Otomobil ve hafif ticari araç pazarı geçen yıl yaşanan rekorun ardından bu yılın ilk çeyreğinde de iyi bir performans sergiledi. İlk 3 ayda sektör temsilcileri 300 bin adedin üzerinde satış beklese de 295 bin adede imza atıldı. Otomobil satışlarında artış sürdü ama hızı düştü. Hafif ticari de daralma gerçekleşti. Sektör temsilcileri bu düşüşün seçim sonrası ilk daralma sinyali olduğunu vurguladı.
ALİ YILDIRIM
Türkiye’de otomobil ve hafif ticari araç pazarı yeni yılda da beklentilerinde ötesinde bir 3 ay yaşadı. Geçen yılın rekorlarla kapanmasının ardından bu seneye için uzmanlar çok iyimser olmasa da Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) verilerine göre, ilk 3 ayda toplamda 295 bin 519 araç satışı gerçekleşti. Sadece mart ayında ise toplamda 109 bin 828 hafif ticari ve otomobil satışı yapıldı.
Geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 25 artan toplam satışlar, karışışında hafif ticari araç tarafında da yüzde 2,6’lık bir büyüme oldu. Fakat mart ayında seçim öncesinde hafif ticari araç satışları düştü. 2024 Mart ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,9 artarak 87 bin 71 adet olurken, hafif ticari araç pazarı yüzde 7,9 azalarak 22 bin 757 adet oldu. Otomobil satışlarında da önceki aya göre yavaşlama oldu.
Geçen yıl mart ayına oranla yüzde 9,9 büyümenin karşısında şubat ayında önceki şubata göre, yüzde 40’a yakın büyüme gerçekleşmişti. Hafif ticari araç satışları da aslında şubat ayında yüzde 6,6’lık büyümeyle ilk sinyalleri vermişti.
Artan kredi maliyetleri, kur bazında hızla yükselen fiyatlar yeni bir otomobil sahibi olmayı gittikçe güçleştirirken, ÖTV muaf satışların da yavaş yavaş sona ermesiyle birlikte satışlarında hız kesmesi bekleniyor. Sektör temsilcileri ilk üç ayda 300 bin adetlik satışa kesin gözüyle bakıyordu. Ticari araç pazarındaki daralma seçim sonrası ekonomide yavaşlama sinyali olarak görülüyor.
ÖTV muafiyetli satışlar ilk 3 ay sonrasında yavaşlayacağı sektör temsilcileri tarafından konuşuluyordu. Artan fiyatlar karşısında birçok modelin de yavaş ÖTV bareminden çıkması da satışları düşürecek unsurlar olarak görülüyor.
YÜKSEK KREDİ ORANLARI DARALMAYI TETİKLİYOR
Merkez Bankası’nın aldığı faiz kararları da piyasaları etkileyen unsurlardan oldu. Son dönemde tüketimi kısarak enflasyonu düşürme hamlesi, cari açık tarafına minimum etki etse de sıfır araç satışlarında tam tersi bir etkiye neden oldu. Satışların neredeyse yüzde 20 seviyesi kredili oluyor. Önceki yıllarda bu oran yüzde 40 seviyesinin üzerindeydi. Yüksek oran olmasına rağmen krediler onay aşamasını geçemezken, satışların çıkmayan krediler yüzünden iptal olduğu da aktarılanlar arasında.
Öte yandan sıfır araçların artık yatırım listesinden çıkması da etki eden unsurlardan. Elindeki parayı yatırım için sıfır araçta değerlendiren tüketiciye mevduat faizleri daha cazip geliyor.
800 BİN DİYEN DE VAR 1 MİLYON DİYEN DE
Geçen yıl otomobil ve hafif ticari araç pazarı 1.2 milyon adet seviyelerine geldi. 2024’ün ilk 3 ayında gelen rekorlarla birlikte iyimser tahminlerde de artış oldu. Sektör temsilcileri pazarın 800-850 bin adetler seviyesinde kapanmasını daha 2024’ün başında aktarmıştı. Fakat satışların ilk çeyrekte rekora imza atması 1 milyon adet tahminlerini de beraberinde getirdi. Seçim sonrasında tüketicilerin bekle gör pozisyonuna geçeceğini tahmin eden uzmanlar, nisan ayında ilk çeyrekteki temponun da görülmeyeceğini paylaştı.
SEÇİM ÖNCESİNDE FİYATLAR ARTMAYA BAŞLAMIŞTI
Yeni yılla birlikte 2023’ten kalan sıfır araç stoklarını eritmek için markalar güçlü kampanyalarla yıla başladı. 2024 yılı modellere geçişle birlikte fiyatlarda artış başladı. Seçim öncesinde kur seviyesinin artmasıyla birlikte, zamlar da gecikmedi. Yeni model yılıyla birlikte zamlar 100 bin lirayı bazı markalarda buldu. Hem yeni model yılı hem de kur farkının artmasıyla birlikte 20’den fazla marka liste fiyatlarını değiştirmek zorunda kaldı.
SUV SATIŞLARI SEDANI İKİYE KATLADI
Son birkaç yıldır artık tercihler SUV’den yana. Türkiye’nin yıllardır sedan ülkesi olarak anılması karşısında sedan otomobil satışları yılın ilk çeyreğinde 66 bin 451 adette kaldı. SUV satışları da 120 bin 699 adede ulaştı. Benzinli araç satışları da artık zirveye adını yazdırdı. Dizel tarafta daralma devam ederken, benzinli araç satışları arttı. Elektrikli araç satışları da 16 bin adedi geçti. Elektrikli araçlarda tercihler düşük ÖTV diliminde yer alan modellerden yana.
MANUEL VİTESİN HÜKMÜ KALMADI
Sıfır araç satışlarında artık manuel vitesin de çok etkisi kalmadı. Otomatik şanzımanlı modeller ilk üç ayda 280 bin 441 adede ulaştı. Yüzde 89,3 pay aldı. Manuel şanzımanlı otomobiller 25 bin adede bile ulaşamadı. İlk çeyrekten aldığı pay yüzde 10 seviyesinde kaldı. Tüketiciler artık büyük motorlu araçları da vergisel nedenlerle tercih edilemiyor. 1600cc altındaki otomobil satışları yüzde 21,5 artarak yüzde 78 pay, 1600-2000cc aralığındaki otomobil satışları yüzde 14,6 azalarak yüzde 0,5 pay, 2000cc üstü otomobil satışları yüzde 59,3 artarak yüzde 0,2 pay aldı.
