Esad rejiminin çöküşünün ardından İsrail, Suriye'deki askeri hedeflere yönelik en kapsamlı hava operasyonunu gerçekleştirdi. Yüzlerce savaş uçağı, füze sistemi ve stratejik askeri tesis, İsrail'in 500'den fazla hava saldırısıyla yok edildi. Peki, Suriye’nin askeri gücünü hedef alan bu operasyonlarda hangi silahlar ve üsler imha edildi? İşte detaylar...
Suriye isyancılarının başkent Şam'a girerek Beşar Esad rejimini devirdiğini açıklamasının ardından, İsrail fırsatı değerlendirerek Güney Suriye'ye ilerledi, Cebeli Şeyh ve çevresini işgal etti. İsrail, Suriye ordusunun askeri varlıklarını imha etmek amacıyla tarihinin en büyük hava saldırısını gerçekleştirdi.
İsrail ordusu radyosu, üst düzey bir güvenlik kaynağına dayandırdığı haberinde, İsrail Hava Kuvvetleri’nin savaş uçakları, savaş gemileri, askeri üsler, hava savunma sistemleri, füze üretim tesisleri, silah depoları, karadan karaya füzeler ve stratejik tesisleri imha ettiğini bildirdi. Esad rejiminin çöküşünden bu yana 500’den fazla hava saldırısı gerçekleştirildi.
Reuters'a konuşan iki Suriyeli güvenlik kaynağı da İsrail'in Suriye'deki ana hava üslerini vurduğunu, altyapıyı ve onlarca helikopter ile savaş uçağını yok ettiğini doğruladı.
7 SORUDA SURİYE SİLAHLI KUVVETLERİNİN DURUMU
1. İsrail’in Hedef Aldığı Başlıca Askeri Mevziler Nelerdi?
İsrail hava saldırıları, Suriye’nin güneyindeki askeri üsler, silah depoları ve hava savunma taburlarına yoğunlaştı. Şam ve kırsalı, Dera ve Kuneytra gibi bölgelerdeki askeri araştırma merkezleri ve Mezze Askeri Havaalanı gibi askeri kurumlar hedef alındı.
Suriye’nin orta kesimlerinde ise Hama ve Tartus’taki deniz üsleri ile Lazkiye’deki askeri tesisler vuruldu. Kuzeydoğuda ise Kamışlı Havaalanı, Tartab Taburu ve Deyri Zor Askeri Havaalanı hedef alındı.
2. İmha Edilen Silah Türleri Nelerdir?
İsrail saldırılarının yol açtığı hasarların tam bir listesi bulunmamakla birlikte, Suriye Hava Kuvvetleri’nin envanterinde şu silahların bulunduğu biliniyor:
- Savaş Uçakları: MiG-29, Su-24, Su-22, MiG-25, MiG-21 gibi 330 Rus yapımı savaş uçağı ve bombardıman uçağı.
- Helikopterler: Yüzlerce Rus yapımı askeri helikopter.
- Hava Savunma Sistemleri: S-200 ve S-300 hava savunma sistemleri ile orta menzilli Pantsir-S1 füzeleri.
- Füzeler: 300 km menzilli Scud-S ve 700 km menzilli Scud-D karadan karaya füzeler.
- Tanklar: T-90, T-72, T-64 ve T-55 Rus yapımı binlerce tank.
- Deniz Gücü: İki Amur denizaltısı, iki Petya fırkateyni, 16 Osa füze botu, beş Yevgenia mayın tarama gemisi ve altı İran yapımı Tar sınıfı füze botu.
3. Kimyasal Silahlar da İmha Edildi mi?
İsrail’in hava saldırıları sırasında kimyasal silahların hedef alındığına dair kesin bilgi bulunmamakla birlikte, bazı uzmanlar Hama ve Halep'teki askeri kamplar ve tesislerde depolanan kimyasal silahların bir kısmının imha edilmiş olabileceğini düşünüyor.
4. Bu Silahlar İsrail İçin Gerçek Bir Tehdit Oluşturuyor Muydu?
Savaş uçakları, karadan karaya füzeler ve kimyasal silahlar, İsrail için doğrudan tehdit teşkil ediyordu. Bu silahlar, işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki İsrail askeri mevzilerini vurma kapasitesine sahipti. Ayrıca, askeri tesisler balistik füze, insansız hava aracı ve kimyasal silah üretme kapasitesine sahip oldukları için stratejik tehdit oluşturuyordu.
5. Uluslararası Hukuk Bu Saldırıları Nasıl Değerlendiriyor?
İsrail'in Suriye’nin güneyindeki tampon bölgeyi ihlal etmesi ve askeri hedefleri vurması, uluslararası hukuka aykırı kabul ediliyor. Bu durum, 1974’teki Ateşkes Anlaşması ve BM Güvenlik Konseyi’nin 338 sayılı kararını ihlal ediyor.
BM İnsan Hakları ve Terörle Mücadele Özel Raportörü Ben Sol’a göre, uluslararası hukuka göre, bir ülkenin silahlarını önleyici bir saldırıyla yok etmek için hiçbir yasal dayanak bulunmuyor.
6. Şam’daki Yeni Yönetim, Kayıpları Telafi Edebilir mi?
Teorik olarak, Suriye'nin yeni hükümeti, uluslararası tanınma kazanarak farklı ülkelerden yeni silahlar satın alabilir ve askeri sanayisini yeniden inşa edebilir. Ancak İsrail saldırılarına karşı gelişmiş hava savunma sistemlerine acil ihtiyaç duyacaktır.
7. Silahların Temin Edileceği Kaynaklar Neler?
Askeri ve siyasi uzmanlara göre, Suriye'nin yeni hükümeti uluslararası tanınırlık kazandığında, ABD, Fransa, Almanya, İtalya ve Güney Kore gibi ülkelerden gelişmiş silahlar satın alabilir. ABD'nin tanımaması halinde ise Rusya, Çin, Türkiye, Sırbistan ve Pakistan gibi ülkelerle iş birliğine gidebilir.
Ayrıca, Suriye muhalefeti, yerli üretim insansız hava araçları, kısa menzilli füzeler ve topçu mühimmatı üretiminde başarılar elde ederek savunma sanayisini geliştirmeyi hedefliyor.
