Ölümden kaçıp Türkiye’ye sığınan Suriyeliler şimdi ‘kimlik krizi’ yaşıyor. İlk etapta vatandaşlık verilecek mültecilerin işlemi sürüyor. Ancak kamplarda kalan 260 bin kişi ‘yardımlar kesilir’ korkusuyla T.C. kimliği alıp almama konusunda tereddütlü.
KENAN BUTAKIN / İSTANBUL
Suriye’deki iç savaştan sonra Türkiye’ye sığınan 3 milyon Suriyeli’nin bir bölümünün Türk vatandaşlığına geçişiyle ilgili süreç devam ediyor. İlk etapta vatandaşlık verilecek 300 bin Suriyeli’den en az 120 bini İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne başvurdu. Şu ana kadar da 16 bin sığınmacının Türk vatandaşlığına geçip kimlik kartını aldığı öğrenildi. İlk olarak beyaz yakalıların alınacağı belirtilen vatandaşlık işlemlerinde ise bazı mültecilerin ayni ve nakdi yardımların kesileceğinden dolayı tereddütte olduğu ortaya çıktı.
KARAR’ın edindiği bilgilere göre, Türk vatandaşlığına geçmek isteyen bazı sığınmacılar, sınıra yakın şehirlerde bulunan AFAD’a bağlı 26 Geçici Barınma Merkezi’nde (GBM) kalıyor. 260 bin sığınmacının yaşadığı barınma merkezlerinde kendilerine sağlanan ayni, yani mal ve hizmet olarak sağlanan yardımlar ile dış fonlarla sağlanan nakdi yardımların kesileceğinden endişe duyan sığınmacılar ise başvuru sürecini askıya alıyor. Henüz Türkiye’de bir hayat kuramayan ve çoğunlukla kamplarda yaşayan sığınmacıların başvuru yapmakta zorlandığını kaydeden Suriye Türkmen Meclisi eski Başkanı Semir Hafez “Türk vatandaşı olan Suriyeliler artık verilen yardımlardan faydalanamıyor. Bu yardımların bazıları AB’den veya BM’den geliyor. Yardımların çoğu ayni yardım. Az da olsa nakdi yardımların verildiği de oluyor. Sadece Suriye kimliğine sahip olanlara bu yardımlar iletiliyor. Türk vatandaşlığına geçenler kampta da kalamıyor" dedi.
İç savaşın başlamasının ardından Türkiye’deki üniversitelerde görev yapmaya başlayan Suriyeli akademisyenleri de zor günler beklediğini kaydeden Hafez, şöyle devam etti: “Türkiye’de görev yapmaya başlayan akademisyenlerle ilgili de farklı bir durum söz konusu. Beyaz yakalı olan akademisyenler, yabancı oldukları için daha iyi bir maaş alabiliyorlar. Şimdi Türk vatandaşlığına geçtikleri anda yapılan sözleşmenin bitmesi beklenecek. Sözleşme bitince aynı şekilde yenilenmeyecek. Suriyeli akademisyen de Türk statüsüne girecek ve akademik unvanı ile aldığı maaşı düşecek. Bunun nedeni Suriye ve Türkiye standarlarının farklı olması. Biz de doktorası olan profesör sayılıyor. Türkiye’de ise daha farklı. Akademik unvan değişecek. Şu anda Suriyeli akademisyenler bu korku ile yaşıyor. Sözleşme bitince bir Türk akademisyen olarak yeniden YÖK’e başvuruda bulunacaklar. Alınabilirler de alınmayabilirler de.”
275 BİN SIĞINMACI KAMPLARDA YAŞIYOR
Türkiye’de yaşayan 3 milyon Suriyeli’nin 260 bini 26 noktada oluşturulan Geçici Barınma Merkezi’nde yaşıyor. Sığınmacılara verilen 62 bin AFAD Kart Sistemi’nden de 275 bin kişi yararlanıyor. Bu kartların kullanıldığı toplam 105 alışveriş noktası bulunuyor. AFAD Kart ile de ayda 100’er liralık alışveriş yapılabiliyor. Bunun dışında Türkiye’de kayıtlı tüm Suriyelilere sağlık hizmetleri ve ilaçlar Sağlık Bakanlığı işbirliği ile ücretsiz olarak sunuluyor. Türkiye’nin sağladığı devasa yardımların dışında da BM ile AB’den de cuzi oranlarda yardımlar yapılıyor.
SEÇME HAKKI 1 YIL SONRA
Vatandaşlığa geçen Suriyelilerin, 2018 yerel seçimleri ile 2019 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy kullanıp kullanmayacağı da merak ediliyor. Mevcut düzenlemede vatandaşlığa geçen Suriyeliler, 1 yıl sonra seçme hakkına kavuşacak.
