Uluslararası Adalet Divanı, Gazze'de 3 aydır sivil katliamı yapan Tel Aviv yönetimi hakkında açılan soykırım davasında İsrail aleyhine ileri sürülen iddiaların “makul seviyede” ispatladığına hükmetti. Soykırım davası esastan görülecek.
Uluslararası Adalet Divanı, Gazze'de yaşanan olaylar nedeniyle Güney Afrika Cumhuriyeti tarafından İsrail aleyhine açılan soykırım davasında önemli bir karara imza attı. İsrail'in dosyanın reddedilmesi talebini reddeden Divan, İsrail'in Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesi'ni ihlal ettiği iddialarını değerlendirmeye alacak.
Divan Başkanı Yargıç Joan Donoghue, kamuoyuna açık bir oturumda yaptığı açıklamada, Gazze'deki insani trajediye ve yaşanan can kayıplarına duyulan derin endişeyi dile getirdi. Donoghue, tüm tarafların sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğinin altını çizdi.
'İSRAİL'İN İDDİALARI TEMELSİZ'
İsrail tarafı, soykırım suçlamalarını reddederek, iddiaların hukuksal temelden yoksun olduğunu savunuyor. Buna karşın, Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika'nın iddialarının Soykırım Sözleşmesi'nin bazı maddeleri kapsamında değerlendirilebileceğini belirtti. Divan, Güney Afrika'nın başvurusunu uygun bulduğunu ve iddiaların makul olup olmadığının değerlendirileceğini açıkladı.
Soykırım Sözleşmesi'ne göre, soykırıma iştirak etmek ve cesaretlendirmek de soykırım suçları arasında yer alıyor. Bu çerçevede, Filistinlilerin korunması gereken bir grup olduğu ve soykırım sözleşmesinin 2. maddesi uyarınca koruma altında olması gerektiği vurgulandı.
UAD'NİN ALDIĞI KARAR NE ANLAMA GELİYOR?
- Uluslararası Adalet Divanı, İsrail tarafından açılan davanın düşürülmesi talebini reddetti.
- Soykırım suçuna gerekçe olabilecek olayların yaşandığı gerekçesiyle İsrail'in soykırım suçundan yargılanmasına karar verdi.
- Güney Afrika'nın talep ettiği ihtiyati tedbirleri, durumun aciliyetini göz önünde bulundurarak yerinde buldu.
- İhtiyati tedbir kararı gereği, İsrail'den derhal askeri harekatları durdurmasını ve bir ay içinde mahkemeye durum raporu sunmasını istedi.
- İsrail'in saldırısına maruz kalan Gazzelilerin, Soykırım Sözleşmesi'nin 2. maddesindeki 'korunan grup' tanımını karşıladığına hükmedildi.
'GAZZE'NİN YÜZDE 93'Ü AÇLIKLA KARŞI KARŞIYA'
Gazze'deki durumun ciddiyeti, Divan tarafından detaylı bir şekilde ele alındı. Bölgede yaşanan saldırılar sonucu çok sayıda insanın ölümüne, sivil altyapının zarar görmesine ve insanların yerinden edilmesine dikkat çekildi. Gazze nüfusunun yüzde 93'ü ağır bir açlık kriziyle karşı karşıya olup, çocukların ciddi travmalar yaşadığı, hastalıkların yaygınlaştığı ve bir neslin bu koşullar altında büyüdüğü belirtildi.
Mahkeme, henüz somut bir karar vermemiş olsa da, bu adımın uluslararası toplumda geniş yankı uyandırması bekleniyor. Bu süreç, İsrail'in uluslararası hukuk çerçevesindeki sorumluluklarının ve Gazze'deki insan hakları ihlallerinin detaylı bir şekilde incelenmesine zemin hazırlıyor.
KARAR BAĞLAYICI MI?
UAD Şartı'nın 59. maddesine göre alınan kararlar, davaya taraf olan ülkeler için bağlayıcı nitelikte olup, üçüncü ülkeler için bağlayıcılığı bulunmuyor. İsrail, UAD'nin tedbir kararına uymazsa, Güney Afrika konuyu BM Güvenlik Konseyi'ne taşıyarak Divan kararının uygulanması için harekete geçebilir.
GÜNEY AFRİKA'DAN 9 TEDBİR TALEBİ
Güney Afrika Cumhuriyeti, Uluslararası Adalet Divanı'ndan İsrail'e yönelik olarak 9 ayrı ihtiyati tedbir alınmasını talep etti. Bu tedbirler şu şekilde sıralanmaktadır:
1- Gazze'deki Askeri Operasyonların Durdurulması: İsrail'in Gazze'de yürüttüğü askeri operasyonların derhal durdurulmasını talep ediyor.
2- Askeri Operasyonları İlerletecek Adımların Atılmaması: İsrail kontrolündeki herhangi bir grubun, Gazze'deki askeri operasyonları ilerletecek adımlar atmaması isteniyor.
3- Soykırımın Önlenmesi İçin Tedbirler: İsrail'den, Filistinlilere yönelik soykırımın önlenmesi için gerekli tüm makul tedbirleri alması bekleniyor.
4- Soykırım Sözleşmesi'ne Uygun Davranış: Soykırım Sözleşmesi'nin 2. maddesi kapsamına giren her türlü eylemden kaçınması isteniyor.
5- İnsani Yardımın Sağlanması: Yerlerinden edilenlerin evlerine dönmesi ve yeterli gıda, su, yakıt, tıbbi ve hijyen malzemeleri, barınak ve giysi dahil olmak üzere insani yardıma erişiminin sağlanması talep ediliyor.
6- Soykırıma Karışanların Cezalandırılması: Soykırıma karışan kişilerin cezalandırılması için gerekli adımların atılması bekleniyor.
7- Soykırım Delillerinin Muhafazası: Soykırımın delillerinin muhafaza edilmesi ve bu amaçla gelen uluslararası görevliler ve diğer yetkililerin Gazze'ye erişiminin engellenmemesi isteniyor.
8- Düzenli Rapor Sunumu: İsrail'in verilen tedbirleri uyguladığına ilişkin Uluslararası Adalet Divanı'na düzenli rapor sunması talep ediliyor.
9- Davayı Zorlaştıracak Eylemlerden Kaçınma: İsrail'in, davayı zorlaştıracak veya uzatacak eylemlerden kaçınması isteniyor.
