Özelleştirmeler ve dışa bağımlılığın etkisiyle fiyatlar yükselirken enerji yoksulluğu artıyor. Rakamlar enerji yoksulluğunun daha da artacağını gösteriyor. TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nın Türkiye'nin Enerji Görünümü 2024 Raporu Türkiye'de enerji yoksulluğunun vardığı boyutları ortaya koydu. Türkiye'de evini yeterince sıcak tutamayan hanelerin oranı yüzde 20 ile AB ortalamasının üç katına yakın. Özelleştirmeler ve dışa bağımlılık nedeniyle fiyatlar katlanırken ücretler ve yardımlar yetersiz.
Raporun Prof. Dr Seyhan Erdoğdu imzalı "Türkiye'de Enerji Yoksulluğu 2023" bölümüne göre 2021 yılında Türkiye'de evini yeterince sıcak tutamayan hanelerin oranı yüzde 20,5 ile AB ortalamasının üç katına yakın. Aynı yıl Türkiye'de enerji hizmetleri fatura ödemelerinde gecikmeler yaşayan hanelerin oranı ise yüzde 24,5 ile AB ortalamasının 3,8 katını buluyor. Göreli yoksulların yarıya yakını (yüzde 44,5) kışın yeterince ısınmayan evlerde yaşarken yüzde 42,8' i de elektrik ve doğal gaz faturalarını ödemekte zorluk çekiyor. Bu oran AB ülkelerinde ortalama yüzde 16.
DW Türkçe'de yer alan habere göre Türkiye, özelleştirmeler ve enerji ithalatına bağımlılık nedeniyle artan enerji fiyatlarıyla mücadele ederken, enerji yoksulluğu da giderek derinleşiyor. TMMOB Makina Mühendisleri Odası'nın 2024 raporu, Türkiye'de her beş haneden birinin enerji yoksulluğu yaşadığını ortaya koyuyor. Bu oran, Avrupa Birliği ortalamasının tam üç katı!
ISINMAK LÜKS HALİNE GELDİ
Rapora göre, Türkiye'de hanelerin yüzde 20'si evini yeterince ısıtamıyor. Bu durum, özellikle düşük gelirli aileleri ve yaşlıları olumsuz etkiliyor. TÜİK verileri de bu durumu doğrular nitelikte. Yoksulluk sınırının altında yaşayanların yüzde 42'si ısınma ihtiyacını karşılamakta zorlanıyor.
FATURALAR ÖDENEMEZ OLDU
Enerji yoksulluğu sadece ısınmayı değil, fatura ödemelerini de etkiliyor. Türkiye'de hanelerin dörtte biri enerji faturalarını zamanında ödeyemiyor. Bu oran, AB ortalamasının neredeyse dört katı.
SOSYAL YARDIMLAR YETERSİZ KALIYOR
Hükümet, enerji yoksulluğuna karşı sosyal yardımlarla çözüm bulmaya çalışsa da bu yardımlar yetersiz kalıyor. Elektrik ve doğal gaz yardımları, seçim dönemlerinde arttırılıyor ve yoksulluğun temel nedenlerine çözüm getirmiyor.
ELEKTRİK VE DOĞAL GAZ FİYATLARI UÇTU
Elektrik üretiminin büyük kısmı özel şirketlerin elinde ve son 10 yılda elektrik fiyatları katlandı. Doğal gazın ise neredeyse tamamı ithal ediliyor ve döviz kurlarındaki artış faturalara yansıyor.
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Makine Mühendisleri Odası, enerji yoksulluğuna karşı kapsamlı çözümler öneriyor. Bu çözümler arasında enerji üretiminde kamunun rolünün artırılması, enerji verimliliği projelerine yatırım yapılması ve sosyal yardımların daha etkili ve sürdürülebilir hale getirilmesi yer alıyor.
