Beşar Esad rejiminin çöküşü, yalnızca Suriye için değil, Rusya’nın etkisi altında mücadele eden Ukraynalılar için de umut dolu bir gelişme oldu. Esad’ın Rusya destekli yönetiminin sona ermesi, Ukrayna’daki birçok kişiye, Rus işgalinin de bir gün son bulabileceğine dair cesaret verdi. Ukraynalılar, Suriye’de yaşanan bu tarihi dönüşümü, Rusya’nın zayıflığını gözler önüne seren bir işaret olarak değerlendiriyor.
Ukraynalı aktivist Lyubov Filenko, Rusya destekli Beşar Esad rejiminden kurtulan Suriye ile ilgili haberleri büyük bir sevinçle takip ediyor. Rusya, Şubat 2022'den bu yana Ukrayna'ya karşı savaş yürütüyor.
Zor koşullarda yaşayan Filenko ve diğer Ukraynalılar için, yoğun Rus bombardımanı nedeniyle kışın birçok bölgenin elektriksiz kalmasına rağmen, Suriye'nin özgürleşmesi haberi umut ışığını yaktı.
Filenko, "Suriye'nin özgürleşmesi büyük bir ışık oldu ve Rusya’nın göründüğünden çok daha zayıf olduğunu gösterdi," dedi.
Rus Müdahalesiyle Değişen Dengeler
Esad rejimi birçok cephede geri çekilmeye başladığında, Rusya 30 Eylül 2015'te askeri müdahalede bulunarak Esad’ı desteklemeye başladı. 2011'de başlayan halk protestolarından bu yana Rusya, BM Güvenlik Konseyi’nde Şam'ın başlıca destekçisi olmuştu.
Rusya’nın müdahalesi, Suriye’deki olayların seyrini değiştirdi. Bu müdahaleyle rejim, inisiyatifi yeniden ele geçirdi ve stratejik zaferler kazandı. Ancak bu süreçte Moskova birçok "katliam" gerçekleştirdi, hava saldırıları düzenledi ve Suriye’de iki askeri üs kurdu.
Ukrayna’nın başkenti Kiev’deki Suriye toplumu başkanı Muhammed Zeydiye, Rusya'nın 2015'teki doğrudan müdahalesinin Esad’ı kurtardığını ve Suriyelilerin acılarını uzattığını belirtti.
Sürgünde Bir Hayat
Zeydiye, 33 yıl önce Suriye'nin Dera kentinden – 2011'deki protestoların başladığı yer – Sovyetler Birliği’nde eğitim görmek için ayrıldı ve Ukrayna’nın bağımsızlığından sonra orada kaldı.
"O zamanlar buranın Suriye’den daha iyi olduğunu gördüm," diyen Zeydiye, bir Ukraynalı ile evlendi ve burada bir aile kurdu.
Rusya’nın kapsamlı savaş başlatmasına rağmen Ukrayna’yı terk etmedi ve hala ülkede kalan yaklaşık bin Suriyeliden biri. Savaş öncesinde bu sayı altı bindi.
Spor eğitimi alanında doktora yapan Zeydiye, Kiev Futbol Federasyonu’nda danışman olarak görev yapıyor.
Zeydiye, "Ukraynalılar Suriyelilerle empati kurdu. Özellikle 2014'te Kırım'ın işgalinden sonra, Rusya'nın Suriye'ye müdahalesini yakından izliyorlardı," dedi.
"Ukraynalılar, Esad rejiminin çökmesiyle savaşın sona ereceğine ve zaferin geleceğine dair umut taşıyor," diye ekledi.
Esad Rejiminin Çöküşü
Suriye’deki muhalif gruplar, Pazar sabahı erken saatlerde Esad rejiminin 13 yıllık kanlı bir çatışmanın ardından düştüğünü ilan etti.
Ukrayna'nın Gizli Desteği
Amerikan gazetesi Washington Post’a göre, Esad rejimini deviren Suriye muhalif grupları, Ukrayna istihbarat ajanlarından ve insansız hava araçlarından destek aldı.
2014 yılında Suriye, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etme hakkını tanıdığını ilan ettikten sonra Ukrayna bunu topraklarına ve egemenliğine bir saldırı olarak değerlendirdi ve Şam ile diplomatik ilişkileri önce askıya aldı, sonra tamamen kesti.
Yeni Dönemde İş Birliği Arayışı
Ukrayna hükümetinin ulusal konular konsey üyesi İmad Ebu Rab, hükümetin Esad rejiminin çöküşünden sonra Suriye ile diplomatik ilişkileri yeniden kurmayı ve iş birliğini artırmayı hedeflediğini belirtti.
Ebu Rab, "Ukrayna hükümeti, insani kriz yaşayan ülkeleri desteklemek için başlattığı tahıl ve un yardım girişimine Suriye’yi de dahil etmeyi düşünüyor. Bu girişim şu anda Lübnan, Gazze ve bazı Afrika ülkelerini kapsıyor," dedi.
Geleceğe Dair Umutlar
Tıpkı Esad’ın Suriye’yi terk etmesi gibi, Ukraynalılar da Rus güçlerinin ülkelerinden çıkmasını ve her iki ülkenin de güvenli bir geleceğe kavuşmasını umuyor.
Bu umut ışığıyla Filenko, Suriye’den gelen haberleri sevinçle takip ediyor ve Rusya'nın medya propagandasının hızla değişmesini alaycı bir şekilde izliyor. Rusya’nın, Suriyeli muhalifleri terörist olarak tanımlarken bir anda onları "muhalifler" olarak adlandırmaya başlamasını "zayıflığın bariz bir göstergesi" olarak nitelendiriyor.
Filenko, "Ukraynalılar zafer kazanana kadar savaşmayı bırakmayacak. Rusya’nın göründüğünden çok daha zayıf olduğuna dair güçlü bir inancımız var," dedi.
