AYM Genel Kurulu'nun Wikipedia’ya erişimin engellenmesine yönelik verdiği ifade özgürlüğünün ihlali kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Karar BTK'ya ulaşınca site erişime açılacak.
Anayasa mahkemesi'nin, Wikipedia'nın erişime kapatılmasını hak ihlali sayan kararının gerekçesi, Resmi Gazetede yayımlandı. Böylece Wikipedia'nın yeniden erişime açılması için süreç başladı.
Anayasa mahkemesi, oy çokluğu ve 6 üyenin karşı oy yazısıyla alınan kararı Ankara 1. Sulh ceza mahkemesine de gönderdi. Mahkemenin kararı bilgi teknolojileri ve iletişim kurumuna iletmesiyle birlikte Wikipedia erişime açılacak.
BİLGİ ALMA VE VERME ÖZGÜRLÜĞÜ...
AYM’nin ihlal kararının gerekçesinde ‘çevrim içi ansiklopedi’ olarak nitelendirilen ve her alanda önemli miktarda bilgi barındıran Wikipedia’nın her gün milyonlarca kişi tarafından ziyaret edildiğine dikkati çekildi.
Böyle bir platformun, bilginin herkes tarafından ulaşılabilir olmasına katkı sağladığının tartışmasız olduğu vurgulanarak, “Dolayısıyla bilgi alma ve verme özgürlüğüne halel gelmemesi için Wikipedia’da yer alan içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla yapılacak müdahalenin demokratik toplumda gerekli olduğu ilgili ve yeterli bir gerekçe ile ortaya konulmalıdır” denildi.
“ERİŞİMİN ENGELLENMESİ İSTİSNAİ BİR YOL”
AYM kararında, 5651 sayılı Kanuna göre internet ortamında yer alan yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesine karar verilmesinin ivedilikle müdahaleyi gerektirecek hâllerde işletilmesi gereken istisnai bir yol olduğu kaydedilerek, “Wikipedia’ya erişim bu istisnai yol işletilerek engellenmiş; ancak idari makamlarca ve derece mahkemelerince anılan söz konusu madde kapsamında yapılan müdahalelerde gözetilmesi gereken hususlar değerlendirilmemiştir. Erişimin engellenmesi kararına konu URL adreslerinde yer alan yayınların içeriği ile sınırlama sebebi arasındaki ilişki ortaya konulamadığı gibi gecikmesinde sakınca bulunan bir durumun varlığı da gösterilememiştir” tespitinde bulunuldu.
‘İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE ORANTISIZ BİR MÜDAHALE’
Kanunun izin verdiği müdahale sebeplerinin somut bağlantılar kurulmadan keyfiliğe yol açıldığı izlenimi oluşturacak şekilde geniş yorumlanmasının kişilerin hukuki durumlarını belirsizleştirdiği ve kuralı öngörülemez hâle getirdiğine dikkat çekildi. Kararda şöyle denildi:
*Bu durumun oluşturacağı caydırıcı etki de başvurucularla birlikte aynı özgürlüğü kullanmak isteyen geniş kitlelerin ifade özgürlüğü üzerinde yaygın ve ağır bir baskıya neden olur.
*Başvuru konusu olayda da erişimin engellenmesi kararının ardından bağımsız, gönüllü Wikipedia editörleri tarafından karara konu maddeler üzerinde kapsamlı değişiklikler yapılmış, maddeler daha tarafsız ve özenli bir üslupla yeniden kaleme alınmaya çalışılmış, güvenilirliği düşük bulunan ve doğrulanamayan bazı içerikler ve bu içeriklerin alıntılandığı kaynaklar çıkarılmıştır.
*Bu kapsamda Türkiye’nin radikal oluşumlara destek verdiğine ilişkin iddiaların önemli bir kısmı da silinmiştir.
*Wikipedia’ya erişimin Türkiye’den engellenmiş olması sadece içerik sağlayıcı konumunda olan başvurucunun bilgi ve fikirleri yayma hakkına müdahale oluşturmamış, aynı zamanda Türkiye’deki kullanıcıların bilgi ve fikirlere erişme hakkını da sınırlandırmıştır.
*Tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde başvuruya konu internet sitesine erişimin engellenmesi şeklindeki kısıtlamanın zorlayıcı bir nedene dayandığının ilgili ve yeterli bir gerekçe ile gösterilemediği sonucuna varılmıştır.
*Mevcut durumda erişimin engellenmesi tedbiri sürekli hâle gelmiştir.
*Bu şekilde süresiz hale gelen kısıtlamaların, internet sitesinin tamamına erişimin engellendiği de dikkate alındığında, ifade özgürlüğü üzerinde orantısız bir müdahale teşkil edeceği açıktır.
*İfade özgürlüğüne yapılan söz konusu müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
AYM’nin gerekçeli kararının Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na ulaşmasıyla sitenin erişime açılması bekleniyor.
AYM'NİN GEREKÇELİ KARARI İÇİN TIKLAYINIZ
WIKIPEDIA NEDEN ENGELLENDİ?
İnternet ansiklopedisi Wikipedia 29 Nisan 2017'de Türkiye'nin IŞİD'e yardım ettiğini ileri süren içerik nedeniyle engellendi. Wikipedia'nın engellenmesi kararının ardından Prof. Dr. Yaman Akdeniz ve Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliğine itirazda bulundu. İtiraz sonrası Wikipedia'nın neden engellendiği de ortaya çıktı. Akdeniz ve Altıparmak'ın başvurusu sonucunda Wikipedia'nın iki konu başlığı nedeniyle engellendiği ortaya çıktı. “Suriye İç Savaşı'na yabancı müdahalesi” (Foreign involvement in the Syrian Civil War) ve “Devlet destekli terörizm” (State-sponsored terrorism) içerikleri nedeniyle, Wikipedia'ya erişim engellendi.
