Suudi Arabistan ve müttefikleri Katar’ı teröre destek vermekle suçlamasıyla birlikte, bazı Arap ülkeleri Katar'la ilişkilerini askıya aldı. Bazı analizlere göre ise iki ülke arasındaki gerilimin temelinde 22 yıllık doğalgaz anlaşmazlığını gündeme getirdi.
Habertürk internet sitesinin Bloomberg’e dayandırarak derlediği analize göre, Suudi Arabistan ve Katar arasındaki gerilim ilk olarak 1995’te başladı. Bu tarihte Katar’ın bugünkü Emiri olan Şeyh Tamim bin Hamad el Thani, Suudi Arabistan yanlısı babasını devirerek iktidara geldi. Katar sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatına da aynı yıl başladı. Katar açısından dönüm noktası olan 1995 yılı Körfez’de dengeleri değiştirdi ve Suudi Arabistan ile Katar’ı karşı karşıya getirdi.
2.5 milyon nüfusu bulunan Katar, bugün dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatçısı ve dünyada en büyük kişi başı Gayrisafi Milli Hasıla’ya sahip ülke. Yıllık ortalama gelir 130 bin doları buluyor. Ülke en büyük doğalgaz rezervine sahip kuzey bölgesini, Suudi Arabistan’ın başlıca rakibi olan İran’la paylaşıyor.
DOĞALGAZ TÜM DENGELERİ DEĞİŞTİRDİ
1990’lı yıllarda diğer Körfez ülkeleri LNG’nin enerji alanındaki rolünü fazla önemsememişti ancak Katar’ın Dolphin boru hattıyla doğalgazı Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman’a göndermesi, bölgede dengeleri değiştirdi. Katar daha sonra Asya ve Avrupa’ya da doğalgaz satmaya başladı.
Doha’nın 2005’te kuzeydeki doğalgaz sahasını genişletme planı da komşularını kızdıracak bir adım oldu.
Katar'da 2000 yılında düzenlenen darbe girişiminin arkasında da, Katar’ın enerji alanındaki yükselişinden rahatsız olan Suudi Arabistan ve Bahreyn'in olduğu iddia edilmişti.
Son dönemde sıvılaştırılmış doğalgaza talepte yaşanan artışın, Körfez ülkeleri arasında gerilimi artırdığı belirtiliyor.
KOMŞULARDAN BAĞIMSIZ POLİTİKA
Enerji alanında Suudi Arabistan’la yarışan Katar, diplomatik alanda da diğer Körfez ülkelerinden bağımsız bir politika izliyor. Bir ABD üssüne ev sahipliği yapan Katar, Rusya, İran ve ABD ile ilişkilerde Suudi Arabistan öncülüğündeki Körfez ittifakı dışında politikalar izlediği için komşuları tarafından sık sık eleştiriliyor.
Teksas’taki Rice Üniversitesi Baker Enstitüsü enerji uzmanı Jim Krane’e göre Katar bir zamanlar Suudi Arabistan’a bağımlı bir devletti ancak doğalgazdan edindiği servetle bağımsız bir ülke konumuna geldi. Krane, “Tüm bölge Katar’ın kanatlarını kırmak için fırsat arıyordu” diyor.
TRUMP'IN ZİYARETİ KÖRFEZ ÜLKELERİ İÇİN FIRSAT OLDU
Bloomberg’in analizine göre Körfez ülkelerinin Katar’ı köşeye sıkıştırmak için beklediği fırsat ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti sırasına geldi. Trump bu ziyarette İran’ın izole edilmesi gerektiğini söylemiş, Katar'ın resmi haber ajansında ise hükümetin Trump'ın açıklamalarına itiraz ettiği yönünde haberler çıkmıştı.
Katar hükümeti daha sonra haberin hacker saldırısı sonucu sitede yer aldığını söylese de komşularının sert eleştirilesine maruz kaldı.
