Akdeniz diyeti nedir? Koronavirüse iyi gelir mi?

21/10/2020 13:34

Günlük hayatta zamanın hızlanmasına karşın hareketsiz kalan insanların sayısı artıyor. Zira son yıllarda 'obezite' sorunu baş göstermiş durumda. Akdeniz diyeti ile hem kilolardan kurtulabilir hem de koronavirüse karşı bağışıklık kazanabilirsiniz.

Sağlıklı bir şekilde kilo vermenize yardımcı olan Akdeniz diyetinin, beslenme alışkanlıklarını düzenlemesi dolayısıyla corona virüsü (covid-19) hastalığına karşı direnç sağladığı belirlendi. Koronavirüsün kanın akışkanlığını bozduğunu ve damar sistemine zarar verdiğini belirten İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yusuf Yıldırım, kış aylarının yaklaştığı bu günlerde bağışıklığın korunması için Akdeniz tipi diyeti önerdi.

AKDENİZ DİYETİ NEDİR?

İtalya ve Yunanistan'da 1960'lardan bu yana uygulanan bir beslenme çeşidi olan Akdeniz diyeti, 'med diyeti' olarak da bilinmektedir. 1993 yılında Harvard'ın Sağlık Örgütü tarafından incelenmiş ve birçok hastalığın tedavi sürecinde bir beslenme çeşidi olarak önerilmiştir. Oluşturulan 'Akdeniz Diyeti Piramidi'n tabanında sebzeler ve meyveler, zeytinyağı ve tahıllar, üzerinde balık ve deniz ürünleri, onun da üzerinde süt ürünleri, ardından tavuk eti ve son sırada ise kırmızı et yer alıyor.

Bu diyette, Akdeniz mutfağının en sevilen malzemeleri yer alıyor. Zeytinyağı, aromatik otlar, balık ve deniz ürünleri, bakliyatlar, ekmek ve zeytin bu diyette en fazla tüketeceğiniz şeylerin başında geliyor. Diğer diyetlerden farklı olarak kırmızı ya da beyaz et değil de balığın tüketimini ön plana çıkarıyor.

Akdeniz diyeti birçok rahatsızlığın önüne geçiyor, hızlı kilo kaybetmenize destek oluyor. Tüm bunların yanında yediklerinizden keyif alarak zayıflamanıza da yardımcı oluyor. Sıkıcı bir diyet değil. Bu diyeti uygulamaya başlamadan önce hayatınızdan mutlaka işlenmiş, rafine şekerli gıdaları, bol baharatlı yiyecekleri, gazlı içecekleri, beyaz ekmek gibi tahıllı olmayan karbonhidratları çıkarmanız gerekiyor. Bunlardan tüm diyet boyunca da uzak durmanız şart.

AKDENİZ DİYETİNDE NELER YENMELİ?

İyi kalitede zeytinyağı, zeytin, ekşi maya ekmek, zeytin, peynir, özellikle yeşil yapraklı sebze, düşük şekerli meyve, kuruyemiş, bakliyat ve en önemlisi de balık. Balık bu diyetin olmazsa olmazı. Sağlıklı yağların tüketimine dayanan bir beslenme çeşidi oluşuyla da diğer diyet ve beslenme çeşitlerinden ayrılıyor. Diğer diyetlere nazaran kümes hayvanlarının ve kırmızı etin eser miktarda tüketiliyor olması ve yumurta, yoğurt, peynir gibi ürünlerin kısmen daha az yeniyor olması da Akdeniz diyetini farklılaştıran ögelerden. Pek ara öğün yapılmıyor olması, ara öğünlerde de kuru yemiş, meyve ağırlıklı olması da cabası.

Akdeniz diyeti yapılırken sabahları kahvaltıda omlet, zeytin, ekmek gibi bir kahvaltı ya da yoğurt, yulaf ve meyve üçlüsünden oluşan bir kahvaltı tercih edebiliyorsunuz. Öğle yemeklerinde tam buğday unlu, çavdarlı ya da tahıllı ekmeğin içerisine yapılmış peynirli vs gibi sandviç ya da balıklı bir salata tüketebiliyorsunuz. Bunların dışında akşam yemeklerinizde yine bakliyat, balık, salata üçlüsünü tercih edebilirsiniz. Ara öğün yapmak istediğiniz durumlarda ise meyve ve kuru yemişlerden destek almanız mümkün. Bolca su içmeyi de ihmal etmeyin.

Ne yememeniz gerektiğine gelecek olursak; Akdeniz diyetinde işlenmiş etler (salam, sosis vb), yüksek şekerli meyveler ve tatlılar, tuzlu kuruyemişler, gazlı ve şekerli içecekler (özellikle meyve suları), şekerli ve yağlı hamur işleri yenmiyor. Bunların dışında az miktarda kırmızı et, yumurta, tavuk gibi besinlerin tüketilmesi öneriliyor. Beyaz ekmek gibi tahıl değeri düşük yiyecekleri de bu diyet hayatımızdan çıkarıyor.

AKDENİZ DİYETİNİN KORONAVİRÜSE KARŞI İYİ GELİR Mİ?

Yapılan son çalışmalara dikkat çeken İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yusuf Yıldırım, "Koronavirüs enfeksiyonu aslında kanın akışkanlığını bozan bir damar hastalığı. Kanın gittiği her yeri etkiliyor. Zatürre bunun önemli ölümcül komplikasyonlarından bir tanesi. Koronavirüs bir damar hastalığı diyebiliriz. Yani kan hücrelerini ve kanın pıhtılaşmasını etkiliyor. Akdeniz tipi diyet de kanın akışkanlığı ve damar hastalıkları üzerine konuştuğumuz bir beslenme tipi olduğundan kalp damar hastalıklarında oluşan damar problemlerinin çözülmesinde ve koronavirüs enfeksiyonunda kanın akışkanlığının düzenlenmesinde fazlasıyla yararlandığımız beslenme biçimi diye konuştu.

"KALP VE DAMAR HASTALIKLARI ÖLÜMLERİN İLK NEDENLERİ ARASINDA"

Günümüz insanının en ciddi problemlerinin başında dolaşım bozukluğunun geldiğini anlatan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yusuf Yıldırım, "Bu nedenle kalp ve damar hastalıkları ölümlerin ilk nedenleri arasında yer alıyor. Bu peyderpey oluşan dolaşım bozukluklarının son raddeye gelmesi ve ölümcül sonuçlara yol açmasıyla ilerleyen bir durum. Burada aslında bizim beslenme biçimimiz kanın akışkanlığı ve dolaşımını çok etkiliyor. Paketli gıdalardan aldığımız trans yağlar, aşırı şeker yükü, tatlı içeceklerden aldığımız glikoz, fruktoz şurupları. Özellikle kırmızı etten aldığımız kolesterol içeriği çok yüksek yağlar. Bunların tümünün bozduğu mekanizma kanın akışkanlığı. Kanın akışkanlığı bozulduğunda vücudun iletim sistemi bozuluyor. Bununla birlikte bağışıklık yavaşlıyor. Çünkü vücut olanlardan an be an haberdar olup kana etkili molekülleri hızlıca gönderemiyor. Bağışıklık sisteminin temel elemanları düzenli çalışamıyor. Biz vücudumuzdaki kan dolaşımını ne kadar sağlıklı seviyeye getirirsek bağışıklığımız da o kadar yerinde ve dengeli olacak" uyarısında bulundu.

"SEBZE VE BALIK BAŞLICA BESİN KAYNAĞI"

Akdeniz tipi beslenmenin başlıca besin kaynağının zeytinyağı olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Yusuf Yıldırım, "Bununla birlikte sebzeler ve balık tüketimi diyette çok önemli yer tutar. Aksine bu diyette meyveler çok fazla yer almaz. Sebzeler, balık ve zeytinyağı üzerine kurulu bir beslenme biçimidir. Akdeniz tipi diyette kavrulmuş salça ve yağlar, ısıl işleme uğramış gıdalardan kaçınılır. Daha çok gıdalar olduğu gibi doğal halleriyle tüketilip minimum kimyasal maddeyle temas ettirilip özüne uygun şekilde servis edilmesi esasına dayanır" ifadelerini kullandı.

"KIŞ SEBZELERİ BU DİYET İÇİN ÇOK UYGUN"

Bu diyette sınırlı kırmızı et tüketimini önerdiklerini ifade eden Uzm. Dr. Yusuf Yıldırım, "Haftada 2 günü geçmemeli. Bu et de az yağlı olmalı. Beyaz et ve balık tüketimi ise serbest. Doğal tavuk eti bulabilirseniz onu da mutlaka tüketmelisiniz. Şu an en güveniliri balık eti. Kış sebzeleri Akdeniz Diyeti için çok uygun. Karnabahar, brokoli, Brüksel lahanası, pırasa, ıspanak, kereviz. Bunların hepsi kök sebzeler adı verilen kategoride yer alıyor. İçeriğindeki besin miktarları yüksek. Kan dolaşımını olumlu anlamda destekleyen, kalbe yük oluşturmayan ürünlerin bol miktarda tüketilmesini öneriyorum. Bunların aksine muz, üzüm, tatlı mandalina, elma, armut gibi meyvelere diyetlerinde yer vermesinler" tavsiyesinde bulundu.

"ÖZELLİKLE BU KİŞİLER DİKKAT ETMELİ"

Damar hastalığı olan kişilere uyarılarda bulunan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Yusuf Yıldırım, şöyle devam etti:

"Öncelikle bilinen damar hastalığı olan kişilerin dikkatli olması gerekiyor. Kalp hastalığı olanlar, kalpte stendi olanlar, kalp damarları tıkanık olanlar ya da tıkanıklık şüphesi olanlar, beyin damarlarıyla ilgili problem yaşayanlar, diyabeti olan kişiler, felç geçirmiş ve beyin pıhtısı atmış kişiler, akciğerde pıhtı atmış kişiler, bacak damarlarında pıhtı olanlar çok dikkatli olmalı. Sigara içen ve hareketsiz olanlar, kan yağları tablosu bozuk kişiler, insülin direnci olan ve ailede birinci dereceden akrabada diyabetik bulgular görülenler ve damar hastalığı olanların mutlaka dikkat etmesi gerekiyor."

AKDENİZ DİYETİ LİSTESİ

1. gün

Kahvaltı: 2 dilim kepekli ekmek (çavdar, ekşi mayalı ekmek de tüketebilirsiniz), 1 dilim tuzsuz beyaz peynir, 5-6 adet tuzsuz zeytin, 1 yemek kaşığı zeytinyağı, bolca salatalık, domates ve yeşillik.
Öğlen yemeği: Ton balıklı, zeytinyağlı yeşil salata + 1 dilim kepek ekmeği
Akşam yemeği: Zeytinyağlı sebze yemeği + yarım yağlı yoğurt + salata