Cumhurbaşkanı’nın “TEOG kaldırılmalı” çıkışıyla liseye giriş modeli tartışılmaya başlandı. 20 yılda 5 kez değişen sistemi değerlendiren eğitimcilere göre, öğrenci ve okulları tek tipleştiren TEOG modeli işlevsiz, liseler kendi sınavını yapmalı.
ÖZEL HABER / KENAN BUTAKIN
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı’nın (TEOG) kaldırılması gerektiğini söyledi. Erdoğan, TEOG’u yanlış bulduğunu belirterek “Sene içinde notların bellidir, bu notlarınla beraber yürürsün. Üniversite imtihanında da sosyalde, sayısalda başarı durumun neyse bu başarıya göre girmen gereken yer nereyse girersin” dedi. Bu sözlerin ardından Türkiye, eğitim sistemi ve TEOG sınavını tartışmaya başladı. Konuyu Başbakan Yıldırım’la da görüşeceğini dile getiren Erdoğan’ın açıklamalarından sonra Milli Eğitim Bakanlığı harekete geçti. Bakan İsmet Yılmaz, Başbakan’a bilgi sundu. Ardından da Erdoğan, Başbakan’ı Beylerbeyi Sarayı’nda kabul etti. Peki 2017’de 1 milyon 190 bin öğrencinin girdiği ve aileleriyle birlikte milyonlarca kişiyi ilgilendiren TEOG ile ilgili eğitim dünyası ne düşünüyor? KARAR’a konuşan uzmanlar, TEOG’un kaldırılması gerektiğini ancak liseye sınavsız geçişin kaosa neden olacağı görüşünde.
STRESİ HEPSİ YAŞIYOR YÜZDE 8 YERLEŞİYOR
Karar Yazarı ve Eğitim Uzmanı Turgay Polat da sistemle kimliksiz okullar ve tek tip mezunların çoğaldığını söyleyerek şunları anlattı: Son iki yıla baktığımızda öğrencilerin yüzde 92’sinin kendi bölgelerindeki okullara gittiğini görüyoruz. 1 milyon 300 bin öğrenciyi sanki her okula adaymış gibi bu sınavlara 3 yıl boyunca hazırlamak ve sonra da hiç girmeyecekleri okullar için yarışmalarını sağlamak çok ilginç bir durum oluyor.
Üstüne üstlük çoktan seçmeli sorularla ve sınavlarla artık tek tip yarattığımız liselerden vazgeçmemiz gerekiyor. Bazı okullar kendi sınavlarını yapabilir. Biri sanat odaklı olacağını biri fen odaklı olacağını söyleyebilir. Hiç ihtiyacı olmayan bir meslek lisesinin bu sınava girmesinin bir anlamı yok. Bazı okulların da kendi öğrencilerini seçme ve kendilerine göre bir kimlik yaratması gerekiyor.
KARŞIT GÖRÜŞ
Sistem liseleri tek tipleştiriyor
TEOG’un kaldırılması savunan Bahçeşehir Uğur Eğitim Kurumları Başkanı Enver Yücel: TEOG eğitim sistemimizi olumsuz etkilemekte. 13-16 yaş arası en yüksek beceri kazanma döneminde olan gençler sadece bununla uğraşmakta, okullar da TEOG skorları ve beceri gerektirmeyen bu sistemle öğrenci kabul etmek durumunda kalıyor. Sistem, tek tip liseler yaratmakta, 1.3 milyon gencin zaman kabına yol açmaktadır. Her okulun kendi öğrencisini seçebileceği bir sistem getirilmeli. Buna izin verilirse her okulun kültürü, kimliği ve tarzı olacaktır.
Adrese dayalı geçiş olmalı
TEOG sisteminin kaldırılmasıyla okulların arasındaki dengenin de eşitleneceğini kaydeden Kültür Eğitim Kurumları Eğitim ve Rehberlik Koordinatörü Salim Ünsal: Liselere de tıpkı ortaokullarda olduğu gibi adrese dayalı bir sistemle kayıt yapılabilir. Bir lise düşünün bölgedeki en iyi öğrencileri alıyor bir diğer lise de en kötü öğrencilerini alıyor. Bu değişirse eğitim kadroları da o bölgede çok daha fazla itinayla çalışacaktır. Bu açıdan altyapısı tamamlanınca çok doğru bir karar olacaktır. Liselere bakınca bir fark görüyoruz ama bu liselerin verdiği eğitim farkı değil çocukların başarı farkı.
Sınavsız olmaz sorun sistemde
Okulların kendi özelliklerine göre sınav yapması gerektiğini söyleyen Türkiye Özel Okullar Derneği Başkanı Nurullah Dal: Sınavsız eğitim sistemi mümkün değil. Değerlendirme sistemi olmak zorunda. TEOG bunun bir aracı. Ama tek başına TEOG olunca sıkıntı çıkıyor. Bu konuda Cumhurbaşkanı’na katılıyorum. TEOG kaldırılmalı ama yerine öğrencilerin sanatsal, sportif, kültürel, akademik başarılarını ölçebilen bir değerlendirme sistemine geçilmeli. Çünkü tek başına teste dayalı geçişle öğrencileri okullara yerleştirmek doğru olmuyor.
Şu an kalkarsa kaos yaşanır
TEOG yerine farklı bir sistemin konuşulması gerektiğini belirten Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk da okullarda verilen not ortalamasının baz alınmasıyla sağlıklı sonuç elde edilemeyeceğini söyledi: Bu eğitim sistemiyle TEOG yerine başka bir şey koymak durumundasınız. TEOG gider, SEOG gelir. Şu an TEOG kalkarsa kaos olur. Bir şekilde öğrenci seçmek durumunda kalırsınız. Cumhurbaşkanı hayalini söylemiş. Gelecek yıl uygulanamaz. Gerçekçi değil. Çözüm bütün öğrencilerin yerleşeceği tek lise türünü oluşturmak. Okul sayını artırmak. Sürahideki suyu eşit dağıtmak.
EĞİTİMDE ‘MODEL ENFLASYONU’
1997-1998 eğitim-öğretim yılında, Anadolu ve Fen Liselerine Giriş Sınavı’nın ismi Liselere Geçiş Sınavı (LGS) olarak değiştirildi. 2004’te de, 2005-2006’dan itibaren geçerli olmak üzere LGS kaldırıldı ve yerine Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS) getirildi. 2007’de ise öğrencilerin 3 yıllık ortaöğrenim boyunca, her yıl sonu bir sınava girmelerine yönelik oluşturulan Seviye Belirleme Sınavı (SBS) getirildi. Bu sistemden de 3 yıl sonra vazgeçildi. Her yıl sınava girilen sistem yerine yeniden OKS modeline dönüldü ve tek SBS yapıldı. Böylece ortaöğrenimin sonunda tek sınav modelinde karar kılındı. SBS ise 2012-2013 eğitim öğretim yılında son kez yapıldı ve TEOG sistemine geçildi. Mevcut sistemde dönem içinde okulda yapılan yazılı sınavlardan biri, MEB tarafından merkezi olarak yapılırken, 8. sınıflar her dönemde 6 dersten birer sınava giriyor.
