Bugün Avrupa Birliği (AB), Avrupa Merkez Bankası (ECB), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Yunanistan, Yunanistan’daki kriz ve ülkenin geleceği için tekrar masaya oturuyor. Yunanistan’ın kreditörleriyle anlaşmak için açıkladığı öneriler bu sefer kurumlarca “mantıklı” bulunurken, Atina ilk faturayı emeklilere keseceğinin de sinyalini vermiş oldu.
Yunanistan’ın ve AB’nin geleceği için bugün tarihi günlerden biri. Ülkede derinleşen kriz, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Uluslararası Para Fonu’na (IMF) olan borçlar ve süreç belirsizleştikçe bankalardan çıkarılan paralar nedeniyle bugün olağanüstü bir toplantı yapılmasına karar verildi. İlk toplantı yerel saatle 11.00’de başlarken, son toplantının ise, 19.00’da başlaması bekleniyor.
Yunanistan, AB, ECB ve IMF yetkililerinin katılacağı bu zirve öncesinde, Yunanistan Başbakanı Çipras, kreditörleriyle anlaşmak için önerilerini hazırladı ve bugünü bekleyemeden dün akşam önerilerini ilgili kuruluşların temsilcilerine teslim etti. Bundan önce anlaşmazlıkla sonuçlanan birçok görüşmedeki önerilerden farklı olarak, bu sefer, Le Monde’un haberine göre, Çipras’ın önerileri kurumlarca “mantıklı” bulundu ve üzerinde “görüşülebilir” olduğu yorumu yapıldı.
Emeklilik yaşı 67’ye çıkabilir
Yunanistan’da ve Brüksel’de Yunan vatandaşları, dün akşam, ülkenin mevcut durumu hakkında geri adım atılmasını istemediği ve korkularının olmadığına dair sloganlar atarken, Çipras’ın dün akşam saatlerinde uluslararası kurumlara sunduğu raporda, Yunanistan’ın uzlaşmaya çalıştığı ve bunun için ilk faturayı emeklilere keseceğinin sinyallerini vermiş oldu.
Dünya ülkelerinde, özellikle de AB’de uzun zamandır tartışılan emeklilik yaşının Yunanistan’daki uygulaması zaten tepki çekiyordu çünkü OECD ülkelerinde emeklilik yaşı ortalaması erkeklerde 64,5, kadınlarda 63 iken, Yunanistan’da erkekler için bu ortalama 61, kadınlarda ise 60 yaştı. Çipras, hem giderleri azaltmak hem de kreditörlerle anlaşmayı sağlamak için raporunda önce bu konuya yer verdi ve emeklilik yaşını 67’ye çıkarabileceğini kaydetti. Bu karar kesinleşirse, ülkedeki 2.65 milyon emekli ve emekliliği yaklaşan yüz binlerce kişi söz konusu durumdan etkilenecek.
KDV’nin yüzde 23 olması önerildi
Öte yandan, Atina vergi alanında da kreditörlere bir öneri getirdi. Çipras, dün akşamki raporunda, KDV’yi esas olarak yüzde 23, enerji ve temel gıdalarda yüzde 14 ve kitaplarda yüzde 6 olarak önerdi. Bununla birlikte, Yunanistan’ın kurtarma paketi önerisinde emekli maaşlarında GSYH’nin yüzde 1’i seviyesinde tasarruf öngörüldü.
Gün boyunca Brüksel’de devam edecek görüşmelerde, AB’nin önemli isimleri Yunanistan ile kreditörlerin anlaşmasına ilişkin çeşitli değerlendirmelerde bulundular. Yunanistan konsunda kesin bir karara varmak için hala haftasonuna kadar zamanın olduğunun altını çizen Almanya Başbakanı Angela Merkel, herhangi bir tavsiyede bulunulmazsa, bu akşamki zirvenin sadece bir tartışma forumu haline geleceğine dikkat çekti.
“İlerleme var ama sonuca ulaşılamadı”
Görüşmelerdeki durum hakkında görüşlerini açıklayan Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Yunanistan’ın iflas etmesini engelleyecek bir anlaşma için son birkaç günde bir ilerleme sağlandığını fakat sonuca ulaşamadıklarını dile getirdi.
Juncker ile görüşen Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ise, hem Yunan halkına hem de kreditörlere elektriğe uygulanan KDV’yi artırmayacakları mesajını verdi. Buna karşın, Çipras, Yunan ekonomisinde gerekli ve yapısal reformları gerçekleştirmek istediklerini vurguladı.
“Anlaşma ile Yunanistan tam üye olarak kalmalı”
Öte yandan, bugünkü zirve hakkında konuşan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, “Bu akşam mümkün olduğunca kısa zamanda çözüme ulaşmak için herşeyi yapacağız” dedi. Yunanistan ile yapılan görüşmelerde ilerleme olduğunu kaydeden Hollande, iyi bir anlaşmanın, gelecek aylardaki Yunanistan’ın mali ihtiyaçlarında öngörülebilirlik ve iyi bütçe çözümü sağlayacağını ifade etti. Bununla birlikte Hollande, “Anlaşma, Yunanistan’ın Euro Bölgesi’nin tam üyesi olarak kalmasını sağlamalı” diye konuştu.
“Bugün anlaşma olmayacak”
Alman Hükümetinin yetkililerinden biri, Yunanistan’ın son önerisinin bir anlaşmaya varma niyetini gösterdiğini ifade ederken, topun şimdi kreditörlerde olduğuna dikkat çekti. Buna karşın, Finlandiya Başbakanı Alexander Stubb, bugün anlaşma olacağına dair beklentisinin oldukça düşük olduğunu vurguladı. Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble de “Yunanistan’dan kayda değer bir değerlendirme almadık. Bizim gibi IMF de herhangi bir Yunan teklifi almadı. Kayda değer bir teklif olmadıkça, Yunanistan zirvesine ciddi bir şekilde hazırlanamayız” dedi.
AB Komiseri Pierre Moscovici de, Yunanistan’ın tekliflerinin ilerleme sunduğunu fakat hala üzerinde çalışılması gerektiğini kaydetti.
“Ya Avrupa ya uçurum”
Öte yandan, Capital Economics Baş Avrupa Ekonomisti Jonatham Loynes yayımladığı raporunda, görüşmelerde bir anlaşmaya varılabileceğini ancak bunun ülkenin sahip olduğu ağır borç yükü sebebiyle krizi kesin olarak sonlandırmayacağını belirtti. AA’nın haberine göre, piyasalarda anlaşma konusunda iyimser havanın arttığını dile getiren Loynes, "Bu sabah Yunanistan ve kreditörleri arasında Brüksel'deki toplantılarda sonunda bir anlaşma olabileceğine ilişkin artan bir iyimserlik var. Bu, Yunanistan'ın hafta sonu sunduğu, emeklilik kesintileri ve KDV artışı gibi önceki 'kırmızı çizgilerle' çakıştığı söylenen yeni önerilerden kaynaklanıyor" ifadelerini kullandı.
Berenberg Başekonomisti Holger Schieding ise, bugün Çipras için karar günü olduğunu ve Çipras’ın “Ya Avrupa ya uçurum” arasında seçim yapmak zorunda kalacağını kaydetti. AA’nın haberine göre, Schmieding sözlerine şu şekilde devam etti:
"Çipras, bugün ya kreditörlerinin sunacağı anlaşmayı kabul edebilir ya da gerçekçi olmayı reddedebilir ve ülkesindeki bankaların ve ekonominin çökmesine neden olabilecek bir 'kuyruk riskleri' tehlikesini göze alabilir. Bugün belirleyici toplantı muhtemelen ne Euro Bölgesi zirvesi ne de Euro Grubu Maliye Bakanları toplantısı olacak. En belirleyici toplantı, Çipras ve IMF, ECB ve Avrupa Komisyonu'nun liderlerine ek olarak Euro Grubu Başkanı Jeroen Dijsselbloem arasında olabilir.”
