Afrika'da bu gün bize çok tanıdık gelen ölüm ritüelleri ile gömüldüğü anlaşılan 78 bin yıllık mezar keşfedildi. Bilim insanlarını heyecanlandıran keşif sayesinde dini ritüele ve insanın sosyalleşmesine ışık tutulacak. İşte dünyanın en eski mezarının bizlere anlattıkları....
Afrika’da yürütülen alan araştırması sırasında kıtadaki en eski insan mezarını keşfedildi. 3 yaşındaki bir çocuğa ait olduğu düşünülen kemiklerin günümüzden 78 bin yıl öncesine ait olduğu tespit edildi.
Detayları “Nature” dergisinde yayımlanan araştırmada, Kenya’nın güneydoğusunda bulunan Panga ya Saidi mağarasında gerçekleştirilen kazılarda bulunan kemiklerin yaklaşık 78 bin yıl önce defnedilmiş 3 yaşındaki bir çocuğa ait olduğu kaydedildi.
2013 yılında yapılan kazı sonrası ilk parçaları keşfedilen kemiklerin oldukça hassas durumda olduğunu belirten arkeologlar, kemikleri zarar vermeden bulunduğu bölgeden çıkartabilmenin 4 yıldan uzun sürdüğünü ifade etti.
Kemiklerin bulunduğu bölgeyi 40 santimetre çapında ve 13 santimetre derinliğinde bir blok halinde çıkartarak koruyucu malzemelerle kaplayan arkeoloji ekibi, bloku incelenmesi için Nairobi Ulusal Müzesi'ne gönderdi.
Bir sanatçı, çocuğun defin sırasındaki görünümünü resmetti
DİZLERİ KARNINA ÇEKİLMİŞ VAZİYETTE GÖMÜLMÜŞ
Araştırmacılar çocuğa Svahili dilinde “çocuk” anlamına gelen Mtoto adını verdi. Analizler, çocuğun yaklaşık 78 bin yıl önce gömüldüğünü gösterdi. Çalışmanın önemini araştırmacılar, Afrika’da bulunan en eski kasıtlı cenaze töreni olarak açıkladı.
Araştırmacılar, kalıntıları analiz etti. Kalıntıları çevreleyen tortu, çocuğun kasıtlı olarak kazılmış bir çukura yerleştirildiğini ve mağara tabanından tortu ile örtüldüğünü ortaya çıkardı. Çocuğun bacaklarını göğsüne kadar çekerek yan yatırmışlardı. Vücut çürürken, birkaç önemli kemik dışında Mtoto’nun kemiklerinin çoğu mezardaydı.
BAŞINI YASTIĞA KOYMUŞ GİBİ
Köprücük kemiği ve üstteki iki kaburga, bir kefenle sıkıca bağlanmış bir gövdeye özgü şekilde yer değiştirmişti. Ayrıca ekip, Mtoto’nun kafasında, başı yastığa yerleştirilmiş bir cesedin karakteristik eğimini gözlemlediler. Bu, topluluğun bir yas ayini gerçekleştirme ihtimalini gösteriyor. İşte bu iki durum, kasıtlı bir cenaze törenine işaret etti. Defin, o tarihte insanların sembolik düşünce ve karmaşık sosyal yaşamlarına bir kanıt.
CENAZE TÖRENİ DÜZENLENMİŞ
Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü müdürü Nicole Boivin çalışmanın önemini anlattı: “Ölülerin kasıtlı olarak gömülmesi şimdiye kadar sadece Homo sapiens ve Neandertallerle sınırlıydı. Bizi diğer tüm eski homininlerden ve diğer hayvanlardan ayırıyordu. Morg ve cenaze törenlerinin incelenmesi, kendi türümüzün evrimine, düşüncelerimize, duygularımıza, kozmolojik inançlara ve insan olmanın ne anlama geldiğine dair bize fikir veriyor.”
Daha önceki homininler de ölülere özel yöntemlerle muamele ediyordu. Örneğin, araştırmalara göre eski insan türü Homo naledi, yaklaşık 300 bin yıl önce Güney Afrika’nın Rising Star Mağarası‘nın arkasına cesetler yerleştirdi. Mtoto’nun durumu, aksine kasıtlı olarak kazılmış bir çukurun kanıtları. Ardından cesedin kasıtlı olarak örtülmesi ise daha karmaşık bir süreci gösteriyor.
CENAZE TÖRENİNİN İLK KANITLARI
Mtoto’nun cenazesi, Afrika’da bir dizi modern insanın geliştiği, kabaca 300 bin ila 30 bin yıl öncesine uzanan Orta Taş Devri’nde gerçekleşti. Araştırmacılar, Afrika’da cenaze törenlerine dair ilk kanıtları nadiren keşfediyor.
Daha önce Güney Afrika’daki Border mağarasında bir bebek mezarı buldular. Araştırmacılar yaklaşık 74 bin yıl öncesine tarihledi. Bir diğer örnek ise Mısır’ın Taramsa Tepesi’nde keşfettikleri bir mezardı. Bilim insanları bu mezarın ise 69 bin yıl önceye ait yaklaşık 9 yaşındaki bir çocuğun cenazesi olduğunu açıklamıştı. Ancak bu dönemlerde yetişkin mezarları ise tespit edemediler.
