, bu çok net, şu anki hesaplarımıza göre baz etkisi ve doğal gaz etkisiyle enflasyonda zirvenin yüzde 75-76 civarında olacağını öngörüyoruz. İlk 4 ayda 4 puana yakın bir ilave enflasyon gerçekleşti.
"DEZENFLASYONLA DAHA SAĞLIKLI BÜYÜME OLACAK"
Para politikasında sıkılaşmayla talepte dengelenme öngörüyoruz, güçlü bir sıkılaştırma yaptık. Dezenflasyonla birlikte daha sağlıklı bir büyüme olacağını öngörüyoruz.
"TL'YE CİDDİ TALEP VAR"
Türk lirasına ciddi bir talep var. Kalıcı likidite artışına zorunlu karşılıkla müdahale ettik, geçici likidite için depo ihaleleri açtık. Likidite yönetimi için döviz biriktirdikçe swapları kapattık ama swap bakiyesi yetersiz olabiliyor. Likidite fazlasının geçici olduğunu değerlendiriyoruz, bir süre depo ihaleleriyle devam edeceğiz. Likidite yönetimi önümüzdeki dönemde oldukça önemli.
"ENFLASYONUN DÜŞECEĞİNE DAİR İNANÇ GÖRÜYORUZ"
Piyasa katılımcılarında enflasyonun düşeceğine dair net bir inanç görüyoruz. Hedeflerin üç ay gecikmeli de olsa tutturulacağını görüyoruz. Hanehalkı tarafında beklenti oluşumu biraz daha farklı, daha çok gerçekleşen ve hissedilen enflasyon üzerinden hareket ediyor, enflasyonda kalıcı bir düşüş oldukça hanehalkı tarafında da toparlanacağını düşünüyorum.
"REZERV HEDEFİMİZ YOK"
Döviz rezervlerine ilişkin bir hedefimiz yok. Enflasyondaki düşüş hedefine mani olmayacak şekilde rezerv pozisyonumuzu da düzeltmeyi hedefliyoruz. Enflasyonu düşürebilirsek rezerv pozisyonunda daha doğal ve kalıcı bir iyileşme sağlayacağız. Piyasa koşullarını bozmayacak şekilde döviz alımı yaparak rezerv pozisyonumuzu düzeltmeye gayret ediyoruz. Dönem dönem TL'ye çok talep olunca bizim için rezerv biriktirme fırsatı oluyor. Kur korusunda bir hedefimiz yok. Kur serbest piyasada arz-talep talebiyle oluşuyor. Sıkı para politikası çerçevesinde tabii ki TL güçlenebilir.
"YENİ BANKNOTA İHTİYAÇ DUYULURSA GEREKLİ ADIMLARI ATACAĞIZ"
KKM şu anda 70 milyar dolar civarına indi, şeffaflık adına döviz cinsi olarak da yayımlanmasını değerlendiririz. Üst kupür banknota ihtiyaç olup olmadığı bir çok faktöre bağlı, ihtiyaç görülürse gerekli adımları atacağız. Bu konuda düzenleme yetkisi BDDK'da, değerlendirilecekse kendileri gerekli olduğu şekilde açıklama yapabilir. Kırılganlıkları çok artırmayacak şekilde hareket etmekte fayda olduğunu düşünüyoruz.
ASGARİ ÜCRET: ENFLASYONDAN DOLAYI ERİMESİ SÖZ KONUSU
Asgari ücret konusu TCMB uhdesinde değil, dolayısıyla bir tavsiye verilmesi söz konusu değil. Şu anda ücretlerin yüksek enflasyondan dolayı erimesi söz konusu, dolayısıyla yapmamız gereken dezenflasyonu sağlamak.
KREDİ KARTI KONUSU
Kredi kartı konusunda sadece azami faizi düzenleme konusu bizim yetkimizde, yakında bir ayarlama yaptık, veriler bunun harcamaları epey makulleştirdiğini gösteriyor, şu aşamada ek bir önleme ihtiyaç duyulacağını düşünmüyorum.
AKÇAY: YAPMAK İSTEDİĞİMİZ MEKANİZMAYI GÜÇLENDİRMEK
TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay "Çeşitli varsayımlar ve çeşitli senaryolar çalışılıyor, en önemli faktörlerden bir tanesi talebin nasıl daralmaya başlayacağız. Mart ayındaki sıkılaştırmanın etkisini çok hızlı görmeye başladık. Enflasyonda bandın üst kanadını aşacağımız kanaatinde kesinlikle değiliz. Verdiğimiz bantla ilgili şu an bir sıkıntımız yok. Yumuşak iniş veya sert iniş konusunda aktarım mekanizması zayıflarken sert iniş zorunluluğu vardı; Bizim yapmaya çalıştığımız mekanizmayı güçlendirmek, Mart ayından itibaren bu mekanizmayı ciddi şekilde güçlendirdik. Frene çok sert basmış gibi görünüyoruz ama bu sadece bir aylık, tek başına bir anlam ifade etmez" dedi.
