Cumhurbaşkanı’nın “MB Başkanımızla görüştüm. Faizi düşürmemiz şart” sözleri piyasaları sarstı. Kur, yarım saat içinde 30 kuruş arttı, dolar tarihi rekor kırdı. 83 milyonun cebini eriten görünümle ‘hatada ısrar’ yaklaşımı teyit edildi. Ekonomistler de MB’nin bağımsızlığına ilişkin olumsuz algıyı güçlendiren yaklaşıma dikkat çekti: Bu konuşma bilerek yapılıyorsa büyük olay, bilmeden yapılıyorsa vahim.
Ekonomi hassas süreçten geçerken TV’de konuşan Erdoğan faiz sorusuna “MB Başkanımızla görüştüm. Faizleri düşürmemiz şart” yanıtını verdi.
MB’nin bağımsızlığına ilişkin kaygıları artıran ve yatırımcıyı ürküten ifadelerin sarf edildiği dakikalarda kur fırladı. Dolar 8.77 seviyesini gördü.
Gelecek Partili Serkan Özcan “Bir programın ülkeye maliyeti 90 milyar TL” dedi. TL’deki değer kaybı yıl başından bu yana yüzde 15’i aştı.
‘NEDENLE SONUCU KARIŞTIRDIKÇA TL’DE ERİME SÜRER’
İYİ Partili Erhan Usta da MB bağımsızlığını zedeleyen yaklaşıma “Ekonomide güven işte böyle tesis edilir” sözleriyle tepki gösterdi.
Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy “Bilerek yapılıyorsa büyük bir olay, bilmeden yapılıyorsa vahimdir bu konuşma” dedi. ‘Faiz sebep enflasyon sonuç’ yaklaşımını işaret eden Mahfi Eğilmez ise “Nedenle sonucu karıştırmaya devam ettikçe TL’de değer kaybı devam eder” diye konuştu.
MERKEZ’E FAİZ MESAJI TL’Yİ VURDU
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz hassasiyeti yine TL’yi vurdu. TRT ekranlarında gündemi değerlendiren Erdoğan’ın piyasalara verdiği faiz mesajı sonrasında TL rekor değer kaybına imza attı. Erdoğan’ın açıklamaları sonrasında dolar en yüksek 8.77 liraya, euro ise 10.71 liraya ulaştı. Erdoğan, Merkez Başkanı ile faiz için görüştüklerini söylerken, Şahap Kavcıoğlu “Erken gevşeme beklentisi ortadan kalkmalı” dedi.
Ekonomi yönetiminde alınan kararlar ve siyasilerin söylemleri TL’yi derinden etkiliyor. Merkez Bankası başkanlarının görevden alınmasıyla birlikte başlayan bu hızlı oynaklık, yapılan her açıklamayla birlikte iyice hassaslaşan TL artık her şeyden nem kapıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, faiz hassasiyeti her fırsatta dile getiriyor. Daha önce faiz indirmediği için görevden alınan Merkez Bankası başkanları sonrasında kaybeden sürekli TL oluyor.
Önceki akşam TRT ekranlarında gündemi değerlendiren Erdoğan, yine faiz konusuna değinerek yüksek olduğundan şikayet etti. Erdoğan, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile görüştüğünü ve faizlerin düşürülmesi gerektiğini söylerken “Merkez Bankası başkanımla görüştüm. Faizleri düşürmemiz şart. Faiz yükünü biz yatırımların üzerinden kaldırırsak, maliyetlerin üzerinden kaldırırsak, ondan sonra maliyet enflasyonunu tetikleyen faiz olduğu için orada da bir rahatlama dönemine girmiş olacağız.
Bütün mesele maliyet enflasyonundan faiz yükünü kaldırmaktır” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları sonrasında piyasalar kapalı olmasına rağmen dolar ve euro yeni rekoruna ulaştı. Dolar TL karşısında en yüksek 8.77 liraya, euro ise 10.71 liraya ulaştı. Böylece TL değer kaybında yeni rekoruna ulaştı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yatırımcılarla gerçekleştirdiği toplantıda ise erken gevşeme beklentisinin uygun olmadığı yönündeki mesajlar öne çıktı. TCMB’den yapılan açıklamalar sonrası dolar/TL, 8.58 seviyelerinde işlem gördü. Euro/TL de 10.46’larda seyretti.
‘BAŞKAN SİZ OLUN OLSUN BİTSİN’
DEVA Partisi Başkanı Ali Babacan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın faiz konusunda yaptığı açıklamaya tepki gösterdi. Babacan “Sayın Erdoğan, uğraşmayın Merkez Bankası’na telefon açmakla, getir-götür atamalarla. Hemen şimdi tek imzayla atayın kendinizi Merkez Bankası Başkanlığına, indirin faizi” dedi.
‘İNSAN ŞÜPHE EDİYOR KİM KÂR EDİYOR?’
Gelecek Partisi Başkanı Ahmet Davutoğlu “Sayın Erdoğan öğrenemeyecek, ‘Ekonomi mezunuyum’ diyor. Hayır, ekonomiye giriş dersinde faiz-kur-enflasyon ilişkisi anlatılır. Üçünün ilişkisini bilmeyene ekonomi dersi almış denmez. Bu ilişki denklemini yanlış kurduğu için sayın Cumhurbaşkanı, Merkez Bankası’nı faiz enflasyon ilişkisinde kuru unutarak yanlış bir yere oturttuğu için, bizden yüzde 7 civarında aldığı faiz oranlarını yüzde 19’a çıkarttı hala da dünyanın en yüksek faizi Türkiye’de.
Ve halen aynı hatada ısrar ediyor. Merkez Bankası ile ilgili konuşmasının hemen arkasından dolar yine tarihi rekorunu kırdı. İnsan artık şüphe etmeye başlıyor: Bu doların yükselmesinden biri kâr ediyor da Cumhurbaşkanı kritik vakitlerde o kârı artırmak için mi yapıyor, nedir bu yani?” yorumunu yaptı.
‘ÖNCE RİSKLERİ DÜŞÜRÜN’
Ekonomistler de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarını değerlendirdi. Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy “Bilerek yapılıyorsa çok büyük bir olay, bilmeden yapılıyorsa vahimdir bu konuşma. Söylemi uygulamadan fazla etki yaratan bir harekette manipülasyon kokusu gelir. Faizde konusunda olduğu gibi” dedi.
Ekonomist Mahfi Eğilmez de “Nedenle sonucu karıştırmaya devam ettiğimiz, riskleri düşürecek yerde faizi düşürmeyi hedef aldığımız sürece TL değer kaybetmeye devam eder” yorumunu yaptı.
Ekonomist Selva Demiralp ise şu yorumu yaptı: “TCMB’nin faiz indirimine yönelik siyasi söylemleri arttığında piyasa faizleri ve kur yükseliyor. Çünkü siyasi yönlendirme ile gelen faiz indirimleri makroekonomik dengeleri bozuyor. Bunun sonucunda ekonomik maliyetler azalmak yerine bilakis artıyor.”
‘BİR TELEVİZYON PROGRAMININ MALİYETİ 90 MİLYAR TL’
İYİ Parti Ekonomi Politikaları Başkanı Erhan Usta da “Erdoğan, Merkez Bankası Başkanıyla faiz indirim takvimini görüşmüş. Eksik olmayın, bizi ferahlattınız... Çok şükür bağımsız Merkez Bankamız var... İşte ekonomide ‘güven’ böyle tesis edilir” yorumunu yaptı.
Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan da 20 kuruşluk artışın maliyetini paylaşarak şunları aktardı: “450 milyar dolar dış borcu var bu ülkenin. TRT’deki programda, Sayın Cumhurbaşkanı’nın yaptığı faiz açıklaması nedeniyle kurda yaklaşık 20 kuruşluk bir artış oldu.
Bir televizyon programının ülkeye maliyeti 90 milyar TL. Bağımsız Merkez Bankasının, bağımsız başkanı ile faizin düşürülmesi konusunda görüşmüş. Hala para politikasından, enflasyonla mücadeleden umudu olan var mı gerçekten? Bütün bunlar yüzde 17 TÜFE, yüzde 35 ÜFE varken konuşuyoruz.”
