İkinci ‘pik’te tam kapanmaya giden Avrupa’da salgın zincirini kıran tedbirler alınırken İstiklal Caddesi’nde önlem olarak ‘Herkes sağdan yürüyecek’ kararının alınması ‘bizde ise ancak böyle önlemler akla geliyor’ tepkilerine yol açtı.
Pandeminin ikinci dalgasını ağır yaşayan Avrupa’da sert önlemler hayata geçirildi. İngiltere dükkan, restoranlara kilit vurdu. Fransa’da da Paris, Marsilya, Lille gibi çok sayıda şehirde dört hafta süreyle sokak yasağı uygulandı.
Macron, üç aşamalı kısıtlamaların 20 Ocak’a kadar devam edeceğini açıkladı. Fransa’daki sert tedbirlerin sonucu tabloya yansıdı. Ülkede 7 Kasım’da 88 bin olan günlük vaka 8 bine kadar geriledi.
‘GRİP SALGINI OLSA BU ÖNLEMLER YETERDİ AMA...’
Türkiye’de ise “14 gün kapanma şart” uyarıları dikkate alınmadı. Ekonomik beklentiler göz önünde bulundurularak gece sokak yasağı, saat sınırlaması gibi etki düzeyi düşük adımlar atıldı. Son tartışmalı karar İstanbul’da geldi.
Beyoğlu Kaymakamı, İstiklal Caddesi’nde herkesin sağdan yürüyeceğini duyurdu. Önlemlerin yetersizliğine işaret eden Prof. Dr. Mehmet Ceyhan “Bu grip salgını olsaydı önlemler yeterliydi. Ancak Kovid farklı yayılıyor” dedi.
7 BİN KİŞİ SINIRI GETİRİLDİ
Bilim insanlarının virüsü izole edecek etkili önlem çağrıları sürerken Beyoğlu’nda alınan tedbir tartışma konusu oldu. Düzenleme kapsamında İstiklal Caddesi’ne ‘aynı anda 7 bin kişi’ sınırı getirildi. “Herkes sağdan yürüyecek” kuralı kondu.
VATANDAŞ SAĞDAN YÜRÜ
Sonbaharda zirveyi gören Fransa ve İngiltere, bir aylık kapanma ile kışa girerken salgında kontrolü sağladı. Yaygın aşılama öncesi inisiyatifi yeniden ele aldı. Türkiye ise 30 bin vaka ile Avrupa’nın zirvesindeyken ‘gece önlemi’ne başvurdu.
Dikkat çeken bir ‘tedbir’ de İstiklal Caddesi için hayata geçti: Taksim’den Tünel’e kadar aynı anda 7 bin kişi bulunabilecek. Yüz yüze gelecek şekilde yürünmemesi için tramvay yolu orta nokta kabul edilerek herkesin sağdan gitmesi sağlanacak.
Salgında ikinci dalga, cılız tedbirlerin sıkılaştırılmasına neden oldu. 65 yaş üstü ve 20 yaş altının günde üç saat dışarı çıkabildiği, diğer vatandaşların ise sadece cumartesi 20.00-10.00, pazar da 20.00-05.00 arasında sokağa çıkmalarının kısıtlandığı tedbir paketine yeni önlemler eklendi.
Sokağa çıkmak hafta içi her gün saat 21.00 ile 05.00 arasında ve hafta sonu tamamen yasaklandı. Restoranların paket servis haricinde hizmet veremeyeceği, 65 yaş üstü ve 20 yaş altının toplu taşıma araçlarını kullanamayacağı açıklandı.
Türk Tabipleri Birliği, bilim insanları ve muhalefetin tam kapanma çağrısı, vakada Avrupa birinciliğinin yaşandığı süreçte yanıtsız kaldı. Önlem paketine eklenen ‘gece karantinası’ ile birlikte denetimlerin sıkılaştılması, sağlık sisteminin alarm verdiği ikinci pik döneminde yetersiz bulundu.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre günlük vaka sayısı 30 bin bandında seyrederken, devreye giren önlemler, salgınla mücadelenin ilk döneminde hayata geçirilen uygulamaların gerisinde olmakla eleştirildi.
Dünyada beklenen sonbahar pikine karşı başta Avrupa başkentleri olmak üzere birçok ülke yeni tedbirlerle vaka sayılarını düşürüp, yaygın aşılamaya kadar salgında kontrolü yeniden sağladı. En caydırıcı adımı Fransa attı.
Paris yönetimi, Kovid-19 testlerinin pozitif çıkma oranının yüzde 13,1’e ulaşmasıyla (Bu oran Türkiye’de yüzde 16) 18 Ekim’de bir aylık kapanma adımı attı. Ülkede market, eczane ve bankalar gibi temel ihtiyaç hizmeti veren yerler dışındaki işletmeler kapatıldı.
Ekim sonu vakalarda düşüş başladı, Kasım’ın ortasında yüzde 16’lık azalma görüldü. Her 30 saniyede bir kişinin hastanede ve her 3 dakikada bir kişinin yoğun bakımda tedaviye alındığı Fransa, tedbirleri devam ettirerek 7 Kasım’da 88 bin vakayla rekor kırılan süreçte bu sayıyı 8-9 bin seviyelerine düşürmeyi başardı.
28 Kasım, 15 Aralık ve 20 Ocak olmak üzere üç aşamalı takvime göre hareket eden Fransa’da 15 Aralık’a kadar sokak yasağı sürecek, kısıtlama daha sonra 21.00 ile 07.00 saatleri arasında uygulanmak üzere gevşetilecek. Ocak ayında verilerdeki Noel etkisine bakılacak ve açılma kararları gözden geçirilecek.
Polis ekipleri, İstiklal Caddesi’nde denetim yaptı. Maske takmayan ve sigara içen kişilere para cezası yazıldı.
Pfizer ve BioNTech’in geliştirdiği Kovid-19 aşısından 40 milyon doz alan ve gelecek hafta uygulamaya başlayacak olan İngiltere de bir aylık kapanma adımı attı. Ekim ayında ülke genelinde “orta”, “yüksek” ve “çok yüksek” olmak üzere üç “Yerel Kovid-19 Uyarı Seviyesi” oluşturuldu.
14 Eylül’de getirilen altıdan fazla kişinin bir araya gelmesi yasağı devam etti, stadyumların 1 Ekim’de kısmen açılmasına ilişkin plan rafa kaldırıldı, maske takmama veya 6 kişi kuralına uymamanın cezası 2 kat artırılarak 200 sterline çıkarıldı. ‘Günlük 50 bin vaka’ endişesiyle alınan bu kararlar, yayılımı durduramayınca “Yeni bir ulusal karantinaya karşıyım” diyen Başbakan Boris Johnson, kapanma adımına mecbur kaldı. 5 Kasım-2 Aralık arasında sokağa çıkma yasağı uygulandı. İş yerleri geçici olarak kapatılanlara maaşlarının yüzde 80’i devlet tarafından ödendi.
Kapanma kararı Kasım ortasında sonuç verdi. İngiltere’de bir kişinin virüsü kaç kişiye bulaştırdığını gösteren R sayısı, 14 Kasım verilere göre 1.0 ile 1.2 aralığında hesaplandı. Bu oran Kasım başı 1.1 -1.3 olarak belirlenmişti. Vaka sayısı önceki gün itibariyle 13 bine kadar geriledi.
Sonbaharda rekor kıran İngiltere ve Fransa kışa girerken kapanma adımlarıyla salgının seyrini değiştirdi ve aşılama öncesi kritik bir adım attı. Türkiye’de ekonomik destek paketleriyle birlikte daha sıkı önlem beklentisi sürerken İstanbul’da dikkat çeken bir karar alındı.
Beyoğlu Kaymakamı Mustafa Demirelli, pandemi önlemleri kapsamında İstiklal Caddesi’nde alınacak tedbirleri açıkladı. Beyoğlu İlçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından insan yoğunluğundan kaynaklı bulaş riskini azaltmak için bugün saat 10.00’dan itibaren İstiklal Caddesi’ne girişlere sınırlama getirildi.
Caddenin Taksim Meydanı girişinden Tünel Meydanı’na kadar olan kısmında aynı anda 7 bin kişi bulunabilecek. Aynı anda yüz yüze gelecek şekilde yürünmemesi için tramvay yolu orta nokta kabul edilerek herkesin sağdan gitmesi sağlanacak.
GRİP SALGINI OLSA BU ÖNLEMLER YETERDİ
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan “Pandeminin durdurulması için alınan önlemler yeterli mi?” sorusuna yanıt verdi.
Ceyhan “Bu bir grip salgını olsa yeterliydi. Çünkü gripte her hasta bulaştırıcıdır ve 1-2 kişiye bulaştırır. Dolayısıyla birebir teması azaltmak etkilidir. Oysa Kovid farklı yayılır” dedi. Ceyhan “Vakaların % 40’ı hiç bulaştırmazken, % 20’si kalabalık ortamlarda yüzlerce kişiye bulaştırabilir. Bu nedenle kalabalıkların oluşmasını önlemek; toplanmalara sayı sınırı koymak, toplu taşıma araçlarında kademeli çalışma ve esnek çalışma ile yığılmayı önleme, temaslı takibi yanında geriye dönük kaynak araştırması yapılması gerekir” ifadelerini kullandı.
Toplumun yüzde 60’ının bağışıklığının sağlanması için Türkiye nüfusunun yüzde 75-80’inin aşılanması gerektiğini söyleyen Ceyhan “Bu da nereden bakarsanız bakın 55-60 milyon civarında kişinin aşılanması demek. İki doz olduğuna göre demek ki 110-120 milyon arasında aşı kullanacağız” dedi.
FELAKET TABLOSUNDA AVRUPA BİRİNCİSİYİZ
Türkiye, 25 Kasım’da günlük vaka sayısının ilk kez açıklanmasıyla salgını felaket boyutunda yaşadığını resmen öğrenmiş oldu. 24 saatlik tanıda ABD, Brezilya ve Hindistan’ın ardından dünyada dördüncü, Avrupa’da ise ilk sıraya yerleşti. Nüfusa oranla bakıldığında virüs yayılımının en fazla görüldüğü ikinci ülke konumuna yerleşti.
