Geçtiğimiz yıl Avrupa’da 47.000’den fazla insan aşırı sıcaklık nedeniyle hayatını kaybetti. Bu rakamlar, Nature Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre açıklandı. Barcelona Küresel Sağlık Enstitüsü (ISGlobal) liderliğindeki araştırmacılar, 35 farklı ülkeden tarihi sıcaklık ve ölüm kayıtlarını inceleyerek bu ürkütücü sonuçlara ulaştı.
2023 yılı, Avrupa'da aşırı sıcaklar nedeniyle 47.000'den fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Barcelona Küresel Sağlık Enstitüsü (ISGlobal) tarafından yapılan ve Nature Medicine dergisinde yayımlanan yeni bir rapor, bu ürkütücü gerçeği gözler önüne serdi. Araştırmacılar, 35 farklı ülkeden topladıkları tarihsel sıcaklık ve ölüm verilerini analiz ederek bu sonuca ulaştı.
2024 2023'Ü GERİDE BIRAKACAK
2023 yılı, şimdiye kadarki en sıcak yıl olarak kayıtlara geçti ve uzmanlar 2024 yılının da bu rekoru kırabileceğini düşünüyor. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA), 2024 yılının 2023’ten daha sıcak geçme olasılığının üçte bir olduğunu belirtiyor.
Nature Medicine çalışmasına göre, tahmini 47.690 ölüm, büyük ölçüde Mayıs sonu ile Ekim başı arasında gerçekleşti ve bu ölümlerin yarısından fazlası Temmuz ortası ve Ağustos sonundaki iki büyük sıcak hava dalgası sırasında meydana geldi.
Bu çalışmadan önce, ISGlobal araştırmacıları 2022 yılında da benzer bir analiz yapmış ve o yıl Avrupa’da aşırı sıcaklar nedeniyle 60.000’den fazla kişinin hayatını kaybettiğini tahmin etmişti.
EN ÇOK GÜNEY AVRUPA ETKİLENDİ
2023 yılı verilerine göre, güney Avrupa ülkeleri sıcaklıklardan en fazla etkilenen bölgeler oldu. Yunanistan, Bulgaristan ve İtalya, sıcaklık kaynaklı ölümlerin en yüksek olduğu ülkeler olarak öne çıkıyor. Çalışma, kadınların ve yaşlıların sıcak hava dalgaları karşısında en yüksek risk grubunda olduğunu ortaya koydu. Özellikle kadınlarda ölüm oranı erkeklere göre %55 daha yüksek, 80 yaş üstü kişilerde ise bu oran 65-79 yaş aralığındakilere göre %768 daha fazla.
CBS News'te yer alan habere göre; Dr. Céline Gounder, yaşlı insanların vücut ısısını düzenleme yeteneklerinin, terleme ve kan dolaşımını ayarlama gibi işlevlerin zamanla zayıfladığını belirtti. Dr. Gounder, "Aşırı sıcaklar, kalp, akciğer ve böbrek hastalıkları gibi kronik rahatsızlıkları da kötüleştirebilir," dedi.
Raporda belirtilen olumlu bir nokta, toplumların son yüzyılda sıcaklara uyum sağlaması sayesinde binlerce hayatın kurtulmuş olabileceği. ISGlobal araştırmacılarından Elisa Gallo, bu süreçlerin özellikle yaşlılar arasında sıcaklık kaynaklı savunmasızlığı ve ölüm oranlarını önemli ölçüde azalttığını ifade etti.
Bu ölümcül sıcak dalgalarının raporlandığı dönemde, Avrupa'da turizm de zirveye ulaşmış durumda. Allianz Partners tarafından yapılan bir ankete göre, kıtaya yapılan ziyaretler 2022’den 2023’e %55 oranında artış gösterdi. Yunanistan gibi popüler destinasyonlar, şiddetli sıcak hava dalgalarının yanı sıra kuraklıklar ve orman yangınlarıyla da mücadele ediyor. Yakın zamanda Atina’yı tehdit eden yangınlar, ülkenin yaşadığı zorlukların sadece bir kısmı.
AŞIRI SICAKLAR KALP KRİZİ VEYA ASTIM GİBİ HASTALIKLARI TETİKLİYOR
Avrupa'daki toplam sıcaklık kaynaklı ölüm sayısını kesin olarak belirlemek zor. Araştırmacılar, kendi bulgularının bile sıcaklık kaynaklı ölüm oranlarını azımsayabileceği konusunda uyardı. Uzmanlar, sıcaklık kaynaklı ölümlerin ve hastalıkların sıklıkla eksik sayıldığını belirtiyor. Bunun nedeni, sıcaklığın bir kişinin ölümünde rol oynasa bile, genellikle ölüm sebebi olarak kaydedilmemesi. Örneğin, bir kalp krizi ya da astım atağı sırasında sıcaklık faktörü, genellikle tıbbi kayıtlarda temel neden olarak belirtilmiyor.
Washington Üniversitesi'nde küresel sağlık profesörü olan Kristie Ebi, çalışmada kullanılan "aşırı ölüm analizi" yönteminin, insanların yüksek sıcaklıklara maruz kalmasından kaynaklanan riskleri ölçmek için daha doğru bir yol sunduğunu belirtti.
Ebi, ABD'deki sıcaklık kaynaklı ölüm sayılarının doğru bir şekilde kaydedilmediği takdirde, acil hastane hizmetleri, soğutma merkezleri ve diğer hayat kurtarıcı müdahalelere yeterince yatırım yapılmayacağı konusunda uyardı. ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanlığı, 2023 yılında ABD'de 2.302 sıcaklık kaynaklı ölüm kaydedildiğini bildirdi. Ancak bu sayılar, tahmin değil, kaydedilen ölümler üzerinden verildiği için Avrupa’daki gibi kapsamlı bir tahmin bulunmuyor.
Ebi, "Sadece 2000 sıcaklık kaynaklı ölüm olduğu düşünülürse, yatırım için sınırlı bir teşvik olur," diye uyarıda bulundu.
