Dış ticaretteki daralma Ocak-Haziran 2019 döneminde 28 milyar dolar seviyesine indi. Durgunluk ithalat rakamlarına yansıdı. Frene basmaya devam eden şirketler haziran ayında 15.8 milyar dolarlık ithalat yaptı. Böylece ithalatın hacmi 22.81 küçüldü. İhracat ise yüzde 14.8 azalarak ve 11.5 milyar dolara geriledi.
Türk ekonomisi zorlu bir virajdan geçerken, ihracat ve ithalat tarafında da rakamlar çok iyi değil. Haziran 2019’da ihracat yüzde 14.86 ithalat ise yüzde 22,81 azaldı. Bu dönemde ihracatın daralması hafiflerken, ithalatta da sert bir küçülme oldu. Oranlara bakılırsa, dışardan almayı minimuma indirdiğimiz görülüyor. İhracatta da elimizdeki ürünleri sattığımız rakamlarla ortada. Ticaret Bakanlığı resmi olmayan dış ticaret verilerine göre, Haziran ayında Özel Ticaret Sistemi (ÖTS) dahilinde, ihracat yüzde 14.21 azalarak 11 milyar 89 milyon dolar oldu. İthalat yüzde 22.68 düşüşle 14 milyar 265 milyon dolara geriledi. GTS’ye göre ise ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14.86 azalarak 11 milyar 597 milyon dolara, ithalat yüzde 22.81 azalışla 15 milyar 86 milyon dolara düştü. Dış ticaret hacmi bu dönemde ÖTS’ye göre yüzde 19.19 azaldı ve 25 milyar 354 milyon dolar olarak kayıtlara geçti. GTS’ye göre ise yüzde 19.55 düşüşle 26 milyar 683 milyon dolar olarak belirlendi. Söz konusu dönemde dış ticaret açığı, ÖTS’ye göre yüzde 42.50 düşüşle 3 milyar 177 milyon dolar olarak gerçekleşti. GTS’ye göre ise yüzde 41.1 azalışla 3 milyar 489 milyon dolar seviyesine indi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da Haziran 2018’de yüzde 70,1 iken bu yılın aynı ayında ÖTS’ye göre yüzde 77.7’ye çıktı, GTS’ye göre ise bu oran yüzde 69,7 iken yüzde 76,9 olarak kayıtlara geçti.
ÖTS’ye göre, haziranda en fazla ihracat ‘ham madde (ara mallar)’ grubunda gerçekleştirildi. Bu kapsamda 5 milyar 222 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Bu grubu sırasıyla 4 milyar 339 milyon dolarla ‘tüketim malları’ ve 1 milyar 393 milyon dolarla ‘yatırım (sermaye malları)’ izledi. GTS’ye göre de ‘ham madde (ara mallar)’ grubunda 5 milyar 545 milyon dolar, ‘tüketim malları’ grubunda 4 milyar 510 milyon dolar, ‘yatırım (sermaye malları)’ grubunda 1 milyar 465 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. ÖTS’ye göre, haziranda en fazla ihracat yapılan fasıl ‘motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler, diğer kara taşıtları’ grubunda gerçekleştirildi. Bu kapsamda 1 milyar 925 milyon dolarlık ihracat yapıldı. Bu grubu sırasıyla 1 milyar 38 milyon dolarla ‘kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler’ ve 661 milyon dolarla ‘demir ve çelik’ izledi.
ELEKTRİK İTHALATI DA AZALDI
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de geçen ay günlük bazda en yüksek elektrik tüketimi 924 milyon 250 bin kilovatsaatle 27 Haziran’da, en düşük tüketim ise 529 milyon 732 bin kilovatsaatle Ramazan Bayramı’nın ilk günü olan 4 Haziran’da gerçekleşti. Haziranda elektrik tüketimi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 artarak 23 milyar 30 milyon 757 bin kilovatsaate yükselirken, elektrik üretimi yüzde 0,1 düşüşle 23 milyar 31 milyon 852 bin kilovatsaat oldu. Elektrik üretiminin yüzde 9,34’ü doğalgaz santrallerinden, yüzde 18,67’si ithal kömür ve yüzde 18’i yerli kömür santrallerinden karşılandı. Üretimde hidroelektrik santrallerinin payı yüzde 33’ü bulurken, rüzgar enerjisinin payı yüzde 15,64 oldu. Kalan yüzde 5,35’lik kısım ise jeotermal, güneş, fuel-oil ve biyokütle kaynaklarından sağlandı. Türkiye’nin elektrik ithalatı haziranda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 32,2 azalarak, 154 milyon 744 bin kilovatsaate geriledi. Haziranda elektrik ihracatı ise yüzde 46,3 azalarak 155 milyon 839 bin kilovatsaate düştü.
DESTEKLE YÜZDE 45 DARALDI, 6 AYLIK DESTEKSİZ VİRAJ BAŞLIYOR
Otomobil satışlarında kan kaybı sürüyor. Pazar 2019’un ilk 6 aylık döneminde yüzde 44,77 daralarak 195 bin 144 adede ulaştı. Geçen aylarda Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) sona ermesiyle birlikte kanayan yara iyice açılmış olacak. Otomobil satışları yine aynı dönemde geçen seneye göre yüzde 43,31 geriledi. Toplamda Ocak-Haziran 2019’da 156 bin 378 araba satışı gerçekleşti. Hafif ticari araç pazarındaki kayıp ise yüzde 50’ye ulaştı. Toplamda 38 bin 766 araç plakaya kavuştu. 2019 yılı Haziran ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı 42 bin 688 adet oldu. 51 bin 37 adet olan 2018 yılı Haziran ayı otomobil ve hafif ticari araç pazar toplamına göre satışlar yüzde 16,36 oranında azaldı. 2019 yılı Haziran ayında otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 12,62 azaldı ve 36 bin 24 adet oldu. 2019 yılı Haziran ayında hafif ticari araç pazarı 2018 yılının Haziran ayına göre yüzde 32,08 azaldı ve 6 bin 664 adet olarak gerçekleşti. Geçen sene 9 bin 812 adet satış yaşanmıştı.
İHRACAT ALMANYA’YA İTHALAT RUSYA’DAN
ÖTS’ye göre geçen ay en fazla ihracat, 1 milyar 75 milyon dolarla Almanya’ya yapıldı. Bu ülkeyi 684 milyon dolarla İngiltere ve 639 milyon dolarla Fransa izledi. En fazla ithalat ise 1 milyar 543 milyon dolarla Rusya’dan gerçekleştirildi. Bu ülkeyi 1 milyar 275 milyon dolarla Çin ve 1 milyar 193 milyon dolarla Almanya takip etti. GTS kayıtlarına göre de geçen ay en fazla ihracat, 1 milyar 152 milyon dolarla Almanya’ya yapıldı. Bu ülkeyi 711 milyon dolarla İngiltere ve 657 milyon dolarla Fransa izledi. En fazla ithalat ise 1 milyar 581 milyon dolarla Rusya’dan yapıldı. Bu ülkeyi 1 milyar 351 milyon dolarla Çin ve 1 milyar 330 milyon dolarla Almanya izledi. Gümrük idareleri tarafından haziranda tahsil edilen vergiler, 11 milyar 302 milyon lira oldu.
