Avrupa Birliği'nde geçen yıl yaklaşık 11 milyar euroluk hatalı harcama yapıldığı tespit edildi. Ayrıca, 48 milyar euroluk kovid-19 fonunun bir kısmında usulsüzlükler olduğu belirtildi.
Avrupa Birliği’nin (AB) fonlarının doğru kullanılması ve bütçe disiplininin sağlanması amacıyla kurulan Avrupa Sayıştayı, 2023 yılına ilişkin denetim raporunu yayımladı. Lüksemburg merkezli kurumun hazırladığı bu rapor, AB harcamalarındaki hatalı işlemlerde endişe verici bir artış olduğunu ortaya koydu.
Rapora göre, 2023 yılında AB’nin toplam 191,2 milyar euroluk bütçesi üzerinden yaklaşık 10,7 milyar euroluk hatalı harcama yapıldı. Bu da harcamalardaki hata oranının yüzde 5,6’ya yükseldiği anlamına geliyor. Bir önceki yıl bu oran yüzde 4,2 seviyesindeydi ve 2021'de ise yüzde 3’tü. Böylece, son üç yılda AB bütçesinde tespit edilen hatalı harcamalar düzenli olarak arttı.
COVİD-19 FONLARI VE USULSÜZLÜKLER
Avrupa Sayıştayı’nın raporunda, kovid-19 ekonomik kurtarma fonlarından yapılan harcamalarda da ciddi sorunlar tespit edildi. AB’nin salgın sürecinde ekonomik toparlanma amacıyla üye ülkelere sunduğu toplam 48 milyar euroluk fonların bir bölümünde usulsüzlüklerin olduğu açıklandı. Ödemeler sırasında bazı zafiyetler ve kontrol mekanizmalarındaki eksiklikler nedeniyle fonların tam anlamıyla amacına uygun kullanılmadığı belirlendi.
AB BÜTÇESİ ÜZERİNDEKİ BASKILAR ARTIYOR
AB bütçesi üzerindeki finansal baskıların arttığı da raporda vurgulandı. 2022 yılında 452,8 milyar euro olan AB’nin ödenmemiş yükümlülükleri, 2023 sonu itibarıyla 543 milyar euroya ulaşarak rekor bir seviyeye çıktı. Ayrıca, AB’nin toplam borcu da geçen yıl 458,5 milyar euroya yükseldi. Bu durum, AB’nin mali sorumluluklarının arttığını ve uzun vadede bütçe dengesizliklerinin daha ciddi sorunlar yaratabileceğini gösteriyor.
Yüksek enflasyonun, AB bütçesi üzerinde olumsuz bir etki yarattığı da raporda yer aldı. Enflasyon nedeniyle birlik bütçesinin 2025 yılı sonuna kadar satın alma gücünde yüzde 13’lük bir kayıp yaşanacağı tahmin ediliyor. Artan enflasyonun AB harcamalarını daha da zorlaştırdığı, özellikle sosyal harcamalar ve enerji yardımları gibi kalemlerin bütçeye ek yük bindirdiği ifade edildi.
UKRAYNA’YA SAĞLANAN YARDIMLAR VE RİSKLER
AB'nin Ukrayna’ya sağladığı mali yardımların geri ödemelerindeki riskler de AB bütçesi üzerindeki baskıyı artıran unsurlardan biri olarak öne çıkıyor. Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte AB, Ukrayna’ya mali yardım miktarını 2023 yılında iki kattan fazla artırarak 33,7 milyar euroya çıkardı. Bu yardımlar, Ukrayna’nın savunma ve ekonomik altyapısına katkıda bulunmayı amaçlıyor. Ancak raporda, bu yardımların geri ödemelerinin ne kadar sağlıklı olacağına dair ciddi soru işaretleri bulunuyor.
Avrupa Sayıştayı, AB bütçesinin ve harcamalarının daha sıkı kontrol edilmesi gerektiğini vurgularken, özellikle kovid-19 fonları ve Ukrayna’ya yapılan yardımların mali şeffaflık açısından daha dikkatli denetlenmesi gerektiğine dikkat çekti.
