Brezilya’nın yolsuzluktan suçlu bulunan eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın mal varlıklarının yanı sıra 2,8 milyon dolar tutarındaki emeklilik fonlarının da dondurulduğu bildirildi. İşçi ve yoksul kesimin desteklediği Lula, iflasları ile meşhur Brezilya ekonomisine sınıf atlattı.
Federal Yüksek Mahkeme, Brezilya’nın yolsuzluktan suçlu bulunan eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın mal varlıklarının yanı sıra emeklilik fonlarının da dondurulduğu bildirildi. Yolsuzluktan 9 yıl 6 ay hapse mahkum edilen ve mal varlığı dondurulan Lula’nın ülkenin en büyük bireysel emeklilik şirketlerinden Brasilprev’de biri bireysel diğeri şirket hesabındaki 9 milyon Brezilya reali (yaklaşık 2,8 milyon dolar) değerindeki emeklilik yatırım fonlarını da dondurma kararı aldı.
Brasilprev, mahkemeye Lula’nın verdiği dersler ve katıldığı etkinlikleri düzenleyen LILS şirketine ait hesapta 2,2 milyon dolar, bireysel hesabında da 600 bin dolar değerinde emeklilik yatırım fonu olduğu bilgisini vermişti. Lula’nın avukatları, gizlice alınan kararı basından öğrendiklerine işaret ederek bunun hukuka aykırı olduğunu savundu. Ülkede 2003- 2011 yıllarında devlet başkanlığı görevini yürüten Lula hakkında, para aklamak için ülkenin önde gelen inşaat şirketlerinden OAS’nin inşa ettiği apartmandan gizlice bir daire satın almak suçlamasıyla geçtiğimiz yılın mart ayının ilk yarısında dava açılmıştı.
Polisin evine baskın düzenlediği Lula ve iki oğlu önce gözaltına alınmış, eski Devlet Başkanı sorgulanmak üzere Congonhas Havalimanı’ndaki federal polis merkezine götürülmüştü. Brezilya Devlet Başkanı Dilma Rousseff’in 2003-2010 arasında Petrobras’ın başkanlığını yaptığı sırada şirkette 800 milyon dolarlık yolsuzluk yapıldığı, ihalelere fesat karıştırıldığı, yetkililerin rüşvet aldığı iddia ediliyor. Devlet petrol şirketi Petrobas ve bir inşaat şirketinden haksız kazanç sağlamakla suçlanan Silva, 12 Temmuz’da 9 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmış ve 19 yıl boyunca kamu görevinden men edilmişti.
Lula’dan sonra Brezilya’da Devlet Başkanlığı görevini üstlenen Dilma Roussef de 31 Ağustos 2016’da mali yasaları çiğnediği gerekçesiyle görevden alındı. Senatörlerden 61’i Rousseff’in azli yönünde oy kullanırken, 20’si görevde kalması yönünde oy verdi. Azil için senatörlerin üçte ikisinin oyu gerekiyordu. Rousseff’in görevden alınmasıyla, Brezilya’da 13 yıldır süren İşçi Partisi iktidarı da son bulmuş oldu. Rousseff’in resmi görev süresinin bitiş tarihi olan 1 Ocak 2019’a kadar devlet başkanlığına Michel Temer vekalet etmeye başladı. Fakat bu defa da Temer’in adı “Araba Yıkama” operasyonunda yer aldı. Ülkenin önde gelen gazetelerinden O Globo, Temer’in siyasetçi Eduardo Cunha’ya rüşvet ödenmesinin gerçekleşmesine izin veren bir ses kaydının olduğunu öne sürdü. Brezilya’da kabinenin üçte biri hakkında yolsuzluk ve rüşvet soruşturması yürütülüyor. Temer, Brezilya’nın görevden alınan devlet başkanı Dilma Rousseff’in yardımcısı ve sağ koluyken görevden alınmasında kilit bir rol oynamıştı.
SIKINTILI EKONOMİYİ AYAĞA KALDIRDI
Latin Amerika’nın en büyük ülkesi Brezilya’da dördüncü denemesinde Brezilya İşçi Partisi(PT) lideri Lula önemli bir oy farkıyla 2003 yılında başkan seçildi. İşçi ve yoksul kesimin büyük desteğini alan Lula, Brezilya’da kurtarıcı gözüyle bakılıyordu. Görev yaptığı sürede yaklaşık 20 milyon Brezilyalıyı yoksulluk sınırı altında yaşamaktan kurtaran, 29 milyon kişinin orta sınıfa geçmesini sağlayan Lula, 8 yıllık iktidarı döneminde Brezilya’nın tarihten gelen sınıflar arasındaki eşitsizliğini dengelemek için milyarlarca doları sosyal programlarda kullandı. Brezilya’yı sürekli ekonomik krizle boğuşan bir ülke imajından uzaklaştırdı. Brezilya’nın enerji şirketi Petrobras 2008 yılında dünyanın en büyük üçüncü petrol yatağını bulduğunu açıkladığında Devlet Başkanı Lula’nın tepkisi “Tanrı Brezilyalı olmalı” demişti. Petrobras Rio de Janeiro eyaletinde 33 milyar varillik bir rezerv bulmuştu. Karadeniz’de TPAO ile birlikte petrol arayan Petrobras şirketi 2011’de tarihin en büyük halka arzını gerçekleştirdi. 70 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen halka arza iki kat talep geldi.
SİYASETİN ETKİN İSİMLERİNDEN
Lula sadece iç politikada başarılı olmadı. Bir dünya lideri olmanın yolunda uluslararası sorunlara da el attı. Ülkesinin Güney Amerika’da lider olduğunu göstermek için işe Kolombiya ile Venezuella’yı barıştırma çabasıyla başladı. Savaşın eşiğine gelen iki ülkeyi ikna ederek, Güney Amerika’da büyük bir krizin önüne geçti. Sekiz yıllık iktidarı döneminde ABD eski başkanlarından Bush ve Obama ile her fırsatta görüşen Lula, Türkiye ile birlikte İran’ın atom programına da el attı. Nükleer programı nedeniyle Batı’nın başını ağrıtan İran’ı Lula’nın Brezilya’sı ile Türkiye masaya oturttu. Üç ülke arasında yapılan Tahran anlaşmasına göre, İran yüzde 3,5 oranında zenginleştirmiş olduğu uranyumu Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun gözetiminde Türkiye’ye emanet olarak verecek ve karşılığında ise Batılılar yeterince zenginleştirilmiş olan nükleer yakıt verecekti. Başta ABD olmak üzere Batılı ülkeler Tahran anlaşmasını tanımayarak Birleşmiş Milletler’de İran’a ekonomik yaptırım uygulanması kararını çıkarttı. Türkiye ve Brezilya BM’de de İran’a yaptırıma karşı çıktı.
AYAKKABI BOYACILIĞINDAN BAŞKANLIĞA
Ülkesini ekonomik krizlerden çıkararak, ABD’ye kafa tutan konuma getiren Luiz Inacio Lula da Silva, 27 Ekim 1945 yılında Brezilya’nın kuzeydoğusundaki Caetes’de fakir bir ailenin 8’inci çocuğu olarak dünyaya geldi. Aile Sao Paulo’ya taşındı. Lula çocukluğunda alkolik babasının şiddetiyle sürekli karşı karşıya kaldı. Henüz küçük yaşta sokakta meyve sattı, ayakkabı boyadı. Okuma yazmayı 10 yaşına geldiğinde ancak öğrenebildi. Teknik lisede tornacı olarak eğitim aldıktan sonra Sao Paulo’da bir otomobil fabrikasında işe başladı. 1960 yılında fabrikada çalışırken geçirdiği kazada sol elinin serçe parmağını kaybetti. Bu kaza ve 1969 yılındı eşini sarılık hastalığından yitirmesi hayatında önemli dönüm noktaları oldu.
İŞÇİ VE YOKSULUN DESTEĞİNİ ARKASINA ALDI
Lula politikaya ilgi duymuyordu ancak eşinin ölümüyle birlikte işçi sendikalarında daha aktif görev almaya başladı.1975 yılında 100 bin üyesi olan Metal Sendikası başkanlığına seçildi. Onun sayesinde Brezilya’da sendika kavramı değişti. Daha önce işçi sendikaları hükümetlerin politikalarını rahat uygulamasına aracılık eden sarı sendikalar olarak görev yaparken, Lula ile birlikte işçi haklarını savunur duruma geldi. 1980 yılında Lula, sendikacıları, aydınları, Troçkistleri ve kilise çevresinde örgütlü kesimleri bir araya getirerek, ülke tarihinin ilk sosyalist partisi olan İşçi Partisi’ni kurdu. Luiz Inacio Lula da Silva, partisini kurduktan sonra sosyalist olmasına rağmen pragmatik politikalarıyla Brezilya’nın değişmesinde etkili olmaya başladı. 2002 yılında devlet başkanı seçilene kadar üç defa başkan adayı oldu ancak seçilemedi. 2002’de küçük bir sağ partiyi yanına çekerek devlet başkanı olmayı başardı. Lula’nın devlet başkanı seçilmesi, üst gelir grubunu rahatsız etti. Brezilya’nın kaosa sürükleneceği endişesi yaşandı ama Lula akılcı politikalarla ülkesini kaosa sürüklemek bir yana dünyanın en güçlü ekonomilerinden biri yaptı.
