AB ile müzakerelerde yeni fasıl bugün açıldı

AB ile yeni fasıl açılmasıyla ilgili kameralar önüne geçen AB Bakanı Volkan Bozkır ve Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek AB ile vizelerin kalkmasından hükümetin 2016 eylem planına kadar birçok konuda müjde verdi.

AB Bakanı Volkan Bozkır, "Önümüzdeki yılın Ekim ayında vizeler kalkacak ve vatandaşlarımızın Schengen bölgesine rahatça gidebilmesi sağlanacak" dedi ve ilgili faslın bugün açıldığını söyledi. 

İki yıl aradan sonra yeni fasıl açıldı

Böylece Türkiye'nin AB'ye üyelik müzakerelerinde iki yıl aradan sonra ilk kez bir fasıl açılmış oldu. Müzakerelerde son fasıl Kasım 2013'te, bölgesel politikalar ve yapısal araçların koordinasyonu faslı müzakereye açılmıştı. Türkiye, 2005 yılında başlayan katılım müzakereleri sürecinde, yaratılan siyasi engeller nedeniyle bugüne kadar müzakerelere konu 33 fasıldan 14'ünü açarken, sadece 1'ini kapatabilmişti.

2004'ten beri ilk

Volkan Bozkır, "2004'ten beri ilk kez bir Avrupa Birliği Zirvesi'ne katıldık. Yılda iki kez bu zirveler tekrarlanacak. Bundan sonra siyasi, gümrük alanlarda olsun çok üst düzey platformlar oluşturuluyor. Türkiye ile bize düşen vecibeleri karşılamak için çok önemli adımlar atıyoruz.  Bugün 17. faslı çok önemli bir toplantı ile açacağız" diye konuştu.

17 numaralı Ekonomik ve Parasal Politikalar aslı, üye devletlerin merkez bankalarının bağımsızlığı, kamu sektörünün merkez bankaları tarafından finansmanının yasaklanması ve kamu kesiminin finansal kurumlara imtiyazlı erişiminin önlenmesi konularını içeriyor. Böylece daha güçlü bir ekonomik yapı oluşturulması ve üye ülkeler arasında ekonomik koordinasyon sağlanması amaçlanıyor.

Müjde paketi Başbakanlık'ta

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ise hükümetin 2016 Eylem Planı kapsamında bir haftada hayata geçirmeyi planladığı; esnaf, çiftçi ve gençlere yönelik eylemleri içeren kararname taslaklarının Başbakanlığa sevk edildiğini açıkladı.

İki fasıla Rum engeli

Yeni fasılların açılmasının gündeme geldiği bu dönemde, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Dışişleri Bakanı Yannis Kasulidis, mevcut şartlarda 23. ve 24. fasılların açılmasına onay vermeyeceklerini açıklamıştı.

AB’nin 2011 yılında aldığı karar gereği, 23. ve 24. fasıllar, "öncelikli fasıl" statüsü kazanmış, aday ülkelerin katılım müzakerelerine bu iki bölümle başlanması kararlaştırılmıştı.

Bu iki faslın tarama süreçleri 2006 yılında tamamlanmasına rağmen, AB Komisyonu'nun sonuç raporlarını Ankara'ya iletebilmesi, Rum kesiminin vetosunu kaldırmasına bağlı.

10 yıllık süreçte son durum

Türkiye'nin AB katılım müzakereleri, 3 Ekim 2005'te başladı.

Bu süreçte 33 fasıldan 14'ü müzakerelere açılırken, sadece bilim ve araştırma faslı kapatılabildi. Açılmayan fasıllardan 17'si Kıbrıs Rum kesimi başta olmak üzere bazı AB üyelerinin siyasi engellemelerine hedef oldu.

Müzakereye açılan fasıllar şunlar:

"Sermayenin serbest dolaşımı (4. fasıl), şirketler hukuku (6. fasıl), fikri mülkiyet hukuku (7. fasıl), bilgi toplumu ve medya (10. fasıl), gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı (12. fasıl), vergilendirme (16. fasıl), istatistik (18. fasıl), işletme ve sanayi politikası (20. fasıl), trans-Avrupa ağları (21. fasıl), bilim ve araştırma (25. fasıl), çevre (27. fasıl), tüketicinin ve sağlığın korunması (28. fasıl) ve mali kontrol (32. fasıl)".

Bunun yanında, tarama süreci 2006'da sona ermiş olmasına rağmen bugüne kadar yargı ve temel haklar ile adalet, özgürlük ve güvenlik dahil 10 faslın sonuç raporları Ankara'ya iletilmedi. Tarama sonu raporlarının Türkiye'ye verilmemiş olması, bu fasıllarla ilgili açılış kriterlerinin de bildirilmediği anlamına geliyor.

AB üyelerinin tarama sonu raporlarını hala onaylamadıkları fasıllar şöyle:

- "İşçilerin serbest dolaşımı (2. fasıl), balıkçılık (13.fasıl), taşımacılık politikası (14. fasıl), enerji (15.fasıl), yargı ve temel haklar (23. fasıl), adalet, özgürlük ve güvenlik (24. fasıl), dış ilişkiler (30. fasıl), dış, güvenlik ve savunma politikası (31. fasıl), mali ve bütçesel hükümler (33. fasıl)".

Rum yönetimi ve Fransa'nın bloke ettiği fasıllar

Rum yönetimi, 8 Aralık 2009 tarihinde tek taraflı olarak 6 faslı bloke edeceğini açıkladı.

Rumların "ilişkilerin normalleşmesi" şartına bağladığı fasıllar arasında işçilerin serbest dolaşımı (2.fasıl), enerji (15. fasıl), yargı ve temel haklar (23.fasıl), adalet, özgürlük ve güvenlik (24. fasıl), eğitim ve kültür (26. fasıl) ve dış, güvenlik ve savunma politikası (31. fasıl) bulunuyor.

Fransa ise Nicolas Sarkozy'nin cumhurbaşkanlığı döneminde 5 faslın açılışını, "üyelikle doğrudan bağlantılı" olduğu gerekçesiyle veto etmiş, daha sonra bu rakamı 4'e indirmişti.

Fransa'nın tek taraflı olarak bloke ettiği fasıllar, tarım ve kırsal kalkınma (11. fasıl), ekonomik ve parasal politikalar (17. fasıl), mali ve bütçesel hükümler (33. fasıl) ve kurumlar (34. fasıl).

Mevcut durumda, siyasi engel konulmayan ve aday ülkelerin genellikle müzakere süreçlerinin son aşamasında açmayı tercih ettikleri 3 fasıl bulunuyor. Bunlar ise kamu alımları (5. fasıl), rekabet politikası (19.fasıl) ve sosyal politika ve istihdam (19. fasıl).

Ek Protokol nedeniyle dondurulan fasıllar

AB ile Türkiye, 2005'te Gümrük Birliği'nin yeni AB üyelerine genişletilmesi amacıyla "Ek Protokol" imzalamıştı.

Ancak, protokolde yeni üyelerden Güney Kıbrıs Rum yönetiminin isminin "Kıbrıs Cumhuriyeti" olarak zikredilmesi üzerine Türkiye, "Ek Protokol’ün imzalanmasının hiçbir şekilde Rum yönetimini tanıma anlamına gelmeyeceğini" vurgulayan bir deklarasyon yayımlamıştı.

AB de Türkiye'nin Ek Protokol’den kaynaklanan yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediği gerekçesiyle Aralık 2006’da, "Gümrük Birliği'yle doğrudan ilgili" sekiz faslın açılmasını dondurmuştu.

Ek Protokol nedeniyle askıya alınan fasıllar da şunlar:

- "Malların serbest dolaşımı (1. fasıl), iş kurma hakkı ve hizmet sunumu serbestisi (3. fasıl), mali hizmetler (9.fasıl), tarım ve kırsal kalkınma (11. fasıl), balıkçılık (13. fasıl), taşımacılık politikası (14. fasıl), gümrük birliği (29. fasıl) ve dış ilişkiler (30. fasıl)".

KARAR, AA