Memura yüzde 11, emekliye yüzde 15 zam yapan hükümet, otoyol ve köprü geçiş ücretlerinde yüzde 100’e varan oranda artış yaptı. 2023 sonunda 8,5 TL olan köprü geçiş ücreti ara ara yapılan düzenlemelerle 47 liraya yükseldi. Bir yılda köprülere yapılan zam yüzde 453’e ulaştı.
Hükümet enflasyonu düşürme hedefiyle ücretleri baskılarken, diğer taraftan da zam yapmaya devam ediyor. Karayolları Genel Müdürlüğü, köprü ve otoyol geçiş ücretlerine ortalama yüzde 43 zam yapıldığını duyurdu. Böylece köprü geçiş ücretleri son 1 yıl içerisinde 288 ile yüzde 453 oranları arasında zamlandı. İstanbul’un iki yakasını birbirine bağlayan 15 Temmuz ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün geçtiğimiz yılbaşında 8,25 TL olan tek yön ücreti 47 TL’ye yükseldi.
KÖPRÜDEN GİDİŞ GELİŞ 94 TL
Karayolları Genel Müdürlüğü gece yarısı köprü ve otoyol geçişlerine yapılan yeni değerleme oranlarını duyurdu. 15 Temmuz ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü için tek yön geçiş ücreti 47 TL olurken, Osmangazi 795, Çanakkale 790, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçiş ise 80 TL oldu. Altı ay önce YHT biletlerine yapılan yüzde 25,6’lık artıştan sonra tren biletlerine bu kez de yüzde 44 zam yapıldı. TCDD, fahiş artışı ‘Zam enflasyon oranından düşük ve ekonomik hizmet veriyoruz’ şeklinde savundu.
SON 17 YILDA YÜZDE 1500 ARTIŞ
Son bir yıl 15 günlük veriler köprü, tünel ve otoyolların araç geçiş ücretlerine rekor oranda zam yapıldığını ortaya koydu. Buna göre, araç geçiş ücretlerine yapılan toplam zam oranı Çanakkale Köprüsü’nde yüzde 288’i, Yavuz Sultan Selim’de yüzde 300’ü, Osmangazi’de yüzde 18’i, Avrasya Tüneli’nde yüzde 325’i, 15 Temmuz ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nde yüzde 453’ü buldu. TÜİK verilerine göre son zamla birlikte son 17 senede köprü geçiş ücretleri yüzde 1500’ü geçerken otoban geçiş ücretleri de yüzde 800’ü aşmış durumda.
KÖPRÜ GEÇİŞ ÜCRETLERİNE 1 YILDA YÜZDE 453 ZAM
Hükümetin bütçeden ‘tek kuruş’ ödeme yapılmadığını belirttiği Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinin bütçeye yükü artıyor. Hükümet bir yandan bu projelerin bütçeye yükünü azaltmaya çalışırken, diğer taraftan da enflasyonu dizginlemeye çalışıyor. Enflasyonun düşürülmesi hedeflenirken, köprü ve otoyol geçiş ücretlerine yapılan zam asgari ücret, emekli ve memur maaşlarına zamları solladı.
Hükümetin köprü ve otoyol ücretlerine yaptığı zam asgari ücrete yapılan yüzde 30, emekli maaşlarına yapılan yüzde 15,75, memur maaşlarına yapılan 11.54’lük zammı geride bıraktı. Hükümetin uygulamaları ile söylemleri birbiriyle çelişirken, Karayolları Genel Müdürlüğü, köprü ve otoyol geçiş ücretlerine zam yapıldığını duyurdu. 15 Temmuz Şehitler ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nden geçiş 33 TL’den (yüzde 42,42 zamla) 47 TL’ye çıktı. Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 70 TL’den (yüzde 14,29 zamla) 80 TL’ye yükseltildi.
Köprü ve otoyolların ardından bir zam da yer altında: Avrasya Tüneli geçiş ücretlerine zam
2024 yılında 555 TL olan Osman Gazi Köprüsü’nden geçmek (yüzde 43,24 zamla) 795 TL oldu. 585 TL ödenen Çanakkale Köprüsü’ne artık (yüzde 35,05 zamla) 790 TL ödenecek. Avrasya Tüneline de yüzde 44 oranında zam yapıldı. Tünel’den tek yön geçiş ücretleri gündüz tarifesinde otomobiller için 225 TL, minibüsler için 337,5 TL, motosikletler için ise 175 TL olarak belirlenirken, ücretler gece 00:00’dan sabah 04:59’a kadar yüzde 50 indirimli uygulanacak. CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, otoyol ve köprü geçiş ücretlerine gelen zamlara tepki gösterdi.
Yavuzyılmaz, son bir yıl içinde yüzde 288 ile yüzde 453 oranları arasında astronomik zamlar uygulandığını kaydetti. Yavuzyılmaz, son bir yıl içinde gelen zamları sıralayarak, “Yaparsa AK Parti yapar! 13 Ocak 2025 itibariyle köprü, tünel ve otoyolların araç geçiş ücretlerine astronomik seviyede zam yapıldı. Son 1 yıl 2 hafta içinde araç geçiş ücretlerine yapılan zam oranı Çanakkale Köprüsü yüzde 288, Osmangazi Köprüsü yüzde 318, Yavuz Sultan Selim Köprüsü yüzde 300, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü yüzde 453, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü yüzde 453, Bunun adı vatandaşı soymaktır” dedi.
HIZLI TREN BİLETLERİ UÇAK BİLETLERİYLE YARIŞIYOR
Yeni otoyol ve köprü geçiş ücretleri artışlarının hemen ardından, TCDD Taşımacılık AŞ de Yüksek Hızlı Tren, ana hat ve bölgesel tren bilet fiyatlarını güncelledi. Yüksek Hızlı Tren (YHT), ana hat ve bölgesel tren biletlerine yapılan yeni zamlarla birlikte, Ankara-İstanbul YHT bileti yüzde 44,4 artışla 780 TL’ye yükseldi. Ankara-Konya 250 TL’den 360 TL’ye, Ankara-Eskişehir ise 280 TL’den 390 TL’ye yükseldi. Böylece Ankara-İstanbul hattında zam oranı yüzde 44.4’ü buldu. Bu oran yüzde 44.38’lik 2024 yıllık enflasyonuna denk geldi. TCDD açıklamasında yapılan zammın enflasyon altında olduğu belirtilse de Temmuz ayında da ortalama yüzde 25 zam yapılmıştı. Son yapılan zam ile beraber Ocak 2024’e göre ortalama fiyat artışı yüzde 81’i aştı. Yeni rakamlar ile birlikte Ankara-İstanbul yönü için YHT’den daha pahalı yalnızca THY’nin aynı rotaya bilet fiyatı oldu. Buna göre Ankara-İstanbul arası tek yön ücreti 780 TL olurken, THY’de 1753 TL olarak görünüyor. Pegasus’ta aynı rota tek yön 574 TL olurken AJet’te ise bu rakam 748 TL olarak görülüyor.
‘ASGARİ ÜCRETE BİR YOLLARA ÜÇ KERE ARTIŞ YAPILDI’
Yavuzyılmaz, köprü, tünel ve otoyol geçiş ücretleri ile hızlı tren bilet fiyatlarına yapılan zamları eleştirdi. Asgari ücrete bir kere köprü, tünel ve otoyol geçişlerine üç kere zam yapıldığını söyleyen Yavuzyılmaz Köprü, tünel ve otoyol geçiş ücretlerine aslında 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla zam yapılmasının beklendiğini söyledi. Ancak AK Parti’nin bu zammı yapmak için 13 Ocak’ı beklediğini belirten Yavuzyılmaz başta yap-işlet-devret modeliyle yapılan köprü, tünel, otoyollar olmak üzere AK Parti dönemi öncesinde yapılan köprülere de devasa zamlar yapıldığını belirtti. Yeni yıl itibariyle memurlara ve memur emeklilerine AKP’nin yüzde 11 zam yaptığını hatırlatan Yavuzyılmaz “SGK ve Bağ-Kur emeklilerine yüzde 15, asgari ücretliye ise sefalet sınırının altında yüzde 30’luk bir ücret artışını, AK Parti reva gördü. Tüm bunların yanında son bir yılda vatandaşın omuzlarına yüklenen köprü tünel ve otoyol zamları vatandaşın nefes almasını engelleyecek halde ve vatandaş AK Parti’nin berbat ekonomi yönetimi nedeniyle enflasyonun altında inim inim inliyor” ifadelerini kullandı.
‘ENFLASYONA DOLAYLI ETKİSİ YÜKSEK OLACAK’
Köprü ve otoyol geçiş ücretlerine yapılan zammı yorumlayan ekonomistler, bu durumun Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) enflasyon hedefiyle uyuşmadığının altını çizdi. TCMB eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara konuya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede “Sanırım bu zamlar yapılırken TÜFE üzerindeki doğrudan etkisine bakılıyor. Ne olacak ki aylık TÜFE’ye etkisi 0,2 puan bile değil deniyor. Oysa bu tür zamların dolaylı etkileri de var; özellikle vatandaşın gözünde enflasyonla mücadelenin ciddiyetini temsil etmesi bakımından kritik” ifadelerini kullandı. Ekonomist İris Cibre ise, “2024 Ocak-25 Ocak toplam yapılan zam yüzde 213. Doğrudan etkisi düşük, dolaylı etkisi yüksek. Ocak enflasyonu beklendiği üzere yüksek gelecek ama bunu yüzde 30 üzeri zam almayan ücretliye kimse bunun adaletsizliğini anlatamaz” değerlendirmesinde bulundu.
