İran’ın 2 Ekim’deki füzeli saldırısına İsrail’in yapacağı misilleme ABD’de Başkanlık seçimini etkileyebileceği için Biden yönetimi ile Netanyahu arasında pazarlık konusu olmuştu.
Dün gece Tahran, Huzistan ve İlam’daki askeri üsleri onlarca uçakla üç saat bombalayan İsrail ordusunun nükleer tesisleri ve petrol sahalarını hedef almaması Beyaz Saray’ı rahatlattı. Ancak Washington’un ‘iç siyaset’ önceliğiyle ateşlediği fitilin Ortadoğu’yu daha büyük bir kaosa sürükleyeceği endişeleri ifade edildi. İran ise ‘Saldırıya cevap verme hakkımız var’ açıklaması yaptı.
İSRAİL’DEN İRAN’A 3 DALGA HAVA SALDIRISI
Ekim 2023’ten beri Gazze’yi ölüm ablukasında tutan İsrail yangını bölge geneline yaymak amacıyla İran’ı tahrik edecek bir dizi eylem gerçekleştirdi. Tahran bunlara 2 Ekim’de karşılık verdi, Tel Aviv’i füzelerle vurdu. İsrail’in buna nasıl cevap vereceği 25 gündür endişeyle beklenirken korkulan gelişme dün sabaha karşı gerçekleşti. Tel Aviv’den kalkan yakıt ikmal uçaklarının da olduğu 100’den savaş uçağı, Tahran, Huzistan ve İlam’ı üç saat boyunca üç ayrı dalga halinde bombaladı. Aynı saatlerde Suriye’de Şam ve Humus’u da hedef aldı.
TEL AVİV BÖLGEYİ SAVAŞIN EŞİĞİNE GETİRDİ
Saldırı sonrası İran durumun kontrol altında olduğunu açıkladı. Zararlarının çok sınırlı olduğunu belirtti. Tel Aviv’e cevap verme haklarının saklı olduğunu duyurdu. İsrail’in bölgedeki ülkelere pervasızca saldırıları olası ‘Bölgesel savaş’ endişelerini artırdı. ABD ve İngiltere’nin ‘İsrail kendini savundu’ mesajlarının aksine, Batı basını durumun vahametine dikkat çekti. İsrail’i ‘serseri devlet’ olarak nitelendiren haberlere imza atıldı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan ise ‘İsrail bölgeyi daha büyük bir savaşın eşiğine getirdi’ uyarısı yapıldı.
İSRAİL KAOSTA KARARLI
Gazze’de on binleri katleden, ateşkes çabalarına karşı bölge liderlerine suikastlar düzenleyen İsrail, İran’ı da vurarak kaos çıkarmakta kararlı olduğunu gösterdi. Ülkedeki askeri üsleri bombalayan İsrail, ABD’nin istediği şekilde nükleer ve petrol tesislerini hedef almadı. İki askerin öldüğünü bildiren İran, saldırıların “sınırlı hasar” verdiğini açıkladı, “kendini savunma hakkı olduğunu” vurguladı.
Siyasi geleceğini savaşlara bağlayan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze’de başlattığı kaos planına İran’ı dahil etmekte ısrarlı. İsrail’i bu ay başı füzelerle vuran İran’a uzun süredir misilleme yapmayı hazırlanan İsrail güçleri cuma gecesi harekete geçti. Ülkedeki askeri üslere dün sabaha karşı düzenlenen hava saldırıları sonrası İran devlet medyasına göre, iki İran askeri hayatını kaybetti. İran ise, saldırıların “sınırlı hasar” verdiğini açıkladı, “kendini savunma hakkı olduğunu” vurguladı. İsrail ordusu yaptığı açıklamada Tahran ve çevresindeki füze üretim tesisleri, füze depoları ve askeri üslerini vurduğunu bildirdi. Buna karşılık, İran ordusu saldırıların başarıyla püskürtüldüğünü savundu. İran, Birleşmiş Milletler (BM) Anlaşması 51. Maddesi’ne dayanarak “kendini savunma hakkına ve yükümlülüğüne sahip olduğunu” bildirdi. İran Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, İsrail’in saldırısını kınadı ve bunu uluslararası hukukun “açık bir ihlali” olarak nitelendirdi. ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in saldırılar hakkında bilgilendirildiği Pentagon tarafından açıklandı.
ABD’nin İsrail’in planlarından haberdar olduğu ancak herhangi bir müdahalesinin olmadığı belirtildi. İran, Şam’daki büyükelçiliğine yönelik saldırıdan sonra Nisan ayında İsrail’e ilk doğrudan saldırısını düzenlemişti. İran 1 Ekim’de de, İsrail’in Lübnan’daki hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve Devrim Muhafızları komutanı Abbas Nilfuruşhan’ın öldürülmesine misillemede bulunmuştu. İran geçtiğimiz günlerde, altyapısına yönelik herhangi bir saldırıya “daha da güçlü bir karşılık vereceklerini” söylemişti. Devrim Muhafızları Komutanı Rasul Sanairad da, nükleer tesislere saldırının kırmızı çizginin geçilmesin anlamına geleceğini söylemişti. İsrail ordusu saldırıların dün saat 06.00’dan hemen sonra sona erdiğini söyledi. İran ise saldırıdan sonra bir süreliğine hava sahasını kapattı, ancak daha sonra yeniden açıldı. Üst düzey bir ABD yönetim yetkilisi, saldırıların İran petrol altyapısını veya nükleer tesislerini içermediğini, Başkan Joe Biden’ın İsrail’i vurmaması konusunda uyardığı hedefleri içermediğini söyledi. Tel Aviv doğrulamasa da, Suriye devlet medyası SANA İsrail’in Suriye’nin orta ve güneyindeki askeri tesislere de saldırılar düzenlediğini duyurdu.
TÜRKİYE: BÜYÜK BİR SAVAŞIN EŞİĞİNDEYİZ
İsrail’in saldırılarına dünyadan tepki yağdı. ABD İran’a yapılan saldırının “meşru müdafaa tatbikatı” olarak nitelendirirken İngiltere’de bir hükümet sözcüsü, İsrail’in “meşru müdafaa hakkı” olduğunu söyledi. ABD Tahran’a İsrail’e misillemede bulunmaması uyarısı yaptı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı ise, İsrail’in İran’a düzenlediği saldırının ardından X üzerinden yazılı bir açıklama paylaştı. İsrail’i kınayan açıklamada, “G azze’de soykırım işleyen, Batı Şeria’yı ilhak etmeye hazırlanan ve Lübnan’da her gün sivilleri öldüren İsrail, bölgemizi daha büyük bir savaşın eşiğine getirmiştir” denildi. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi Arabistan, Katar ve Mısır da İsrail saldırılarını kınadı. Bunun uluslararası hukukun “açık bir ihlali” olduğu belirtilirken tüm taraflara itidal çağrısı yapıldı.
HİZBULLAH DA ORDU ÜSLERİNE SALDIRDI
Lübnan’da Hizbullah, Tel Aviv’in güneyindeki bir İsrail hava üssüne insansız hava aracı (İHA) saldırısı düzenlediğini ve İsrail’in kuzeyindeki bir “istihbarat karargahını” hedef aldığını söyledi. Tel Nof hava üssüne yapılan İHA saldırısının hedefleri “başarıyla” vurduğu belirtildi.
Grup ayrıca Hayfa’nın kuzeyindeki Kiryot bölgesine ve Ayta eş-Şaab sınır köyüne bir “roket saldırısı” başlattığını duyurdu. Hizbullah’ın Safed’deki kuzey bölgesi için ana istihbarat merkezi olarak tanımladığı Mishar üssüne ve Ras el Nakura’daki el Muşayrifa bölgesine de saldırılar başlatıldığını belirtti.
