Meksika’da yüzde 60’a yakın oyla devlet başkanlığına seçilen Claudia Sheinbaum’un en büyük destekçisi halefi ve mentoru olan eski devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador. Meksikalılar seçim zaferi kutlamalarında Sheinbaum’dan çok Obrador’a tezahüratlarda bulundu.
KARAR | ALMANYA
Dünya kamuoyu Meksika’daki seçimleri yüzde 60’a yakın bir oyla kazanarak ülkenin ilk kadın devlet başkanı olan Claudia Sheinbaum’u konuşuyor. Sheinbaum’un partisi Ulusal Yenileştirme Hareketi’ni (Morena) on yıl önce kuran ve 6 yıl devlet başkanlığı yapan Lopez Obrador’u hem Meksikalılaların çoğunluğu hem de yeni devlet başkanı Sheinbaum ‘’Meksika tarihinin en büyük başkanı’’ olarak niteliyor.
Siyasi kariyeri Lobrador’un yanında başlayan 1962 Meksiko City doğumlu Sheinbaum, mentoru sayesinde doğduğu kentin belediye başkanlığına kadar yükseldi. Sheinbaum, Lobrador sayesinde sahip olduğu kariyerinin farkında ve seçim kampanyaları boyunca halefinin mirasını koruyacağını ve projelerini devam ettireceğini söyledi.
Ancak 126 miyon nüfusa sahip büyük ülke Meksika’nın sorunları da büyük. Bu sorunların başında ise güvenlik geliyor. Lopez Obrador’un altı yıllık yönetimi esnasında 180 bin kişi öldürüldü. 50 bin kişi ise kayıp. Bu rakamlar farkı kaynaklara göre çok daha yüksek gösteriliyor. İstatistiklere göre her saat başı bir kişi öldürülüyor. Yerel idareler ve emniyetin içindeki birçok memur da uyuşturcu kartellerine çalışıyor. Meksikalıların yüzde 60’ı kendilerini yaşadıkları şehirlerde güvende hissetmiyor. Meksika uyuşturucu çetelerinin bölge ve güç savaşlarının dehşeti altında kıvranıyor.
REÇETESİ GÜÇLÜ EKONOMİ
Sheinbaum ülkedeki şiddet sorununu güvenlik tedbirlerinden daha çok güçlü bir ekonomi ile çözmek peşinde. Meksika, üretim tesislerinin pazarın yakınına kurulması yönündeki global trenden yararlanmayı hedefliyor. ABD pazarında ürün satmak isteyen dev şirketler üretim merkezlerini Meksika’ya kaydırıyor. Bu da ülkedeki enerji ihtiyacını arttırıyor.
Lopez Lobrador “enerji bağımsızlığı’’ adı altında enerji sektöründe devlet yatırımlarına öncelik vermiş özel yatırımcıların önüne engeller koymuştu. Sheinbaum’un bu konuda pragmatik tutum sergileyeceği ve daha fazla özel girişime izin vereceği tahmin ediliyor.
Sheinbaum’un Lobrador’un kendi gücünü pekiştirmek amacıyla yapmayı planladığı anayasal değişiklikleri ,yeterli çoğunluğu bulması halinde yapması bekleniyor. Devasa büyüklükteki bir ükede farkı menfaat grupları bir arada tutmak zorunda olan Sheinbaum’un hareket kabiliyetini genişletmek için geniş yetkilere ihtiyaç duyacak.
YAHUDU KÖKENİ DE TARTIŞMA KONUSU OLDU
Sheinbaum Meksika’nın sadece ilk kadın devlet başkanı değil aynı zamanda ilk Yahudi kökenli devlet başkanı. Sheinbaum’un baba tarafı 1920’li yıllarda Litvanya’dan Meksika’ya göç eden Aşkenaz Yahudisi bir aileden geliyor. Anne tarafı ise 1940’lı yıllarda Bulgaristan’dan Meksika’ya göç etmiş Sefarad Yahudisi bir aile. Anne tarafının eski Osmanlı toprağı Bulgaristan’dan gelmesi nedeniyle Sheinbaum’un Osmanlı kökenleri olması mümkün.
Sheinbaum kendisini dindar olarak nitelendirmiyor. Meksika’da toplam 50 bin Yahudi yaşıyor. Meksika’da yaklaşık 100 milyon Katolik yaşıyor ancak bu ülkede din diğer Latin Amarika ülkelerine kıyasla önemli bir rol oynamıyor. Buna rağmen Sheinbaum etnik kökeni nedeniyle polemiklerin hedefi oldu.
Meksika eski Devlet Başkanı geçen yıl yaptığı bir Twitter paylaşımında onu “Hem Yahudi hem de yabancı’’ diye nitelendirmişti. Yahudi bir gazeteci ise Sheinbaum hakkında, “Katoliklerin gözüne girmek isteyen iki yüzlü’’ suçlaması yaptı. Sheinbaum seçim kampanyalarında “Katolikten daha Katolik’’ bir imaj sergiledi. Hatta Papa ile bile görüştü.
Sheinbaum’un nasıl bir İsrail politikası sürdüreceği ise merak konusu. İsrail Meksika’nın ikinci büyük silah tedarikçisi. Diğer Latin Amerika ülkelerine göre İsraille iyi ilişkileri var. Sheinbaum’un da bu tavrı sürdürmesi bekleniyor.
