Birinci Dünya Savaşı'nın cephe hattından dizeler

12/10/2020 16:43 KAYNAK: KARAR

VakıfBank Kültür Yayınları'ndan çıkan 'Savaş Şiirleri', savaşların yol açtığı acıları dizelerle anlatıyor. İngiliz şair ve asker Wilfred Owen'ın yazdığı şiirler, cephede yaşananların edebi kaydı niteliğinde okurla buluşuyor.

VakıfBank Kültür Yayınları’nın (VBKY) Türkçe’de ilk kez yayımladığı 'Savaş Şiirleri', İngiliz şair ve asker Wilfred Owen'ın Birinci Dünya Savaşı yıllarında cephe hattında kaleme aldığı şiirlerden oluşuyor. Türkçe çevirisi Tamer Gülbek'e ait kitapta savaşın tahribatı, fiziksel ve psikolojik izleri edebi bir dille dizelerde yer ediniyor.

CEPHEDE ÖLEN BİR ŞAİR

Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli seslerinden Wilfred Owen, 18 Mart 1893'te Oswestry’de dünya geldi. 1910’da Londra Üniversitesi’ne giden Owen, uzun yıllar boyunca İngilizce öğretmenliği yaptı. 1915’te İngiliz ordusuna kaydoldu, 1917’de Fransa topraklarındaki görevi sırasında yaşadığı ruhsal sıkıntılar nedeniyle İngiltere’ye döndü. Edinburgh’daki savaş hastanesinde tedavi görürken edebi idollerinden şair Siegfried Sassoon ile tanışan Owen’ın şiire bakışı ve üslubu şekillendi. İlerleyen süreçte görevine dönen Owen, 4 Kasım 1918’de ise Ors’daki Sambre-Oise kanalını geçmek için yapılan muharebede hayata gözlerini yumdu. Ölümünden sonra kendisine ün kazandıran 'Savaş Şiirleri', Owen’ın cephede tanık olduğu olayların ve hislerinin yansımasıdır.

AMACI ACIMA HİSSİNİ İFŞA ETMEK

Ölümünün ardından hakkında kaleme alınan eserler aracılığıyla geniş çevreler tarafından tanınıp okunan Owen, 20’nci yüzyıl İngiliz şiirinin en saygın isimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Kitapta Owen için "Eve gönderdiği mektuplarda da açıkça ifade ettiği gibi, bütün gayreti, emir-komutası altında olanlar adına, savaşın yarattığı acıma hissini ifşa etmekti. Onun kasvetli gerçekçiliği, enerjisi ve kızgınlığı, şefkati ve şiirdeki teknik becerisi birçok eserinde açıkça görülür. ‘Perdelerinin inişi olacak her yavaş günbatımı’ ve ‘O eski yalan: Dulce et decorum est…’ gibi bazı dizeleri ve deyişleri halen alıntılanmaya devam ediyor" sözlerine yer veriliyor.

ANNESİNE SON SÖZLERİ

Kitapta Owen’ın ölümünden bir ay önce annesine yazdığı şu satırlar aktarılıyor: "Sinirlerim gayet iyi durumda. Bu çocuklara yardımcı olmak için yeniden buradayım; öncelikle bir subay olarak onlara önderlik ederek, sonraysa onların dertlerini dile getirecek bir savunma vekili gözüyle onları izleyerek." Şairin mezar yazıtı da kendi sözlerinden oluşuyor: "Cesurdum ben ve gizem doluydum; Bilgelik de bendeydi, hüner de." Bir askerin öldürdüğü kişiyle karşılaşmasını ve geç de olsa artık dostu olan düşmanının ağzından bu gerçeği öğrenmesini konu edinen 'Tuhaf Karşılaşma' şiiri, Owen’ın şiirler arasında en özgün konuya sahip olanların başında geliyor.