Merkez Bankası yaklaşık 1 yıldır süren faiz indirimi serüvenine son verdi. Temmuz ayında yüzde 24 ile devralan TCMB Başkanı Murat Uysal, 11 PPK toplantısında faizi 8,25’e kadar indirdi. Son toplantıda ise kurul faizleri sabit tutma kararı aldı. Faiz indiriminin durmasındaki en büyük nedenin yüksek enflasyon olduğu vurgulanırken, ekonomistler kredi gelişmelerinin de dikkate alındığını paylaştı.
ALİ YILDIRIM-KARAR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yaklaşık 1 yıllık faiz indirimi sarmalına son verdi. TCMB Başkanı Murat Uysal’ın atanmasından sonra hızlı bir faiz indirimine süresine giren Merkez, bu sefer de faizi sabit bırakarak sürpriz yaptı. Merkez Bankası, dün gerçekleştirilen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının ardından yüzde 8,25 olan politika faizinde değişikliğe gitmediğini duyurdu. Piyasalarda Merkez Bankası’nın faizlerde 25-50 baz puan aralığında indirime gitmesi bekleniyordu. Faiz indiriminin durmasındaki en büyük nedenin enflasyon olduğunu açıklayan Merkez Bankası raporunda şu açıklama paylaşıldı: “Toplam talep koşullarının sınırlayıcı etkisine karşın, salgına bağlı birim maliyet artışlarının yansımalarıyla çekirdek enflasyon göstergelerinin eğilimlerinde bir miktar yükseliş gözlenmektedir. Uluslararası emtia fiyatları tüketici enflasyonunu sınırlamaya devam ederken, gıda enflasyonu dönemsel ve salgına bağlı etkiler nedeniyle artmıştır. Salgına bağlı tedbirlerle kısa vadede etkili olan arz yönlü unsurların, normalleşme sürecinin devamıyla kademeli olarak ortadan kalkacağı ve yılın ikinci yarısında talep yönlü dezenflasyonist etkilerin daha belirgin hale geleceği değerlendirilmektedir. Bu çerçevede Kurul, enflasyon görünümünü etkileyen tüm unsurları dikkate alarak, politika faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.”
Salgının etkisiyle zayıflayan küresel büyümeye değinen PPK raporu şöyle devam etti: “Zayıflama yılın ikinci çeyreğinde derinleşirken, ülkelerin attığı normalleşme adımlarına bağlı olarak kısmi bir toparlanma gözlenmektedir. İktisadi faaliyetteki yavaşlama Nisan ayında belirginleşirken, kademeli normalleşme adımlarıyla birlikte Mayıs ayından itibaren toparlanmanın başladığı görülmektedir. Salgın hastalığa bağlı gelişmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması açısından finansal piyasaların, kredi kanalının ve firmaların nakit akışının sağlıklı işleyişinin devamı büyük önem arz etmektedir. Son dönemde ihracat ve turizm gelirlerinde salgın hastalığa bağlı olarak düşüş gözlenmiştir. Ancak, normalleşmeyle birlikte mal ihracatında görülen toparlanma ve emtia fiyatlarının düşük seviyeleri önümüzdeki dönemde cari işlemler dengesini destekleyecektir.”
KREDİ GELİŞMELERİ DİKKATE ALINDI
Ekonomist Hayri Tüfekçioğlu “Küresel bol likidite dönemine rağmen swap hattı kurulamaması, sermayenin eksi faiz yerine Türkiye’yi yatırım için tercih etmemesi ve MSCI endeksi sorunlarının baskısı altında piyasa gereksinimlerini görmezden gelemeyen TCMB Politika Faizini yüzde 8,25 de sabit tuttu” ifadesini kullandı. Analist Orkun Gödek ise “Piyasa beklentilerinin çoğunluğu ve bizim şaşırmış olmamız ise daha önce bu yönde net bir yönlendirme yapılmamış olmasından kaynaklanıyor. Maalesef bu yönde bir işaret almadığımız için enflasyon seviyesine rağmen indirimlerin devam edeceğini düşünüyorduk. Toplam fonlamanın ortalaması yüzde 7,54 olduğundan politika faizinde yüzde 8,25’lik seviyede kalmanın maliyet artırıcı bir unsur olduğu söylenemez. Her ne kadar gıda fiyatları vurgusu öne çıkmış olsa da ben kredi gelişmelerinin de dikkate alındığı kanaatindeyim. Artık iki unsur gelecek dönem politika faizi eğilimini belirleyecek: 1- Talepte beklenen düşüş? 2- Kredi genişlemesinin ne ölçekte yansıyacağı?” dedi.
HEDEF İÇİN TEMKİNLİ DURUŞ GERÇEKLEŞTİ
Kurul, enflasyondaki düşüş sürecinin devamlılığının, ülke risk priminin gerilemesi, uzun vadeli faizlerin aşağı gelmesi ve ekonomideki toparlanmanın güç kazanması açısından büyük önem taşıdığını değerlendirdi. Enflasyondaki düşüşün hedeflenen patika ile uyumlu şekilde gerçekleşmesi için para politikasındaki temkinli duruşun sürdürülmesi gerektiği paylaşılırken şu noktanın da altı çizildi: “Bu çerçevede, parasal duruş ana eğilime dair göstergeler dikkate alınarak enflasyondaki düşüşün sürekliliğini sağlayacak şekilde belirlenecektir. Merkez Bankası fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir.”
HAREKET ALANI İYİCE DARALDI
Tera Yatırım analisti Enver Erkan “Merkez Bankası’nın dönemsel etkiler ve pandemi etkileriyle beraber artan enflasyonist endişeleri dikkate aldığı ve daha ihtiyatlı bir yaklaşım sergilediği görülmektedir. Gerçekleşmiş enflasyon seviyesine göre uzun süredir negatif reel faiz seviyesinde olmakla beraber, resmi beklenen enflasyon seviyelerine göre de Merkez Bankası’nın hareket alanı iyice daralmıştır” dedi. Ekonomist Sinan Erdil ise “Merkez Bankası politika faizini yüzde 8,25’te sabit tuttu. Çünkü enflasyondaki tırmanış tehlikeli ve dolar/TL kurunda her an yeni bir atak gelebilir” açıklamasını yaptı. İktisatçı Atilla Yeşilada da “TCMB faiz indirmedi, Hükümet’e tebriklerimi sunarım, demek ki yaklaşan cismin ebadı ve türünü görmüşler” dedi. Ekonomist Uğur Gürses şu değerlendirmeyi yaptı: “Gaza o kadar hızlı basmışız ki enflasyon fena geliyor, duralım’ kararı verildi.”
