Virüsün zalimliği totalitarizmi tetikler mi?

Koronavirüs tehdidi yüzünden ülkeler sınırlarını kapatıyor, doğal olarak içeride güvenlik tedbirlerini arttırıyor, sokağa çıkma yasağı ilan ediyor ve salgına karşı olağanüstü bir mücadele yürütüyor.

Zaten rasyonalite açısından bakıldığında da başka bir seçenek görünmüyor.

Ancak esas tehlike, virüse karşı başlatılan izolasyonun zaten kırılgan bir zeminde seyreden ülkeler arasındaki ilişkilerin daha çok içine kapanmacı bir politik atmosfere sürüklenmesidir.

Şu an dünya genelinde farklı ülkeler arasındaki koordinasyon ve işbirliğinin en alt düzeyde seyrettiği dikkate alındığında, koronavirüs felaketi yüzünden duvarların yükselmesiyle birlikte uluslararası ilişkilerdeki güven bunalımının daha da derinleşmesi kaçınılmaz hale gelebilir.

Üstelik bugün, 2008 global ekonomik krizin kötü sonuçlar doğurmasına engel olan sorumlu liderler de yok artık. Özellikle Trump’ın başkan olmasıyla birlikte hem uluslararası ilişkiler, hem de demokratik sistem büyük ölçüde yara almış durumda.

Trump dünya için bir liderlik örneği gösteremediği gibi, Avrupa Birliği dahil bütün dünyadaki müttefikleriyle ilişkilerini dinamitlemeye devam ediyor. Oysa tam da şimdi, koronavirüs felaketine karşı bütün dünyanın ortak bir dayanışma ruhuna ihtiyaç bulunmaktadır. Eğer bu salgın herhangi bir ülkede yükselişe geçerse hepimizi tehdit eden küresel bir felakete dönüşebilir.

Uzun vadeli bakıldığında, bu olağanüstü halin toplumlar açısından nasıl sonuçlar üreteceğini kestirmek ne yazık ki mümkün değil. Zira salgın şartlarının zorunlu hale getirdiği “gözetim hali”nin, salgın geçtikten sonra da kalıcı bir denetim mekanizmasına dönüşme ihtimali bulunmaktadır. Demokratik değerlerin geleceği açısından bunun en ürkütücü tarafı, son yıllarda başta Trump olmak üzere bütün popülist liderler nezdinde adeta tehlikeli bir virüs gibi görülen “özgürlük düşüncesi”nin diğer makul demokratik ülkeler tarafından da gözetim altına alınma riskidir.

“Homo Deus” ve “Sapiens” gibi önemli kitapların yazarı İsrailli tarihçi Yuval Noah Harari geçtiğimiz günlerde CNN ile gerçekleştirdiği bir röportajda, koronavirüs ve gelecekte oluşturabileceği muhtemel risklerle ilgili önemli tespitlerde bulunuyor: “Şu anki salgındaki tehditlerden biri, gözetim konusundaki ekstrem ölçütlerin haklı gösterilebilecek olması. Özellikle de biyometrik gözetim kapsamında olanların. Ortadaki acil durum ve gelecek muhtemel vaka tehditlerini önlemek sebebiyle bu tarz bir gözetim anlayışı şart koşuluyor ve insanların biyometrik sinyalleri düzenli olarak gözetim altında tutuluyor. Bu acil durum hali sona erdiğinde, bu geniş kapsamlı gözetimlerden elde edilen veriler halihazırda depolanmış olacak ve bu da yakın zamanda ekstra totaliter rejimlerin ortaya çıkmalarına sebep olabilir.”

Elbette böyle bir tehlike var, ayrıca koronanın “öldüren cazibesi”yle karşılaşmamış olsaydık bile dünyanın her zaman totaliter bir belaya maruz kalma ihtimali hep vardı. Bu çerçeveden bakıldığında, koronavirüsün böyle bir tehlikeyi tetikleme ihtimalini de göz ardı etmemek gerekiyor.

Ancak her şeye rağmen, geçmişte dünyanın başına bela olan dinsel, faşist ya da komünist diktatörlerin kanlı tecrübelerine sahip insanlık hafızası yeniden totaliter rejimlere dönüşe asla izin vermeyecektir.

Evet kapitalizmin küresel ölçekte eşitsizlikler yarattığını biliyoruz. Dahası, burnu büyük liberal iktidar elitlerinin toplumların alt katlarındaki sessiz yığınlara duyarsızlaşması ve insanlığın utanç fotoğrafı haline dönüşen “ötekileştirici” politikalara bel bağlamaları yüzünden demokratik değerlerin kan kaybettiği de bir gerçek. Ama bütün bu karamsar tabloya rağmen, demokrasi hala özgürlükleri el üstünde tutan bir hukuk geleneğine sahip tek sistem. Dolayısıyla demokrasi otokratlara feda edilemeyecek kadar değerli ve de önemli...

YORUMLAR (32)
YORUM YAZ
İÇERİK VE ONAY KURALLARI: KARAR Gazetesi yorum sütunları ifade hürriyetinin kullanımı için vardır. Sayfalarımız, temel insan haklarına, hukuka, inanca ve farklı fikirlere saygı temelinde ve demokratik değerler çerçevesinde yazılan yorumlara açıktır. Yorumların içerik ve imla kalitesi gazete kadar okurların da sorumluluğundadır. Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır. Özensizce belirlenmiş kullanıcı adlarıyla gönderilen veya haber ve yazının bağlamının dışında yazılan yorumlar da içeriğine bakılmaksızın onaylanmamaktadır.
32 Yorum
  • metin p. / 27.03.2020 12:53

    fetö ve hdp eski günlerine bir dönebilse.sen içeriden çıkamazsın ocaktan.onların bu ülkeye yaptıgı ihanet ve zalimliği zerre kadar savunan onlar gibidir.ayette buyurulmuş:zalimlere meyil etmeyin.sonra ateş size de dokunur.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 23:52

    Yediğine içtiğine dikkat etmeyen virüsleri üretip üretip insanlığa salıyor kirin pasın, açlığın sefaletin içinde yaşayan, hiç bir önlem almayan cehalet de insanlığın geri kalanına yayıyor. Kurunun yanında yanan yaşlara yazık. Çırpın çırpın hiç bir şey değişmiyor. Beynini yediğinle kalıyorsun. Elalemin mikrobuyla uğraşarak ömür tüketiyorsun. Hiç adil değil. Hem de hiç!

    Yanıtla (0) (0)
  • NUH / 20.03.2020 23:02

    Yeni bir dünya düzeni kuruluyor...bekleyip göreceğiz...

    Yanıtla (0) (0)
  • Böyle zamanlarda... / 20.03.2020 21:29

    İnsanlık büyük bir sıkıntı yaşıyor. İnsanoğlu aciz bir mahlukmuş. Çok gelişmişlik bile hüner değilmiş. Böyle zamanlarda sabırlı olmak, kalp kırmamak lazım. Ama bazı aklı evveller koranayı da dine, imana yükledi... Umre geç yasaklandığı için virüs yayılıyor diyenler var. Oysa bu ülkede seyircili futbol maçları, meyhane, sinema, tiyatro gibi virüsün bulaşmasına çok müsait mekanlar umreden çok sonra kapandı. Buna rağmen umrenin sebep gösterilmesi insanı üzüyor. Gerçi daha dört gün öncesine kadar kerhanelerin açık olduğu bir ülkede böyle düşünenlerin olması normal...

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 15:17

    Asıl sorun okuduğunu anlamayanlar değil, yazılanı, izah edileni anladığı halde halkı kandırmak için konuyu başka yerlere çeken, sırf yazarı karalamak maksadıyla saçma sapan yorumlar yapanlardadır. Böyle yapanlar, yazar kadar hassasiyete sahip olsa “ifrat ve tefritten” kaçınırlardı ama nerde öyle insan?

    Yanıtla (0) (0)
  • karar okuru / 20.03.2020 14:47

    İnsanlık gerıye gitmez.kısa yada uzun duraklamalar olsada hep ılerıyegıder. tarıhsel süreç bunun boyle oldugunu gosterıyor.

    Yanıtla (0) (0)
  • İnsanlar ölsün, yeter ki demokrasi yaşasın.. / 20.03.2020 14:15

    Bu nasıl bir kafa yapısı ya hu?. Allah ıslah etsin. Ocak sen kendini bir gözden geçir. Gerçekten sağlıklı düşünme yetini kaybettin...

    Yanıtla (0) (0)
  • okur / 20.03.2020 13:55

    corona isinin arkasında piskopat trump,israil ve isbirlikci yonetimler var.bu zalimlerin siyasal,askeri ,ekonomik baska niyetleri var coronayı bahane olarak kullanıyorlar.bu ekip yonetimde oldugu surece dunyaya rahat yok.bunlar seytanın emrinde.bunların gorevi dunyada bozgunculuk cıkartmak,insanları robotlar gibi kole haline getirmek.baksanıza isbirlikci suudi amerika!yonetimi kabeyi bile kapadı.bunlar firavunlar,nemrutlar gibi dunyada ilahlık taslamaya,dunyayı dizayn etmeye kalktılar.boyle giderse bu adamlar yuzunden Allah tarafından gercek bir ilahi mudahale- operasyon gelebebilir.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 13:52

    11.51, Tam tersi. Virüs dinsizliğin ne kadar akıl dışı olduğunu gösterdi.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 13:42

    12.51, Karintina olmasın mı diyorsun. Ne diyorsun? Açık konuş. Eveleyip geveleme. Kendini demokrasinin babası sanan eblehler milleti demokrasiden ikrah ettiriyor.

    Yanıtla (0) (0)
  • Muhtefi. / 20.03.2020 13:05

    Totalitarizm mi.?..:)) Tutti Fruti oynuyor Dünya..Demokrasi Zihinli sahnelerde..:))..Yazıyoruz işte ne yapalim boş mu kalsin ortalık..!..)).Totallizm olacakmış. :)))..daha ne olacak son 100 yıldır bitmeyen,bitmeyecek gibi Savaşlar, Vahşet, Zulüm, Sömürüler..Tv.internet,hizli tekerlekler..!. vb icat olundu diye Medeni olmadik ya....:)))..

    Yanıtla (0) (0)
  • B. / 20.03.2020 12:53

    Yazar her olumsuz olayı dine bağlamak zorunda mısın?Sendeki bu din aleyhtarlığını anlamak mümkün değil.Ayrıca devletler afetlere karşı önlem almasın mı?

    Yanıtla (0) (0)
  • Deniz Can / 20.03.2020 12:51

    Yazarin kabahati ortalama insan seviyesinden iki üc adim daha ileriye bakarak düsüncelerini yazmasi. O yüzden de sig akillilar tarafindan hemen lince ugramis. Elbette bu salginin sagligin ötesinde ekonomik, politik bir sürü etkisi ve sonucu olacak. Yazar sadece bunlara isaret ediyor, uyariyor hakli olarak. Bütün ekonomiler krizin etkisi ile durgunluga, hatta gerilemeye girince bunun etkisi olmayacak mi? Zaten kötü olan ulusulararasi iliskiler sinirlarin yükselmesi ve ülkelerin bencilligi ile daha da kötü olmayacak mi? Hak ve özgürlüklerin saglik nedeniyle kisitlanmasi yol olamaz mi?

    Yanıtla (0) (0)
  • Demokrasi fitne çıkartma hakkı mıdır? / 20.03.2020 12:40

    Salgın hastalıklar olağan dışı bir afettir. Bu yüzden devletler, toplumun sağlığı için korona karşısında karantina v.s. gibi bazı olağan dışı tedbirler alıyor. Almasın mı? Camiler de toplu ibadet yasaklandı din bundan rahatsız olmadı. Ya hu bu demokrat yobazlık nasıl bir şeydir?

    Yanıtla (0) (0)
  • Mevzu salgın hastalık... / 20.03.2020 12:31

    Yazar ne demek istiyor? "Zorla karantina antidemokratik bir uygulamadır. Yapılmasın mı?" diyor. Ey büyük Allah'ım, sen kullarına akıl fikir ihsan et.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 12:29

    + yeltenir. Zarar gören yine vatandaş olur. Devlete güvenmez, devletten korkar.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 12:29

    Covid 19’un yayılmasını önlemek için gerekli tedbirleri almak şart ama ölçülü olması da şart. Çin’in karantinadan kaçan 6 kişiyi vurarak öldürdüğü iddiaları var. Haberlerde de seyredenlerimiz olmuştur. Bizde hala demokrasi eksik de olsa işlediğinden bizim polis, hastalık varsa bulaşsın diye yüzüne tüküren umreci vatandaşı “tepelemediyse” bunu biraz demokrasiye biraz da işini kaybetmeme korkusuna bağlayabiliriz. Demokrasiden uzaklaşıldıkça temel hak ve özgürlükler sıkıntıya girer, tedbirin ölçüsü falan kalmaz. Devlet kaba kuvvet, zor kullanarak düzeni sağlamaya ...

    Yanıtla (0) (0)
  • Her şey demokrasi için... / 20.03.2020 12:21

    Yazar diyor ki devlete itibar etmeyin. Demokrasi için korana yayılacaksz bırakın yayılsın.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 12:04

    Demokrasi, yönetenler için değil yönetilenler için, vatandaş için gerekli. Yönetenlerin bir eli yağda diğer eli balda olsun isteyen, ülkesini babasının çiftliği gibi “idare etsin” diyen kişilerin yorumları ancak, “yaw he he” seviyesinde olur. Milletimiz “hiç okuyanla okumayan bir olur mu”nun anlamını bilir. En dar gelirlisi bile “çocuğu okusun da adam olsun” ister. Okutmak için çok fedakarlık yapar. “Gerekirse ceketini satar, okutur.” İki cümle kuramayacak kadar bilgisiz olanı da şıp diye anlar...

    Yanıtla (0) (0)
  • Demokrat hukukcu / 20.03.2020 11:56

    Bazi yorumculara sesleniyorum:Demokrasi ve özgürlük istemiyorsaniz ne istiyorsunuz? Anlayalim da ona göre cevabınızı verelim. Teokrasi mi, diktatörlük mü,komunizm mi, monarşi mi, padisahlik mi halifelik mi veya bizim bilmediğimiz ve henüz icat edilmemiş bir idare tarzi mi? Ne Allah aşkına? Eger islam-şeriat diyorsanız demokrasi islamda sonuna kadar var.

    Yanıtla (0) (0)
  • Davran Derman / 20.03.2020 11:51

    Bu Virüs Diktalarin caresizligini ve Dinlerin gereksiz işlevlerini ortaya döktü.

    Yanıtla (0) (0)
  • Değir-men / 20.03.2020 11:12

    "Yav he he " diye yorum (mu) yapan arkadasadır sorum:kardesim yazmasan olmaz mı?

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 10:16

    anan tanrım! yırumculara "en salakca yazılar yazın" denmiş, onlar da bütün yeteneklerini ortaya koyup döktürmüşler maşallah. Allahım! ülkemizde bu yobazlar gibi bir kabus varken, bir de virüs salgını vermen, biraz ağır değil mi?

    Yanıtla (0) (0)
  • Yaw he he / 20.03.2020 09:52

    Haha yine demokrasiye bağladı yazar.

    Yanıtla (0) (0)
  • Bağcı / 20.03.2020 09:06

    "Makul demokratik ülkeler" ha!... yav he he ocaktan....

    Yanıtla (0) (0)
  • Demokrasi taharete razı olacak... / 20.03.2020 07:32

    Bu söyledikleriniz korona virüsle oluşan bir tehlike değildir. Küresel kapitalizim demokrasiyi zaten bir sömürü aracı olarak kullanıyordu. Bunu siz göremiyordunuz. Ve bu iş temenmilerle halledilecek bir iş değil. Emperyal Kapitalizmle ancak taharet almaya razı bir demokrasi baş edebilir. Bunu anlayabilecek düzeyde demokrasi analizi yapamıyorsunuz.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 07:07

    Demokrasi caz dinlesin, geçer.

    Yanıtla (0) (0)
  • KARAR OKURU / 20.03.2020 07:06

    Sayın yazar, demokrasi koronavirüse yakalandı. Karantina altına alındı. Sen bir şey olmamış numarası yapıyorsun.

    Yanıtla (0) (0)
  • Mürsel / 20.03.2020 07:01

    Muhterem Ocaktan kısa süreli dikta olsa bile orta vadede eşitlikçi, şeffaf demokrat dünya düzeni ufukta görünüyor.Harari modern efsaneci ve hesaplı bir yazar.Gelecek sizin çokta yazdığınız gibi olacak.Zaten şu an içiçe 40 çeşit diktayla yaşıyoruz.Sonrası aydınlık inşaallah.

    Yanıtla (0) (0)