Osmanlı’nın İstanbul’da inşa ettiği ilk fener olarak kabul edilen, 163 yıllık Ahırkapı Feneri'nin boyası sökülerek özgün konumuna kavuşturulacak.
İstanbul Boğazı’ndaki gemi geçişlerine yıllardır hizmet veren, tarihi Ahırkapı Fener Kulesi’nin restorasyonu ve güçlendirilmesi için ihale açıldı. Gövdesi sıva ve boyadan temizlenecek olan, tarihi taş fener kulesi depreme karşı da güçlendirilecek.
Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından açılan ihale 17 Aralık 2020 tarihinde yapılacak. Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylı projeler doğrultusunda yapılacak olan tarihi fener kulesinin restorasyon ve güçlendirme çalışmaları 410 günde tamamlanacak.
ÖZGÜN TAŞ KULE ORTAYA ÇIKACAK
Topkapı Sarayı’na ait ahırlardan adını alan Cankurtaran’daki Ahırkapı Fener Kulesi, restorasyonla birlikte yeni bir görünüme kavuşacak. İhale dosyasında yer alan bilgiye göre kule üzerindeki boya ve sıva tamamen kaldırılarak özgün taş görünümü ortaya çıkartılacak. Sıva ve boyanın temizlenmesiyle ilgili olarak dosyasında özetle şöyle denildi:
“Fener kulesinin yonu taşı beden duvarları mevcut durumda iç ve dış yüzeylerde macun çekilerek sıvanmış ve boyanmış haldedir. Özgün yapı sistemi ile uyumlu olmayan bu boya katmanının kaldırılması, yapısal ve dekoratif müdahalelerin anlaşılması amacıyla kesme taş yüzeyde boya raspası yapılacaktır. Kesme taş duvar yüzeylerde, tahribat yapılmadan ve zeminin bozulmaması kaydıyla alttaki zemine ulaşmak için itinalı şekilde kompresör ile sıcak su püskürtülerek temizlik yapılacaktır.
Akabinde garnet (bir çeşit kum) kullanılarak düşük basınçlı hassas mikro kumlama yapılarak temizlik tamamlanacaktır. Temizlik sonrasında yonu taşı yüzeyde varsa kalan macun tabakaları yüzeyden uzaklaştırılacaktır. Yonu taşı örgüde mevcut olan hasarlı, ayrılmış kısımlar çürütülerek idarenin direktifi doğrultusunda kaplama yapılacak yahut imitasyon harçla mataj yapılarak tamamlanacaktır. Fener balkon kotu altındaki iki sıra taş silmeli kornişte onarılmayacak kadar hasarlı kısımlar çürütülerek yeniden imal edilecektir. Aynı biçimde onarılmayacak durumda olan konsollar yapıdan uzaklaştırılacak, yeniden imal edilerek yerine montajı yapılacaktır. Yeni taş imalatlarında kullanılacak taş temin edilecektir.”
FENER KULESİNİN TARİHÇESİ
Deniz seviyesinden 36 metre, taban alanından ise 26 metre yüksekliğinde olan tarihi fener, örme taş bir kule üzerinde bulunuyor. Fener gemilere, Marmara Denizi'nden İstanbul Limanı’na girişinde ve İstanbul Boğazı'ndan geçişlerinde yüz yıllardır rota veriyor. III. Osman devrinde yapılan ve çeşitli yangınlar gören ahşap fenerin yerine, 1857’de Sultan Abdülmecid devrinde inşa edildi. III. Osman devrinde inşa edilen ahşap Ahırkapı Feneri, İstanbul’da Osmanlı döneminde inşa edilen ilk fenerdi. Fener, bölgede çıkan yangınlarda birkaç defa yandı.
Sultan Abdülmecit tarafından taştan yaptırıldı kulenin feneri Paris’ten getirtildi. Fener 16 mil görüş mesafesinde, beyaz ışıklı, hareketli (bir süre ışık verdikten sonra sönen), türde idi. Fenerde ışık kaynağı olarak önce fitilli gaz yağı lambası kullanılmış daha sonra LPG ile çalışan parlak ışıklı manşonlu (gömlekli) lambalara geçilmiş ve şu anda 1000 wattlık elektrik lambası kullanılıyor. Yapıldığında deniz kenarında olan Kule, 1958’de sahil yolunun yapımı ile denizden ayrıldı. Fener kulesi ve görevli binası ulusal miras olarak, Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürlüğü korumasında bulunuyor.
Alman ressam Michael Zeno Diemer’in, Ahırkapı Feneri ve dönemin deniz araçlarının yer aldığı İstanbul Boğazı’nın girişini gösteren güzel bir tablosu bulunuyor.
