ABD, Doğu Akdeniz’de Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Türkiye’yi dışlayarak planladığı boru hattı projesine ‘hayır’ diyerek karşı çıktı. Washington yönetimi, projenin ekonomik açıdan hayata geçirilebilmesinden tereddütleri bulunduğunu ve desteklemeyi düşünmediğini bildirdi. Yunan medyası gelişmeyi “ABD, EastMed’e mayın yerleştirdi” başlığıyla duyurdu.
Türkiye’nin Libya ile imzaladığı Deniz Yetki Alanları Mutabakatı’nın ardından Yunanistan’ın başkenti Atina’da Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Yunanistan ve İsrail arasında Eastmed (Doğu Akdeniz doğal gaz boru hattı) projesinin inşası için anlaşma imzalanmıştı.
Hürriyet’ten Ömer Bilge’nin haberine göre, ABD geçtiğimiz günlerde diplomatik kanallardan Yunanistan’a “Planlanmakta olan ‘East Med’ projesinin, ekonomik açıdan hayata geçirilebilmesinden tereddütleri bulunduğunu ve bu projeyi desteklemeyi düşünmediğini” bildirdi. Aynı görüş, İsrail ve Kıbrıs Rum Yönetimi’ne de iletildi. Kathimerini gazetesi bu gelişmeyi “ABD, EastMed’e mayın yerleştirdi” diye verdi. Gazete, ABD’nin yeşil (yenilenebilir) proje olmaması ve yüksek maliyetinin yanı sıra ‘East Med’i siyasi açıdan da yararlı bulmadığını yazdı. Buna karşı, Mısır ve Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs Rum Kesimi arasındaki elektrik bağlantıları projelerine sıcak baktığını da kaydetti.
Maliyetinin 7 milyar euroyu aşması hesaplanan, yaklaşık 2 bin km uzunluğundaki boru hattı inşası ile ilgili anlaşma, Ocak 2020’de imzalanmıştı. Geçen 2 yılda projeye finansör bulunamadı. AB, proje ile ilgilenmekle birlikte, finanse etmek için bugüne kadar herhangi bir karar vermedi.
Projenin nihai güzergâhı da henüz belirsiz. Doğu Akdeniz’i kendi aralarında paylaşmak amacıyla İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs Rum yönetiminin şaşaalı imza törenleriyle ilan ettiği boru hattına, 7-10 milyar Dolar arasındaki maliyeti üstlenecek yatırımcı çıkmadı. Trump dönemi ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun tam destek verdiği, hatta aralarına Mısır başta olmak üzere Arap ülkelerini de katarak petrol birliği örgütü OPEC benzeri bir Doğu Akdeniz Gaz Forumu da kurduğu projeyi ilk terk eden ABD oldu.
