Ekonomideki hatalı politikaların neden olduğu çıkmazın aşılmaya çalışıldığı dönemde yabancı yatırımcıya ‘Türkiye’ye gelin’ çağrıları yapılırken Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ‘ülkedeki ucuz iş gücü fırsatı’na dikkat çekti. Son yıllarda her platformda sürekli dile getirilen ‘global oyuncu’ olma iddiasıyla çelişen bu yeni yaklaşım şaşkınlık uyandırdı.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’nin internet sitesinde yer alan “Türkiye’nin yatırım ortamını ve sunduğu fırsatları keşfedin” başlıklı duyuruda dikkat çeken ifadeler yer aldı.
“Türkiye’de yatırım yapmak için nedenler” bölümündeki güçlü ekonomi, kesintisiz reform süreci ile nitelikli ve uygun maliyetli iş gücü başlıklarının bulunduğu metinde Türkiye’nin 32,7 milyonluk çalışan nüfusuyla Avrupa’nın en büyük üçüncü iş gücü olduğu belirtildi.
TÜRKİYE’DE 5.6, ALMANYA’DA 47.2
Düşük maaşın fırsat olarak sunulması tepki çekti. Türkiye’nin Bangladeş, Çin ve Afrika ülkeleriyle aynı kategoride sınıflandırılmasına yol açan çağrı için “İddialarımıza yakışmıyor” yorumları yapıldı.
İstanbul Ticaret Odası da geçen hafta “İmalatta saatlik işçi maliyeti Türkiye’de 5.6, Almanya’da 47.2 Amerikan doları” ifadeleriyle yabancılara çağrıda bulunmuştu. ‘KDV’siz gayrimenkulle Türk vatandaşlığı’ alınabildiğine işaret edilmişti.
UCUZ İŞÇİYLE YATIRIM ÇAĞRISI
İTO’nun ardından Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi de yabancı yatırımcıya ‘Nitelikli ve uygun maliyetli iş gücü’ başlığıyla ucuz işçilik çağırısı yaptı. 2020 yılında TL’nin sert değer kaybı asgari ücreti, dolar bazında eritti. Aylık net asgari ücret 2016 yılında 400 doların üzerindeyken, Aralık 2020 sonu itibariyle 310 dolara kadar geriledi.
Türkiye’deki ucuz iş gücü maliyetleri bir kez daha devletin gündeminde. TL’nin 2020 yılında süratle değer kaybetmesi, yerli üretici için maliyetleri arttırsa da yabancı yatırımcı için ucuz işçilik anlamına geliyor. Daha önce de İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından gündeme gelen yabancı çağrısı Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından da yinelendi.
İTO’nun Aralık 2020’de Mülk Edinme Rehberi hazırladı. Rehberde buna göre yabancılara İstanbul’a yatırım yapma çağrısında bulunulurken Türkiye’deki işgücünün nitelikli ama ucuz olduğu belirtildi. İşçi maliyetlerinin Almanya’nın yaklaşık 9 kat altında olduğu belirtilen raporda ucuz yabancı yatırımcıya cazibe olarak gösterildi, “İmalatta saatlik işçi maliyeti Türkiye’de 5,6 Amerikan dolarıyken, Almanya’da bu maliyet 47,2 Amerikan dolarıdır” denildi.
Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi de, ‘Türkiye’deki sunduğu fırsatları keşfedin’ diyerek, yabancı yatırımcıyı ‘Nitelikli ve uygun maliyetli iş gücü’ ifadeleriyle çağırdı. Ofisin yatırım yapmak için sıraladığı nedenler arasında emekçilerin ‘ucuz emek gücü’ de yer aldı.
Yatırım Ofisi, “Nitelikli ve uygun iş gücü” başlığıyla, yabancı yatırımcıya şöyle çağrıda bulundu: “ Türkiye, 32.7 milyon kişilik iş gücüyle Avrupa’nın üçüncü en büyük iş gücü havuzunu oluşturmaktadır. Türkiye’nin sahip olduğu genç nüfus, iş gücünün büyümesindeki en önemli faktör olarak ülkenin rakiplerine kıyasla üst sıralarda yer almasına katkı sağlamıştır. Türkiye aynı zamanda Avrupa Birliği ülkelerine kıyasla iş gücündeki en yüksek büyümeyi gerçekleştirmiştir.”
İTO da kısa süre önce yabancı yatırımcıyı çekmek için ülkedeki iş gücü maliyetini fırsat olarak sunmuştu. Oda, “Türkiye 10 puan üzerinden 7,35 puan ile ‘nitelikli mühendis bulunabilirliği’nde Polonya, Romana, Çekya gibi ülkeleri geride bırakmıştır. ‘İmalatta saatlik işçi maliyeti’ Türkiye’de 5,6 Amerikan dolarıyken, Almanya’da bu maliyet 47,2 Amerikan dolarıdır” çağrısını yapmıştı.
İTO da kısa süre önce yabancı yatırımcıyı çekmek için ülkedeki iş gücü maliyetini fırsat olarak sunmuştu.
NEREDEYSE HERKES ASGARİ ÜCRETLİ OLDU
DİSK-AR’a göre, Türkiye’de cumhurbaşkanının maaşı brüt asgari ücretin 25.4 katı. Bu oranla Türkiye, OECD içinde asgari ücrete göre en yüksek cumhurbaşkanı maaşının olduğu 4’üncü ülke. Çek Cumhuriyeti’nde cumhurbaşkanı asgari ücretin 2.2 katı maaş alırken, Meksika’da bu değer 152 kata yükseliyor.
Asgari ücretlilerin toplam çalışan sayısına oranı da ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Öte yandan 7 milyon çalışan asgari ücrete tabi. Asgari ücreti bir tık yukarı çıkarıldığında bu sayı 10 milyon kişiyi geçiyor.
YABANCININ VERGİSİ DE AZ
İTO yabancıların İstanbul’dan konut alması durumunda Türk vatandaşı da olabileceğini kaydederken, yabancılardan alınan verginin ucuz olduğu da kaydedildi. Rehberde, vergilendirme “Türkiye’de yurtdışı alıcılara özel olarak KDV’siz gayrimenkul satın alma fırsatı sunulmaktadır” diyerek anlatıldı.
İTO’nun raporunda açlık sınırının altında ve güvencesiz çalışan milyonlar, yabancı yatırımcı için bir cazibe olarak sunuldu. Ülkede açlık sınırının altında olan asgari ücret ise giderek ortalama ücret haline geliyor.
