Türkiye-Rusya ve İran Dışişleri Bakanlarının Moskova’daki Suriye zirvesinden Suriye’nin üniter yapısının korunması, siyasi çözüm kararı çıktı. 8 maddelik deklerasyonda 3 ülkenin bu sürecin ‘garantörü’ olması konusunda da uzlaşıldı.
Suriye’de sişasi çözüm için Moskova’da Türkiye-Rusya ve İran dışişleri bakanlarının yapığı toplantının ardından ilân edilen deklarasyon, “siyasi müzakereler” için bir yol haritasını içeriyor. 8 maddelik deklerasyonun en dikkat çekici noktası üç ülke de Suriye’nin “çok dinli, çok etnik gruplu, mezhepçi olmayan, demokratik ve seküler” karakterini korunmasına yönelik atıf.
Deklerasyonda bir diğen önemli bşalık da üç ülkenin bu çözüm sürecinde kendi etki alanları çerçevesinde ‘garantör’ olmasıydı. ‘Suriye’nin bütünlüğü’ konusunda uzlaşının olduğu vurgulanan deklerasyonda rejöim değişikliği de hedeflenmiyor. İşte 8 maddelik deklerasyonun başlıkları:
1) ÜNİTER SURİYE: İran, Rusya ve Türkiye, çok sayıda etnik yapı barındıran, çok dinli, mezhepçi olmayan, demokratik ve seküler bir devlet olarak Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne saygılarını bir kez daha ifade ederler.
2) ASKERİ ÇÖZÜM OLMAZ: İran, Rusya ve Türkiye, Suriye ihtilafının askeri çözümünün olmadığına emindir. BMGK’nın 2254 No’lu kararı ili uyumlu bir şekilde krizin çözümüne yönelik temel rolünü kabul ederler. Uluslararası toplumun tüm üyelerini, bu belgelerin içerdiği anlaşmaların uygulanmasının önündeki engellerin kaldırılması için iyi niyetle işbirliğine çağırır.
3) TAHLİYELERE DEVAM: İran, Rusya ve Türkiye Doğu Halep’teki sivillerin gönüllü tahliyesini ve silahlı muhalefetin örgütlü ayrılışına izin verilmesini memnuniyetle karşılar. Bakanlar ayrıca Fua, Kefraya, Zebadani ve Madaya’daki sivillerin kısmi tahliyesini de memnuniyetle karşılar. [Ülkeler] sürecin müdahale edilmeden, kesin ve güvenli bir şekilde tamamlanmasını garanti altına almayı kabul eder. Bakanlar, Uluslararası Kızılhaç ve Dünya Sağlık Örgütü’ne tahliye koşullarına yardımları nedeniyle şükranlarını iletir.
4) ÜLKE ÇAPINDA ATEŞKES: Bakanlar, ülke çapında ateşkesin, insani yardımın engellenmemesinin ve sivillerin dolaşımının önemi konusunda hemfikirdir.
5) 3 ÜLKE GARANTÖR: İran, Rusya ve Türkiye Suriye Hükümeti ile muhalefet arasındaki muhtemel anlaşmanın müzakerelerinde garantör olmaya ve kolaylaştırmaya hazır olduklarını ifade ederler.
6) YENİDEN MÜZAKERE DÖNEMİ: [Bakanlar] BMGK 2254 No’lu karar doğrultusunda Suriye’de siyasi sürecin yeniden başlaması için gerekli momentumu yaratmak için bu Anlaşma’nın yararlı olduğuna inanırlar.
7) ASTANA ZİRVESİ: Bakanlar, Kazakistan Devlet Başkanı’nın, konuyla ilgili toplantıların Astana’nın ev sahipliğinde yapılmasına ilişkin nazik önerisini not ederler.
8) IŞİD VE NUSRA İLE MÜCADELE: İran, Rusya ve Türkiye, IŞİD ve El Nusra’ya karşı birleşik mücadele ve silahlı muhalif grupları onlardan ayırma kararlılıklarını tekrar ederler. -İSTANBUL
