İsrail’in 7 Ekim’den bu yana katliamını sürdürdüğü Filistin’deki duruma ilişkin ortak bildiri yayınlayan ASEAN ülkeleri, bölgedeki insani durum hakkındaki endişelerini dile getirerek sivillere ve altyapıya yönelik her türlü saldırıyı kınadı.
Laos başkenti Vientiane’de düzenlenen ve Türkiye’den Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın katıldığı Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) 57. Dışişleri Bakanları Toplantısı kapsamında ortak bildiri yayınlandı. Bildiride İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının toplantıda ele alındığı belirtilerek, “Gazze’de 7 Ekim saldırılarının ardından daha da kötüleşen vahim insani durum konusunda ciddi endişelerimizi dile getirdik. Sivillere ve sivil altyapıya yönelik tüm saldırıları kınadık” ifadeleri kullanıldı.
ASEAN ülkelerinin tüm ilgili tarafları ateşkese çağırdığı belirtilen bildiride, “Özellikle 23 ASEAN ülkesi vatandaşı dahil tüm rehinelerin, kadınların, çocukların, hastaların ve yaşlıların derhal ve şartsız serbest bırakılması çağrısında bulunduk” denildi. Zirvede ihtiyacı olan herkese hızlı, güvenli, engelsiz ve sürdürülebilir insani yardım sağlamanın önemine vurgu yapıldığı belirtilen bildiride, “Çatışmanın tüm taraflarını sivilleri korumaya ve uluslararası insani hukuka uymaya çağırdık” ifadeleri kullanıldı.
‘TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNE SAYGI DUYUYORUZ’
Zirvede Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgalinin de ele alındığı kaydedilirken, ASEAN ülkelerinin “egemenlik ve toprak bütünlüğü” ilkelerine saygı duyduğu kaydedildi. “BM Şartı ve uluslararası hukuka uyma çağrımızı yineledik. Çatışmanın barışçıl çözümü için düşmanlıkların derhal sona erdirilmesinin ve gerçek bir diyaloğa ciddi şekilde dahil olmanın önemini vurguladık” denilen bildiride, “BM Genel Sekreterinin barışçıl çözüm arayışına dair çabalarına desteğimizi dile getirdik” ifadelerine yer verildi. Zirvede ayrıca Ukrayna’daki ihtiyaç sahipleri için insani yardıma hızlı, güvenli ve engelsiz erişimin kolaylaştırılması ve sivillerin, insani yardım personelinin ve savunmasız durumdaki kişilerin korunması çağrısında bulunulduğu aktarıldı.
ASEAN üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının Kore Yarımadası’ndaki son gelişmeler konusunda endişelerini dile getirdiği kaydedildi. Kore Yarımadası’nda kalıcı barış ve istikrarı sağlamak için barışçıl diyaloğun önemine vurgu yapıldığı belirtildi. Bildiride, “Kuzey Kore’nin kıtalararası balistik füze denemeleri ve Kore Yarımadası’ndaki artan gerginlik konusunda ciddi endişelerimizi dile getirdik. Bu gelişmeler bölgedeki barış ve istikrarı tehdit eden endişe verici gelişmelerdir. Kuzey Kore’yi ilgili tüm BM Güvenlik Konseyi kararlarına tam olarak uymaya çağırdık” ifadeleri kullanıldı.
Hak iddiaları ve sınır ihlalleri ile sık sık gündeme gelen Doğu Çin Denizi’ndeki anlaşmazlıklardan endişe duyulduğu ifade edilen bildiride, “Karşılıklı güveni artırma, gerilimleri tırmandıracak ve barışı ve istikrarı etkileyecek faaliyetler konusunda temkinli olma ve durumu daha da karmaşık hale getirebilecek eylemlerden kaçınma ihtiyacını yineledik” denildi.
