KKM, kur farkı ödemeleri seçim sonrası dövizin hızla değer kazanmasıyla haziran ve temmuz aylarında 300 milyar liraya ulaştı. Bankacılar "TCMB sadece ‘aşırı oynaklık’ olması durumunda müdahale etme pozisyonunu koruyor. Rezerv artışları sürüyor ve devam edecek” diyerek ağustosta kur farkı kaynaklı maliyetinin 350 milyar TL'ye ulaşacağı öngörüsünde bulundu.
Bu yıl dolar, TL karşısında yüzde 44,13, Euro ise yüzde 48,21 yükseliş yaşadı. Mevduatta dolarizasyon ise yılbaşından bu yana artışını sürdürmeye devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde bankacılık sektöründe mevduatta dolarizasyon yani kur korumalı mevduat ile yabancı para mevduatın toplam mevduata oranı yüzde 67,7’ye çıktığı, yılbaşında bu oranın yüzde 62 seviyesinde bulunduğu belirtilmişti.
10 Haber'de yer alan habere göre, Merkez Bankası’nın eli, yeni hükümetin de dövize kayışı önlemek için devam edeceğini açıkladığı Kur Korumalı Mevduat (KKM) yüzünden cebinden çıkmıyor. TCMB’nin Kur Korumalı Mevduat’ta (KKM) kur farkı ödemeleri bankacılara göre dövizin hızla değer kazandığı haziran ile temmuz aylarında yaklaşık 300 milyar TL’ye ulaşmış. Ağustos ayı için 45-50 milyar dolarlık KKM dönüşü olduğunu tahmin eden bankacılar kur farkı ödemelerinin bu ay zirvede olacağını ve 350 milyar lirayı bulacağını hesaplıyor.
Bankalardaki KKM hesaplarının toplamı 116.6 milyar dolara ulaştı. KKM’nin TL karşılığı ise 3.1 trilyon TL ile sektörün 12.5 trilyon TL’lik mevduatının önemli bir bölümünü oluşturuyor. Bankacılar KKM’nin sektör genelinde yüzde 70’in biraz üzerinde yenilendiğini tahmin ediyor.
NET REZERV 5 MİLYAR DOLAR ARTMIŞ
TL’yi savunmak için kamu bankaları aracılığı ile rezerv satışına da olanak sağlayan Hazine protokolünün kullanımına son verilmesiyle başlayan rezerv artışı TCMB’nin bankalara rekor KKM dönüşleri kaynaklı oluşan döviz satışlarına rağmen devam ediyor.
Bankacılar Merkez Bankası’nın (TCMB) seçim sonrasında başlayan rasyonel politikalara geçiş sürecindeki değişimlerin etkisiyle geçen hafta net rezervlerinin 5 milyar dolara yakın toplam rezervlerinin ise 2 milyar dolara yakın arttığını hesaplıyor.
Reuters’ın hesaplamalarına başvurduğu toplam beş bankacı net rezervlerin geçen hafta 4.9 milyar dolar artışla 15.8 milyar dolara yükselmesini bekliyor. Bankacılar TCMB’nin bugün saat 14.30’da açıklayacağı toplam rezervlerin 4 Ağustos itibarıyla 115.6 milyar dolara yükseleceğini hesaplıyor.
Bankacılar TCMB rezervlerini bankanın geçiş dönemi olarak da adlandırdığı kamu kontrollü döviz politikalarından serbest politikalara geçiş sürecinde olduğu için yakından takip ediyor. Genel seçimler öncesinde TL’nin değerinin korunması için rezervlerin kullanılmasını da içeren politikalar nedeniyle TCMB döviz rezervleri 2 Haziran’da tarihi dip seviyeleri görmüştü. TCMB net rezervleri, 2 Haziran’da -5.7 milyar dolara inerek 2002 yılında başlayan veri serisinin en düşük değerini almasından bu yana geçen iki ayda 15 milyar dolardan fazla toparlandı.
AĞUSTOS AYINDA DA DEVAM EDECEK
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “Dolar/TL 27 civarında kaldı ama temelde müdahale ya da seviyeyi korumak için bir satış yapılmıyor. Şu anda KKM çıkışı nedeniyle TCMB bankaların talep ettiği dövizi veriyor. Onun dışında satış yapmakta olan ihracatçıların ithalat nedeniyle ihtiyaç duydukları dövizler de TCMB tarafından kaynaklanıyor. TCMB sadece ‘aşırı oynaklık’ olması durumunda müdahale etme pozisyonunu koruyor. Rezerv artışları sürüyor ve devam edecek” dedi. Bankacılar rezerv artışlarının, KKM dönüşlerinin rekor seviyede olduğu Ağustos ayında da devam etmesinin önemine dikkat çekiyorlar.
Merkez Bankası geçen yıl devreye aldığı önlemlerle ihracatçıların döviz gelirlerinin en az yüzde 40’ını rezervine katıyor. Türkiye yılda 250 milyar dolarlık ihracat yapıyor ve bu adım 12 ayda düzenli 100 milyar dolarlık rezerv kazanımı anlamına geliyor.
Seçimler öncesi bu tutarın tamamı hatta bazen daha fazlası piyasaya satılıyordu. TL’nin seçim öncesi olması gerekenden daha değerli kalmasını sağlayan bu süreçte ihracat vb. gelirler, TCMB rezervlerinin kendisi satılarak sağlanmıştı. Seçim sonrası ise bu süreç sona erdi.
‘PİYASAYA SATILMAYARAK KORUNUYOR’
Bürümcekçi Araştırma ve Danışmanlık Kurucu Ortağı Haluk Bürümcekçi rezervi yükseliş ve düşüş yönlü etkileyen bu adımların geçen hafta nette 1.4 milyar dolar artışa işaret ettiğini belirterek “… ilgili haftada yapılan bu tür alımların yaklaşık 1.4 milyar dolarlık (kısmının) piyasaya satılmayarak korunduğunu” söyledi..
TCMB’nin ihracat haricinde KKM, turizm, yabancıların konut ve vatandaşlık edinimi, YUVAM kaynaklı düzenli döviz gelirleri de bulunuyor. TCMB döviz kazandırıcı işlemlerden toplanan dövizleri ise en çok kur korumalı mevduat ve ihracatçıların ithalat kaynaklı ihtiyaçlarını sağlamak için kullanırken; seviye değil likiditeyi gözettiğini belirtiyor.
'İTHALAT ÖDEMESİ EKSİYE GEÇİRTİYOR'
Üst düzey bir bankacı, “TCMB rezervlerini kamu kontrollü yapıdan çıkışın devam ettiğini görmek için izliyoruz. Süreç kademeli olacağı için şu an geçiş dönemi, dolayısıyla bankanın düzenlemelerle döviz piyasasındaki belirleyici rolü devam ediyor” dedi ve ekledi:
“TCMB’nin geçen hafta eksiye geçtiği günler var ancak bunlara baktığımızda KKM ve ihracatçının ithalat ödemesini aldığı günlere denk geldiğini görüyoruz. Haftalık olarak bakınca 1.5 milyar dolar rezerv biriktirdiklerini görebiliyoruz. TCMB KKM zorlasa da rezerv artışını devam ettirmeye kararlı görünüyor” dedi.
